Nieuws
De wereld staat roder dan ooit
Acht jaar na de kredietcrisis zijn schulden wereldwijd hoger dan ooit. Private schulden zijn de grootste zorg.
Bezuinigen, bezuinigen en nogmaals bezuinigen. Dat was toch een beetje het motto van de voorbije jaren, in ieder geval in Europa. Maar heeft het geholpen? Op globale schaal in ieder geval niet, zo blijkt uit cijfers van het Internationaal Monetair Fonds.
Het IMF presenteert deze week in Washington – net als elk jaar in oktober - zijn visie op de wereldeconomie en het beeld is niet erg fraai. Het IMF heeft niet alleen zijn verwachting voor de wereldwijde groei verlaagd, ook de zorgen over de schulden nemen toe.
In absolute zin hebben we met zijn allen nog nooit zoveel schulden gehad, zegt het IMF. In totaal gaat het om 152.000 miljard Amerikaanse dollar.
Op zich zou dat nog niet zo’n probleem zijn als de economie flink zou groeien. Maar dat is niet het geval. De groei is de afgelopen jaren gestagneerd, met als gevolg een sterke stijging van de verhouding tussen schuld en inkomen: in het Engels de debt-to-GDP ratio. Deze is de afgelopen veertien jaar toegenomen van 200% tot 225%.
China en Brazilië
De oorzaak voor de stijging ligt de laatste jaren in d eeerste plaats bij overheden, die meer zijn gaan lenen in hun poging de economie aan te zwengelen. Maar de private schulden vormen nog altijd het grootste deel van de schuldenlast, en volgens het IMF ook de grootste zorg. Dat geldt in zowel Westerse landen als opkomende economieën, en dan met name China en Brazilië.
Het IMF worstelt zelf met de vraag wat teveel schuld is. De organisatie zegt hierop het antwoord niet te weten. Het enige wat zeker is, is dat ergens een bovengrens is die niet mag worden overschreden.
Het recept van het IMF is voor elk land verschillend. Voor China en Brazilië is het bijvoorbeeld duidelijk dat de private schuld moet worden teruggedrongen.
Duitsland en Nederland
Voor de eurozone heeft het IMF nog altijd het officiële advies dat de overheden in de rijke landen zoals Nederland en Duitsland best een tandje bij kunnen zetten bij de overheidsbestedingen, terwijl de zuidelijke landen op dit punt duidelijk aan hun taks zitten en vooral moeten inzetten op structurele hervormingen van de economie in plaats van meer overheidsuitgaven.
In Nederland woedt sinds enige tijd intern ook een heftige discussie over de vraag of de overheid nou meer of minder moet doen om de economie aan te zwengelen. Het economisch bureau van ING zei bijvoorbeeld onlangs dat de Nederlandse overheid veel te weinig heeft gedaan. Dit tot woede van minister Dijsselbloem die erop wijst dat Nederland de afgelopen jaren wel moest bezuinigen om zijn status als solide gefinancierde economie te behouden.
Feit is dat de staatsschuld ook in Nederland elke dag verder oploopt. De teller staat momenteel bij 466 miljard euro. Huishoudens hebben rond de 742 miljard euro schuld en niet-financiële bedrijven ongeveer 600 miljard euro.