Grafiek van Daalder: Inflatie laat zich lastig voorspellen

Het valt moeilijk te ontkennen: de meeste economen en strategen zaten er de afgelopen twee jaar behoorlijk naast wat betreft de voorspelling ten aanzien van inflatie. Dat wordt pijnlijk duidelijk als je de grafiek van deze week erbij pakt. De rode lijn geeft de werkelijke ontwikkeling van de inflatie weer (tot het eerste kwartaal van 2023 in elk geval), de grijs/zwarte lijnen de volgtijdelijke voorspellingen van het IMF, afgegeven vanaf het vierde kwartaal van 2020.

Zo verwachtte het IMF in het vierde kwartaal van 2020 dat de inflatie de volgende twee jaar braaf rond de 2% zou blijven meanderen, en voorspelde men in het vierde kwartaal van 2021 dat de piek in inflatie wel bereikt was en dat de inflatie zou teruglopen naar 2%, een voorspelling die ook de daarop volgende kwartalen werd herhaald.

Dat alle grijs/zwarte lijnen onder de rode lijn liggen geeft aan dat het IMF structureel te optimistisch was ten aanzien van inflatie. Het IMF was overigens zeker niet de enige. Van je fouten moet je leren. Gelukkig is het IMF het met die stelling eens, want ik heb deze grafiek gehaald uit een studie van het IMF getiteld How We Missed the Inflation Surge: An Anatomy of Post-2020 Inflation Forecast Errors.

Mismatch vraag en aanbod

Ik zal de lezer niet vermoeien met de onderliggende analyses, maar de conclusie is in elk geval dat het IMF de mismatch tussen vraag en aanbod heeft onderschat. De instelling geeft vier mogelijke oorzaken: een sterker dan verwacht economisch herstel, problemen in de toeleveringsketens, een tijdelijke verschuiving van de vraag van diensten naar goederen, en de historisch gezien krappe arbeidsmarkt.

Bijna schoorvoetend -met veel mitsen en maren omgeven- noemen ze daarnaast dat ook overstimulatie van de vraag als gevolg van fiscale stimuleringspakket in de VS een rol kan hebben gespeeld, maar in het eurogebied was dit niet het geval.

Inflatie blijft hoog

Rest natuurlijk de vraag of de laatste schatting (de rode lijn) wel de juiste is. Ook nu zien we weer de bekende inflatie-gaat-naar-benedenveronderstelling, waarbij wel opvalt dat het IMF er inmiddels niet meer van uitgaat dat we de 2%-target binnen twee jaar zullen halen. Wat dat betreft lijkt het IMF inderdaad geleerd te hebben van haar fouten.

"Het IMF gaat er inmiddels niet meer vanuit dat we de 2%-target binnen twee jaar zullen halen"

Overigens denken we ook bij BlackRock dat inflatie niet zal terugkeren naar de niveaus die we in 2010- 2020 zagen. Dit is voor een belangrijk deel terug te voeren tot de vierde factor die het IMF noemde: de arbeidsmarkt die als gevolg van voortschrijdende inflatie structureel krap zal blijven.

Daarnaast spelen ook de energietransitie en de gestegen geopolitieke spanningen een rol, waarbij we - vaker dan in het verleden - problemen aan de aanbodkant zullen ervaren. Voor meer informatie zie onze outlook.