CIO Valentijn van Nieuwenhuijzen van NN Investment Partners over de economische situatie en hoe het verder gaat. Een spoedige recessie ligt niet voor de hand, maar de vele onzekerheden blijven.
De search for yield gaat namelijk gewoon verder. Van Nieuwenhuijzen ziet goede kansen voor duurzame beleggingen, zowel in aandelen als obligaties. Schuldpapier met negatieve rentes zijn een no go. De meest aantrekkelijke aandelenmarkten zijn Europa en Japan.
Geen back to normal
1. "Wereldwijd zijn we nog altijd niet teruggekeerd naar een normale economische omgeving. Sinds de crisis is de trendmatige groei, met name de productiviteitsgroei, nog altijd niet hersteld. Ondanks extreem lage rentes zijn bedrijven minder gaan investeren"
2. "Zo'n 30% van de obligatiemarkt kent inmiddels negatieve rentes. Dat heeft vooral te maken met vraag en aanbod. Wereldwijd wordt er meer krediet aangeboden dan gevraagd."
3. "Minder bedrijven delen de lakens uit. Het kapitaal belandt in steeds minder handen."
4. "Consumenten zijn meer spaarders dan besteders geworden. Ondanks lage rentes betalen Nederlanders hun hypotheken af. Nederland heeft een overschot op de lopende rekening van 10%. De grenzen van het monetaire beleid zijn bereikt."
Nog geen recessie
5. "Wij rekenen volgend jaar niet op een recessie. Politieke onzekerheden zullen eerder afnemen dan toenemen. Het zal iets kalmeren. De grote schok die een recessie uitlokt zie ik niet optreden. Maar sociale onrust zal blijven, want de inkomensongelijkheid wordt niet minder en de klimaatverandering doet pijn."
Klik op de afbeelding voor een grote versie
6. "Terwijl China en Amerika waarschijnlijk ook volgend jaar hun handelsconflict uitvechten, probeert Europa verdere fragmentatie te vermijden. Europa is vooral druk met zichzelf."
7. "De Chinese economische groei vertraagt structureel, mede door demografische tegenwind, naar 5%. Dat is minder dan we gewend zijn, maar heel veel meer dan in de ontwikkelde landen. Ook de andere opkomende markten vallen terug op een economische groei van rond de 5%. Verschil tussen China en de andere opkomende markten is dat het de ruimte heeft economische tegenvallers op te vangen. Een escalatie van het handelsconflict kan de Chinese economie wel in de problemen brengen."
Veilige havens
8. "Mocht het alsnog misgaan, dan vormen Amerikaanse staatsobligaties en ander kredietwaardige schuld met een positieve rentevoet veilige havens. Ook alternatives, zoals hypotheekproducten, en complexe absolute returnbeleggingen, die niet gecorreleerd zijn aan de aandelenmarkt of andere risky assets, bieden dan veiligheid."
9. "Probleem is dat monetair beleid niet meer kan helpen als het economisch misgaat. Ik vraag me zelfs af of negatieve rentes überhaupt nog wel positieve effecten hebben."
10. "Een grote economische schok is niet ons scenario. Wel is het altijd verstandig om na te denken over negatieve scenario's, waarbij dan wel bedacht moet worden dat deze scenario's in negen van de tien gevallen niet uitkomen."
11. "Groeikansen zijn er in de energietransitie, duurzame landbouw, en in slimme zorgoplossingen."
De grote swingfactor
12. "De grootste swingfactor voor volgend jaar is als fiscaal beleid het verruimende monetaire beleid gaat aflossen. Dan doel ik op fiscaal beleid met een langetermijnvisie. Dat biedt de mensen houvast en kan een deel van de onzekerheid bestrijden. Zo een programma is effectiever dan wat monetair beleid nog kan betekenen."
13. "Het klopt dat er traditionele weerstand tegen fiscaal beleid bestaat, maar het onderwerp staat nu op de agenda. Ook economen neigen steeds meer naar budgettair beleid als stuurinstrument."
14. "Budgettair beleid moet wel een investeringsimpuls zijn die de economie duurzamer maakt en bedrijven aanzetten meer te investeren. Er zijn een aantal concrete onderwerpen die veel kansen bieden om economisch potentieel naar een hoger pad te brengen, zoals investeringen in infrastructuur, digitalisering, onderwijs, transitie naar een duurzamere economie en het opvangen van klimaatrisico's. Ook moet er een focus zijn om meer concurrentie te bevorderen. In een aantal sectoren is er dermate veel concentratie dat meer concurrentie gezond zou zijn. Concurrentie komt de productiviteit- en loongroei ten goede."
15. "Mochten overheden fiscaal stimuleren, dan liggen hogere rentes voor de hand."
16. "Als er een economische impuls komt, dan zal die waarschijnlijk niet groot zijn. Pas als de stimulans groter is dan 5% van het bbp, dan wordt het substantieel. Maar misschien belangrijker dan de omvang van de fiscale stimulans is het signaal dat er vanuit gaat. Er moet commitment zijn en een duidelijke agenda."
Financiële markten
17. "De rendementen zullen de komende jaren minder zijn dan we gewend zijn. Dat geldt zeker voor fixed income. Het is moeilijk om met negatieve rentes rendement uit obligaties te halen."
18. "Het duurzaamheidsthema biedt wel goede rendementskansen. De langetermijnresultaten van duurzame beleggingen zijn inmiddels beter dan die van traditionele beleggingen. Dat geldt zowel voor aandelen als obligaties. Zo maakt de markt van green bonds een enorme groei door."
19. "Aandelen duur? Op basis van k/w zitten aandelen in Japan en Europa iets onder het langetermijngemiddelde en Amerikaanse aandelen er iets boven. Maar ten opzichte van de lage rentes van de obligatiemarkt zijn de aandelenpremies hoog. Voor beleggers met een langetermijnbril bieden aandelen uit Japan, Europa en financials goede kansen. Dat zijn de aandelen die profiteren als er een einde komt aan de huidige economische groeivertraging. De kunst is om deze aandelen te durven kopen."
Klik op de afbeelding voor een grote versie
20. "Reken er maar op dat de search for yield doorgaat, waardoor er kansen blijven voor hoogrentende obligaties."
Klik op de afbeelding voor een grote versie
21. "Over Europese staatsobligatiemarkt blijven we negatief. Dat geldt ook voor andere obligaties die geen positieve yield geven."
22. "Mocht de wereldeconomie aantrekken, dan kunnen aandelen uit opkomende markten ook weer aantrekkelijk worden. Nu zijn we nog neutraal over de opkomende markten. Dat geldt voor aandelen en obligaties. Reden daarvan is vooral de politieke onrust in veel van deze landen. Die nodigt niet uit om enthousiast te worden."