Gaat de Nederlandse pensioensector de wereld redden? Met 1,5 biljoen euro aan pensioenvermogen is er voldoende financiële slagkracht om een positieve rol van betekenis te spelen. 26 augustus 2020 09:25 • Door Rob Stallinga De Nederlandse pensioensector is de grootste van Europa en de nummer vier wereldwijd. Met een beheerd beleggingsvermogen van 1,5 biljoen euro legt het in de strijd tegen de opwarming van de aarde en het bereiken van de zeventien Sustainable Development Goals (SDG’s), opgesteld door de VN, gewicht in de schaal. Om de beleggingskracht van de Nederlandse pensioensector in perspectief te plaatsen: 1,5 biljoen is meer dan de een biljoen, die de EU ervoor over heeft om het klimaatprobleem te tackelen. Ofwel, de Nederlandse pensioenpot zou wel eens de grote groene zwaan kunnen zijn die misschien wel het grootste gevaar voor de mensheid kan helpen bezweren. De ambitie is er zeker. Zo'n 80 Nederlandse pensioenfondsen, goed voor 90% van het totale Nederlandse pensioenvermogen, hebben beloofd de doelstellingen van Parijs te volgen. Ook veel pensioenfondsen hebben toegezegd de SDG’s bereikbaar te maken. Maar het ondertekenen van akkoorden en het uitvoeren ervan zijn twee verschillende dingen. Niets zo eenvoudig als beloven. Is het beleggingsbeleid van de Nederlandse pensioenfondsen inmiddels adequaat ingericht om het duurzame verschil te maken? Beschikken zij over de meetinstrumenten, maar ook over de autoriteit om hun duurzame beloftes gestand te doen? Het zijn vragen die centraal stonden tijdens een door AXA Investment Managers (IM) opgezette virtuele ronde tafel, getiteld Dutch Pension Sector, a Green Swan? Wat waren de antwoorden? De grote pensioenfondsen lopen voorop Hanneke Veringa, hoofd AXA IM Nederland, ziet in elk geval goede vorderingen in het ESG-beleid van de Nederlandse pensioenfondsen. “Wij hebben onderzocht wat de Nederlandse pensioensector kan betekenen om de sociale ongelijkheid in de wereld en de opwarming van de aarde tegen te gaan. Daarbij hebben we ook bekeken in hoeverre zij hierover helder rapporten, en of zij duidelijke doelen hebben geformuleerd.” De uitkomst was positief. De meeste Nederlandse pensioenfondsen houden zich aan hun duurzame beloftes. “De grote pensioenfondsen lopen hierin voorop. Voor kleinere pensioenfondsen is het vaak nog lastig om in dit tempo mee te gaan,” zegt Veringa. Bemoedigend is volgens haar dat de ESG-data steeds beter worden, wat helpt om beter te rapporteren. Veringa roept pensioenfondsen op te analyseren wat klimaatverandering gaat betekenen voor hun beleggingsrendementen. Of de risico’s even goed in kaart kunnen worden gebracht. “Want uiteindelijk beleggen pensioenfondsen voor hun deelnemers.” Het resultaat staat voorop. AXA IM zelf concentreert zijn beleggingsbeleid op drie van de zeventien SDG’s: klimaatverandering, gezondheid en sociale verbeteringen. “Het voordeel van zeventien duidelijk omschreven SDG’s is dat beleggers hun eigen duurzame handtekening kunnen plaatsen,” vertelt Veringa. De bemoeienissen van AXA om het klimaatprobleem aan te pakken is niet alleen eigen initiatief. Het is ook van hogerhand bepaald. Institutionele beleggers zijn in Frankrijk wettelijk verplicht te rapporteren wat zij op dat gebied doen. Het begint met langetermijnbeleid Volgens Jeroen van der Put, bestuurslid Centraal Beheer APF, is de Nederlandse pensioensector goed bezig met het verduurzamen van het eigen beleggingsbeleid. “Dat is mijn impressie. De grote fondsen leiden hierin. Duurzaam beleggen is voor de sector zeker niet nieuw. Sinds de Zembla-uitzending in 2007 (over Nederlandse pensioenfondsen die in clusterbommen beleggen) is deze ontwikkeling pas goed op gang gekomen. Naast de G (Governance) zijn E (Environment) en S (Social) voor Nederlandse pensioenfondsen minstens zo belangrijk.” Overigens, zo vertelt Van der Put, is de coronacrisis ook een groene zwaan. “ESG-beleggingen hebben het goed gedaan.” Volgens de pensioenbelegger geldt dat voor elk groot incident, dat publiek, toezichthouders en beleggers aanzet extra in te zetten op beleggingen