Het is niet iets waar meteen aan wordt gedacht, maar cultuur speelt ook een dominante rol binnen beleggingsondernemingen. De organisatiecultuur is van grote invloed op de veerkracht en het concurrentievoordeel. Het belang ervan als onderscheidende factor neemt alleen maar verder toe, zo blijkt uit nieuw onderzoek van het Thinking Ahead Institute (TAI), een onafhankelijke denktank.
Het onderzoeksrapport - The impact of culture – concludeert dat de aandacht voor cultuur in de beleggingssector nog steeds achterblijft. “In onze industrie is de aandacht bijna altijd uitgegaan naar de techniek van het beleggen. TAI wijst nu op het belang van cultuur, de taxonomie van cultuur en de manier waarop dit binnen een organisatie kan worden georganiseerd," zegt Jacco Heemskerk.
Volgens Heemskerk is er juist in de beleggingssector een wereld te winnen, waarbij hij ook vaststelt dat het een van de meest uitdagende omgevingen is om cultuur te bouwen en vervolgens te onderhouden. "Cultuur heeft de potentie om beleggingsondernemingen te maken of te breken."
Wat is er vooral mis met de bedrijfscultuur bij beleggingsinstellingen?
"Het is een probleem dat niet alleen speelt bij beleggingshuizen, maar ook bij asset owners, zoals pensioenfondsen. Grootste probleem is, dat de beleggingsindustrie bestaat uit een sterk homogene groep met een technische manier van denken. Helaas is deze technische benadering niet altijd positief voor het behalen van robuuste beleggingsresultaten."
"Al in 2017 brachten CFA Institute en State Street een studie uit over het belang van purpose (zingeving). De conclusie laat er geen misverstand over bestaan: als een medewerker iets doet waarin hij zelf gelooft en dat past binnen het bedrijf, dan worden de beleggingsresultaten beter. Voor personeel is het belangrijk dat ze werken binnen een bedrijf, waarin zij zich herkennen in de cultuur. Als die herkenning niet bestaat, dan zullen medewerkers of werken onder dwang of enkel voor het geld. Dat gaat ten koste van de prestaties."
Kent de hele sector een cultuurprobleem?
"Ja, dat geldt voor vrijwel de hele sector. Er is te veel aandacht voor kortetermijnprestaties. Door de grote druk om te blijven presteren, is er minder ruimte om naar de lange termijn te kijken, iets wat asset owners juist heel belangrijk vinden. In de connectie tussen assetmanagers en asset owners is er een culturele mismatch ontstaan. Die sluiten niet goed op elkaar aan."
Toch preken assetmanagers het evangelie van duurzaamheid.
"Klopt, iedereen is zich ook bewust van het belang van ESG. Maar tegelijkertijd is dat nog geen wezenlijk onderdeel van de eigen bedrijfscultuur. Cultuur is niet alleen roepen, maar ook doen."
Hoe kan de bedrijfscultuur van beleggingsinstellingen worden verbeterd?
"Dat er naast financiële doelstellingen ook wordt gekeken naar de propositie voor klanten, werknemers en de bredere samenleving. Dat moet zich vertalen in een bedrijf dat op de lange termijn levensvatbaar is. Dus minder eenzijdig gericht zijn op de winstgevendheid, op de bonus, en op aandeelhouderswaarde."
Dat zijn aanbevelingen die door de kredietcrisis al hoog op de agenda kwamen te staan. Er is niets veranderd in de financiële sector?
"Er is inderdaad in de cultuur te weinig veranderd sinds 2009. Die is nog altijd te veel gericht op enkel de techniek van beleggen. Daarmee bouw je geen robuuste portefeuilles die tot een duurzamere wereld leiden."
Wat moet er gebeuren?
"Dat bedrijven weten wat de eigen waarden zijn en wat zij maatschappelijk willen toevoegen. Er is vanuit de top beweging nodig dat dit wordt uitgedragen en dat dit wordt gebouwd. Daarbij is continu onderhoud nodig. Daarbij gaat het ook om: Welke mensen neem je aan? Hoe worden die gemotiveerd? Hoe laat je hen doorgroeien? Voor een andere cultuur moet ook een nieuwe taal worden ontwikkeld, eentje die iedereen begrijpt."
"Het spannendste is om de dialoog met de medewerkers aan te gaan. Neem het huidige black lives matter-thema. Als organisatie heb je een maatschappelijke rol. Daar moet je iets mee doen. Dus, hoe gaan we black live matter in de eigen organisatie een plek geven? Hoe zorgen we ervoor dat iedereen dezelfde kansen heeft? Dat is spannend."
"Maar een goede cultuur is een open cultuur. Openheid en nieuwsgierigheid zijn de bouwstenen voor innovatie. En nogmaals, cultuur is in de beleggingswereld belangrijker dan techniek."