Het gevaar van 'stranded assets'

Wel eens gehoord van stranded assets? Stranded assets zijn hét argument voor de belegger om environment, social and governance – kortweg ESG – serieus te nemen. Want wie hier geen rekening mee houdt, zal daar op termijn veel pijn van hebben in zijn portefeuille. “We zijn niet filantropisch,” zegt Amanda Young, hoofd van de afdeling Responsible Investment van Standard Life Investments.

“En het gaat ons ook niet zozeer om het moraal.” Dat klinkt als een aparte uitspraak van iemand die de leiding heeft over een Responsible Investment-afdeling van een groot fondshuis. Toch is dat het volgens haar niet en dat heeft allemaal te maken met stranded assets, wat in het Nederlands zo ongeveer vertaald kan worden als 'vastgelopen marktwaarde'.

Stranded assets zijn activa die het risico lopen om snel in waarde te kunnen dalen. Het meest duidelijk voorbeeld hiervan op milieugebied is volgens Young de te ontginnen fossiele brandstoffen. “De Verenigde Naties zegt dat het wereldwijde gemiddelde klimaat niet met meer dan twee graden mag stijgen ten opzichte van het pre-industriële tijdperk. In dat scenario betekent het dat slechts een derde van de totale vastgestelde voorraden aan fossiele brandstoffen tot en met 2050 kan worden verbruikt.”

Thema's
Tweederde van de fossiele brandstoffen kan dus worden beschouwd als stranded assets, het is waarde die bedrijven mogelijk in de boeken hebben staan, maar misschien wel helemaal niets waard is. Bijvoorbeeld omdat toezichthouders verbieden dat het gebruikt wordt of omdat beleggers en consumenten niet accepteren dat het wordt aangesproken.

Niet alleen het klimaatprobleem hoeft een oorzaak te zijn van stranded assets, geeft Young aan. “Neem de problemen die Shell ondervindt in Nigeria. Vanwege de onrust op het grondgebied daar kan het oliebedrijf niet meer bij sommige van zijn olievoorraden komen.”

De SRI-bestuurder van Standard Life denkt dat de volgende thema’s volgend jaar in de spotlight komen te staan:

• Klimaatverandering, met name ‘stranded assets’ en fossiele desinvesteringen
• Mensenrechten, met name in conflictgebieden die open worden gesteld voor investeringen
• Transparantie van data, vrijheid van informatie, gegevensbescherming en andere uitdagingen in de technologische industrie
• Voortdurende focus op anti-corruptie en omkoping

Unrewarded risk
“Dit jaar maakten verschillende investeerders, waaronder Amerikaanse universiteiten en het Rockefeller Brothers Fund bekend al hun beleggingen uit fossiele brandstoffen te zullen terug trekken. Vooral het fonds van de familie Rockefeller is tekenend. Hun voorvader is immers in de vorige eeuw steenrijk geworden met olie. Het laat zien dat de tijden echt zijn veranderd.”

De specialisten van Standard Life geeft geen koop- of verkoopadvies aan zijn fondsmanager, maar het gaat om een analyse die geïntegreerd is in beleggingsproces. “We noemen het risico op stranded assets ook wel unrewarderd risk. Het kan lang goed gaan, maar als het fout gaat, gaat het ook echt fout. Het feit dat oliebedrijf BP goed op de ramp reageerde, betekent – naar mijn inzien – dat het bedrijf überhaupt nog bestaat. Als het de regels van ESG aan zijn laars had gelapt, zou het na de olieramp in 2010 denk ik niet meer bestaan. Juist omdat ze er goed op inspeelden waren, is dat niet gebeurd,” legt Young uit.

Iedereen heeft er belang bij
Een belangrijk speerpunt dat Young gebruikt in het analyseren van de ESG-kracht bij bedrijven, is dat “wat wordt gemeten, wordt gemanaged.” Zo zei een bedrijf een keer dat de sociale gelijkheid tussen man en vrouw groot was, waarop werd gevraagd naar de loonverschillen. Toen het bedrijf dat ging meten, bleek dat mannen gemiddeld 9% meer verdienden dan vrouwen. “Het bedrijf zorgde er daarna onmiddellijk voor dat dit verschil werd teruggebracht naar 1%.”

Consumenten, particuliere beleggers, beleidsmakers, pensioenfondsen; Young merkt dat de druk op ESG vanuit alle kanten wordt opgevoerd. “Dat komt ook doordat de samenleving meer macht heeft. Vroeger was de aandelenmarkt slechts in handen van een paar mensen, nu heeft bijna iedereen wel een aandeel op de beurs, of dat nou via een pensioenfonds is of via een beleggingsrekening.” Beleggen is zodoende niet meer een kwestie van alleen maar zoveel mogelijk rendement najagen. Iedereen en alles heeft belang bij en invloed op de miljarden activa die deze wereld rijk is.