in bedrijven die nadrukkelijk rekening houden met ESG-risico’s. “Ik heb in de veertig jaar dat ik als belegger actief ben nog nooit zo een duidelijk toekomstbeeld gezien als nu.” "De coronacrisis is ook een groene zwaan" Maar wat betekent ESG-beleggen volgens Van der Put? “Het begint met een langetermijnbeleid. Dat is echt heel belangrijk. Communiceer dat met de deelnemers. Wees transparant over de keuzes. Wees consistent.” Het resultaat telt Een duurzaam beleggingsbeleid werpt z'n vruchten af. “Tien jaar geleden deden onze Amerikaanse ESG-beleggingen het al 3% beter dan de markt. Steeds meer onderzoeken tonen aan dat inzetten op ESG de beleggingsrisico’s verbetert. Ook de coronacrisis laat dat weer zien.” De grote Nederlandse pensioenhervorming, waarbij de rendementsrisico’s bij de deelnemers worden gelegd, zou dus moeten leiden tot een duurzamer beleggingsbeleid. Van der Put: “Daarbij moeten pensioendeelnemers ook daadwerkelijk inzien dat ESG-beleggen positief uitpakt voor het uiteindelijke beleggingsresultaat. Want uiteindelijk gaat het om het rendement. Zeker voor mensen die nu van hun pensioen genieten, is dat het belangrijkste.” Hoge verwachting Ook Paul Flavier, CEO van AXA Rosenberg, beschouwt de coronacrisis als een duurzame gamechanger. “Het heeft de sociale verantwoordelijkheid van bedrijven noodzakelijkerwijs verstrekt. Kijkend naar de koersen zijn de verschillen tussen worst-in-class- en best-in-class-bedrijven vergroot. Juist sectoren met een sterke carbon footprint hebben dit jaar slecht gepresteerd.” "De koersverschillen tussen worst-in-class- en best-in-class-bedrijven zijn vergroot" Een duurzame beleggingsportfolio bestaat volgens hem voornamelijk uit bedrijven die echt een positieve impact hebben en bedrijven waarmee gesprekken (engagement) worden gevoerd. Alles met een duidelijk negatieve ESG-impact is voor hem onbelegbaar. Flavier verwacht veel van de Nederlandse pensioenmarkt. “Die markt is groot, ontwikkeld en loopt voorop in ESG-beleggen. Als het beleid van de vele fondsen met elkaar in lijn kan worden gebracht, dan kan er echt impact worden geboekt. “ Rob Stallinga is financieel journalist. De informatie in zijn artikelen is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. Deel via:
Assetallocatie 28 mrt De succesvolle terugkeer van de 60/40-portefeuille Ewout van Schaick heeft samen met de rest van het multi-asset-oplossingen-team van Goldman Sachs AM grote verwachtingen van portefeuilles die bestaan uit 60% aandelen en 40% obligaties. Zowel voor aandelen als obligaties zijn de vooruitzichten zonnig. Mochten markten desondanks corrigeren, dan biedt de 60/40-portefeuille de spreidingsvoordelen om de klap te verzachten.
Assetallocatie 27 mrt Cash is meer king dan ooit In Europa kan een belegger dit jaar met een mix van cash en kortlopende leningen bruto tussen de 3% en 4% verdienen. Waarom dan nog risico's nemen met obligaties en aandelen, zo vraagt Alain Richier van Ostrum Asset Management zich af.
Assetallocatie 25 mrt Rabobank surft mee op recordgolf Rabobank heeft geen last van hoogtevrees. Aandelen blijven favoriet boven obligaties. De bank ziet zich gesteund door de hoge winstgroei en de historie: records komen immers zelden alleen.
Assetallocatie 21 mrt Geef uw portefeuille een boost! Yvo van der Pol, hoofd Benelux & Nordics bij PGIM Investments, is bijzonder gecharmeerd van de meer risicovolle obligaties, aandelen met sterke groeimogelijkheden en datacenters.
Assetallocatie 21 mrt U zoekt een sterk presterend mixfonds? Het is volgens Thomas de Fauw van Morningstar essentieel voor beleggers om de strategie, het proces en de beloften van fondsmanagers van mixfondsen te doorgronden.
Assetallocatie 20 mrt “Dit is een positief verhaal” Karen Ward, hoofd beleggingsstrategie EMEA bij JP Morgan AM, ziet dit jaar zonnig in, voor de Europese economie en voor Europese aandelen in het bijzonder. Ook China zou wel eens positief kunnen verrassen. Komen deze optimistische verwachtingen niet uit, dan houden obligaties en private beleggingen het portefeuillescheepje wel recht.