Stephen Roach van Yale University schetst in een opiniestuk voor The Financial Times een grimmig vooruitzicht voor de dollar. De Amerikaanse munt staat volgens hem aan de vooravond van een koersval die op kan lopen tot 35% eind 2021.
Andere munten zoals de euro, de Chinese renminbi, goud en cryptomunten kunnen daarvan profiteren. Het is een mix van factoren die Roach zorgen baren.
De belangrijkste zijn een spaartekort, een snel stijgend tekort op de lopende rekening en een groeiende twijfel bij beleggers aan de rol van de dollar als reservevaluta.
Negatief spaarsaldo
Om met de eerste twee factoren te beginnen. De Verenigde Staten hebben volgens Roach al decennialang te maken met een dalend spaarsaldo.
In de jaren 60 was een spaarsaldo van boven de 10% van het bbp nog normaal. Dit jaar dook het spaarsaldo voor de tweede keer sinds 2009 onder de 0%. Aangezien de Amerikanen hun economie graag zien groeien, hebben ze behoefte aan investeringen.
En voor investeringen is geld nodig. Door het spaartekort moet dat geld nu uit het buitenland komen. Het is dus groeien met geleend geld uit bijvoorbeeld Europa of Azië.
Groeien op de pof
Het negatieve spaarsaldo is overigens niet te danken aan huishoudens. Die sparen eerder meer dan minder. De oorzaak ligt volledig bij de overheid, die een enorm begrotingstekort heeft.
Op zich hoeft dit niet zo'n probleem te zijn als het tijdelijk is, maar volgens Roach is het begrotingstekort voorlopig niet weg. Ook volgend jaar wordt een tekort verwacht dat richting de 10% van het bbp gaat.
Dit jaar gaat het tekort richting 16%. Dat is nog veel meer dan in bijvoorbeeld Nederland of Duitsland, waar ook veel geld wordt uitgetrokken om de economie op te peppen.
Zie ook dit interview met Roach op Bloomberg.
Rente omhoog?
Het gevolg is dat het nationale spaartekort (combinatie van bedrijfsleven, huishoudens en overheden) nog veel verder op zal lopen dan tijdens de kredietcrisis. Het is aan de rest van de wereld om dat te financieren.
De vraag is hoe lang de rest van de wereld daartoe bereid is en wat ze er voor terug willen hebben in de vorm van rendement, goederen of bezittingen.
In zo’n geval zijn er twee mogelijkheden+ of de dollar moet goedkoper worden zodat buitenlanders meer te besteden hebben in de VS, of de rente moet omhoog.
Fed verlaagt de rente niet
Dat laatste is in principe mogelijk, maar er zit wel een rem op, want de Federal Reserve heeft gezegd niet bang te zijn voor een inflatie boven de 2%. De rente blijft volgens Fed-voorzitter Jerome Powell nog heel lang, heel laag.
Ten slotte is er het punt van de reservevaluta, dat Roach nog het meest zorgen baart. In het verleden kon de VS altijd bouwen op zijn status van machtigste land ter wereld met de meest betrouwbare munt. Maar die status is onderhevig aan slijtage. Er zijn bovendien steeds meer alternatieven voor de dollar.
Denk bijvoorbeeld aan de EU, die een grotere kapitaalmarkt krijgt zodra het 750 miljard euro grote hulpfonds in werking treedt. Denk ook aan de Chinese aandelen- en obligatiemarkt, die toegankelijker zijn geworden voor buitenlanders.
Zware tikken
En dan zijn er nog andere alternatieven zoals de Zwitserse franc, het Britse pond, de Japanse yen, goud en cryptomunten.
De dollar-index heeft in het verleden wel vaker zware tikken gekregen. Zo kelderde de munt in de jaren 70 met 33% omdat de VS toen hoge schulden maakte om de Vietnamoorlog te financieren.
Zoiets gebeurde nog een keer in de jaren 80 en iets minder heftig (-28%) begin deze eeuw na het knappen van de internetluchtbel. Roach vreest dat het dit keer nog heftiger wordt.
"With the US having squandered its exorbitant privilege, the dollar is now far more vulnerable to a sharp correction. A crash is looming"
Andere analisten
Roach is niet de enige econoom die vreest voor de rol van de dollar als reservemunt. Belegger Ray Dalio maakt zich bijvoorbeeld ook zorgen. Hetzelfde geldt voor Goldman Sachs, zo blijkt uit een artikel van de International Banker. De Amerikaanse zakenbank wijst daarbij ook op de ongelofelijke hoeveelheden geld die de Fed over de markten uitstrooit.
Het gevolg is dat de balans van de Fed is opgeblazen tot meer dan zeven biljoen dollar. J.P. Morgan voegt daar aan toe dat het voordeel van de VS van een iets hogere rente dan in bijvoorbeeld de eurozone of Japan door de coronacrisis is weggeëbd.
Van de andere kant wijst de International Banker op de nog altijd oppermachtige rol van de dollar in het internationale betalingsverkeer. Verder kan ook de tot nu toe relatief hoge economische groei en omvangrijke kapitaalmarkt in de VS de dollar helpen sterk te blijven.