De negatieve primeurs volgen elkaar in snel tempo op deze zomer. Voor 13.000 miljard dollar aan obligaties wereldwijd is een negatieve rente van kracht, volgens Bank of America Merrill Lynch. Dat is 2.000 miljard dollar meer dan voor de Brexit en het betreft niet alleen schatkistpapier: ook 1.000 miljard dollar aan bedrijfsobligaties is door het ijs gezakt.
Dat de negatieve rentetrend sterker lijkt te worden, ziet senior portfoliomanager global fixed income Hans van Zwol van NN IP als de definitieve overgave van vastrentende beleggers. “Het lijkt alsof marktpartijen het idee hebben opgegeven dat zij de rente in hun leven ooit zullen zien oplopen. Telkens opnieuw worden grenzen bereikt waarvan wordt gedacht: het kan niet verder omlaag. En dan gebeurt het toch weer.”
“De situatie op de obligatiemarkt is uniek en heeft een nieuwe omgeving gecreëerd. Maar het is niet zonder reden, gelet op de trage groei wereldwijd, disinflatie door lage grondstoffenprijzen en economieën met overcapaciteit. Centrale banken zijn te hulp gesprongen met omvangrijke opkoopprogramma’s. Obligatiebeleggers moeten zich aanpassen door innovatief en flexibel te beleggen,” zegt portfoliomanager fixed income Robert Brauns van BNP Paribas Investment Partners.
Lagere groeiverwachting
De rente op staatsobligaties reflecteert de lage groeiverwachting, evenals pogingen van centrale banken om de trauma’s aan te pakken die steeds vaker de kop opsteken, zegt ook global head of credit Stephen Thariyan van Henderson Global Investors. Hij doelt op China, de Brexit, centraal bankenbeleid, de lage olieprijs, kwetsbare Europese banken en politieke risico’s.
“Op een gegeven moment prijsden de kapitaalmarkten ongeveer het einde van de wereld in. De markt handelt de risico’s die regelmatig de kop opsteken aardig af. De Brexit kwam als verrassing, maar het was veel verrassender hoe goed markten ermee om zijn gegaan.”
“Als ik klanten vertel dat de running yield op obligaties de komende jaren hooguit 1,5% zal zijn, verwarren ze dat vaak met het totaalrendement,” zegt Kommer van Trigt, hoofd van het global fixed income macroteam van Robeco. “Maar rente- en spreadbewegingen drijven de rendementen en niet zozeer de lage rente. Enkele markten met de laagste rentes hebben dit jaar de hoogste rendementen laten zien, zoals Japan en Duitsland. Het vraagt om een actieve stijl van beleggen om in te kunnen spelen op volatiliteit- en rentebewegingen.”
Fundamentele wetten
De fundamentele wetten van vraag en aanbod zijn nog altijd van kracht en drijven de koersen, maar de dynamiek is veranderd zegt Brauns. “De vraag naar obligaties is sterk gestegen en is minder gevoelig geworden voor de economische barometer. Institutionele beleggers hebben om diverse redenen veilige obligaties nodig, waardoor het aanbod van kredietwaardige obligaties de vraag niet kan bijbenen.”
Dat de obligatiemarkt bewegingen laat zien waar voorheen een jaar voor nodig was, ziet hij als een kans. “Volatiliteit creëert kansen, zeker als beleggers alle gebieden van de markt bestrijken kunnen. Wij zoeken relatieve waarde in valuta, rente en regio’s."
"De valutamarkten laten sterke trends zien doordat centrale banken valuta depreciëren om groei en inflatie aan te jagen. We zijn ook gecharmeerd van de Amerikaanse hypotheekmarkt. De huizenmarkt is sterk verbeterd, en daarmee de kredietkwaliteit van mortgage backed securities en commercial mortgage backed securities. Ook opkomende markten zijn aantrekkelijk. “
Duratie loopt op, rente daalt
De duratie van traditionele obligatie-indices is in de afgelopen jaren opgelopen en tegelijkertijd is de rente gedaald. Om optimaal te profiteren van de historisch lage rente hebben bedrijven en overheden lang(er)lopende leningen in de markt gezet. Obligatiebeleggers moeten zich afvragen of zij zich prettig voelen bij deze dynamiek, zegt Van Trigt.
Hij staat voor ongedwongen beleggen in vastrentende waarden; wereldwijd, buiten de geijkte benchmarks om. Het vastrentende team van Robeco is dit jaar positiever geworden over lokale valuta-obligaties in opkomende markten. “Het renteverschil is toegenomen ten opzichte van veilige staatsobligaties en de Fed slaat een gematigdere toon aan waardoor EMD minder kwetsbaar is.”
Thariyan is gecharmeerd van zorgvuldig geselecteerde high yieldobligaties. Centrale banken kopen obligaties op waarvan risicovolle bedrijfsobligaties kunnen profiteren, high yield is ook minder gevoelig voor een renteverhoging en high yieldbedrijven kunnen herfinancieren tegen een lage rente.
“De Europese high yield-markt groeit en is goed gestructureerd. De Amerikaanse markt is weliswaar besmet door de energiesector, maar stabiliseert en opkomende markten zijn aantrekkelijk. De wereldwijde high yieldmarkt is goed voor een coupon van gemiddeld 5,5%. In dat brede universum is voldoende te kiezen.”
Jorge Groen is freelance journalist. Eerder werkte hij voor het Financieele Dagblad en RTL Z en hij is oud-hoofdredacteur van IEXProfs, IEXGeld en Nederlands Pensioen- en Beleggingsnieuws (NPN).