Water kan enorme verwoestingen aanrichten: overstromende rivieren, modderlawines, stormvloed en dijkdoorbraken. Te veel water is niet goed, maar te weinig is nog erger. Droogte kan leiden tot voedselschaarste, bosbranden en uitdroging.
AXA Investment Managers noemt "waterstress" een van de grootste uitdagingen voor verantwoordelijke beleggers. In het rapport Liquid Assets: Why water stress should be a priority for responsible investors legt de vermogensbeheerder uit hoe het te werk gaat bij de selectie van "waterproof" aandelen en wat de doelstellingen zijn:
- Het in kaart brengen van de risico's.
- Het bevorderen van beter watermanagement.
Drie terreinen
“Waterstress is een zaak van waterconsumptie (beschikbaarheid), vervuiling (kwaliteit) en een eerlijke verdeling (toegang)”, schrijven de analisten van AXA IM.
Beleggers moeten met andere woorden op drie gebieden actie ondernemen. Ten eerste gaat het om bescherming van de kwaliteit van zoetwatervoorraden. Ten tweede bescherming van waterrijke ecosystemen. Ten derde, ervoor zorgen dat alle mensen toegang hebben tot veilig en betaalbaar drinkwater, sanitaire voorzieningen en hygiëne.
Neem een beursgenoteerd bedrijf dat veel water verbruikt, maar er weinig aan doet om de watervoorraad aan te vullen. Zo’n bedrijf moet op de rode lijst van beleggers.
Vragenlijst
AXA maakt voor zijn wateranalyses gebruik van ESG-data van het bedrijf Sustainalytics. Samen hebben ze een hele waslijst aan vragen die ze afgaan. Hier enkele voorbeelden:
- Heeft een bedrijf het waterverbruik en de mogelijke schaarste in kaart gebracht?
- Heeft een bedrijf doorgerekend wat de risico’s zijn van aanhoudende droogte of overstromingen?
- Wordt er gewerkt aan strategieën om de afhankelijkheid van water en andere grondstoffen te verminderen?
- Heeft een bedrijf de grootste risicogebieden in kaart gebracht en wat wordt er aan gedaan om kwetsbare punten te verkleinen?
- Hoeveel water wordt er wereldwijd verbruikt. Hoeveel is dat per product? En hoe doet een bedrijf het ten opzichte van de concurrentie?
- Heeft een bedrijf tijdsgebonden doelstellingen om het waterverbruik te verminderen?
- Wat voor concrete maatregelen worden er genomen?
- Beschikt een bedrijf over processen, hoogwaardige technologie en R&D om verspilling van schoon water en lekkages te voorkomen?
- Hoe goed is een bedrijf in de zuivering en recycling van afvalwater?
- Is er sprake van externe (onafhankelijke) controle van het watermanagement door de overheid of een andere instelling?
- Hoeveel ongelukken zijn er de laatste jaren gebeurd?
- Met wat voor gevaarlijke chemicaliën werkt een bedrijf en hoe voorzichtig wordt daarmee omgesprongen?
- Is er overleg tussen het bedrijf en de directe omgeving over het gebruik van schaarse watervoorraden?
- Werkt een bedrijf mee aan algemene infrastructuurprojecten die de beschikbaarheid van schoon water voor iedereen verbeterd?
- Is waterbeheer iets voor de directie van een bedrijf, of wordt het overgelaten aan het lager management?
Verenigde Naties
Wat vaststaat is dat waterstress de komende jaren verder toe zal nemen door de groeiende wereldbevolking en opwarming van de aarde. De Verenigde Naties schat dat wereldwijd 2,3 miljard mensen leven in landen met een gebrek aan schoon water, waarvan 733 miljoen in landen die “ernstige” of "zeer ernstige" tekorten hebben.
De effecten blijven niet alleen beperkt tot ontwikkelingslanden. Zo presenteerde de Duitse overheid eerder deze week een studie waarin wordt gewaarschuwd voor een nationale economische schade van 900 miljard euro in 2050 als gevolg van klimaatverandering.
Rampen zoals een paar jaar geleden in het grensgebied van Nederland, Duitsland en België zullen steeds vaker voorkomen. Daarbij komen nog alle gezondheidsproblemen en klimaatvluchtelingen door waterschaarste.
Waterstress brengt waarschijnlijk ook extra inflatie met zich mee, zeker als bedacht wordt dat veel rijke landen de industrieën met veel waterverbruik vaak hebben verplaatst naar ontwikkelingslanden en emerging markets. Denk bijvoorbeeld aan staal, textiel, chemicaliën en allerlei landbouwproducten (graan, rijst, soja, palmolie, etc.).
Riskante sectoren
Voor AXA IM zijn er een aantal sectoren die er qua risico's uitspringen. Dat zijn agrifood, chemie, metaal, mijnbouw en energie. Daarna volgen kleding, farmacie, automobiel en consumptiegoederen.
Kernenergie en de papierindustrie lopen vooral gevaar door een tekort aan water. Bij de chemische industrie gaan de risico's vooral richting vervuiling. Denk aan stoffen als arsenicum, fluoride, nitraten, microplastics en PFAS. Kleine ongelukken kunnen hier grote gevolgen hebben.
Zowel bij het verbruik als het schoonhouden, is verreweg de meeste vooruitgang te boeken in de landbouw. “Het overgrote deel - ongeveer 70% - van het zoetwater wordt gebruikt in de landbouw en veeteelt, terwijl de rest wordt verdeeld over industrieel (19%) en huishoudelijk verbruik (11%), waaronder drinkwater.”
Drie jaar
AXA IM gebruikt bij het screenen van bedrijven meestal een iets langere periode van drie jaar. Is er een positieve trend zichtbaar bij het water- en milieumanagement dan is dat positief, anders negatief.
AXA is van mening dat beleggers een belangrijke rol spelen. Een enkele belegger maakt niet zoveel verschil, maar als groep hebben ze grote invloed.