Over tien jaar bestaan banken niet meer. Althans niet meer in de vorm waarin we ze nu kennen. Dat stelt Auke Plantinga, universitair hoofddocent aan de faculteit Economie en Bedrijfskunde van de Rijksuniversiteit Groningen. In zijn speech tijdens de uitreiking van de Lipper Fund Awards begin deze maand pleitte hij voor een grotere rol voor assetmanagers ten koste van banken.
“Er is een kolossale markt voor producten die nu nog op de balans van het bankwezen staan. Het gaat hierbij niet alleen om hypotheken, maar ook om bedrijfs- en consumentenkredieten. Deze kredietvormen moeten worden ondergebracht in pools die verhandelbaar zijn.
Patrick Lemmens, fondsbeheerder van het New World Financial Equities Fund en het Fintech Equities Fund van Robeco heeft een andere visie.
Ja, hij heeft banken momenteel onderwogen in zijn portefeuilles, want veel groei zit er niet, maar failliet gaan ze volgens Lemmens ook zeker niet. Rendement was er te behalen door in te stappen na de crisis, toen banken spotgoedkoop waren. Nu zit dat rendement volgens hem vooral bij financials in emerging markets.
“Maar ik denk dat banken meer zullen gaan samenwerken met fintech, zeker retailbanken. Banken zullen stevig moeten veranderen en grote aanpassingen moeten maken!”
Banken hebben klanten, geld en vergunningen
Lemmens geeft een voorbeeld van achttien jaar geleden. “In 2000 had Euromoney een geweldige cover met een bankier op een stoel die een computermuis zag aankomen. Toen werden banken ook dood verklaard. Tech zou het overnemen. Maar we zijn achttien jaar verder en zoveel is er in die jaren niet veranderd.”
Banken hebben namelijk een groot voordeel op nieuwe toetreders op de markt, zoals fintech. Lemmens: “Vermogen, klanten en de juiste vergunningen. Fintech heeft dat allemaal niet. Bij de start van een onderneming zijn niet zoveel vergunningen nodig, maar zodra ze groeien en meer klanten krijgen, is regulering noodzakelijk, maar helaas vaak ingewikkeld en duur.”
Aan de andere kant, banken kunnen niet meer zonder goede technologie. Ze hebben de fintechoplossingen dus nodig. “Aan de voorkant hebben zij apps en andere hippe zaken waarmee klanten toegang krijgen tot hun rekeningen en portefeuilles. Aan de achterkant zijn IT-systemen vaak met plakband aan elkaar geknoopt. In technologie zullen de banken de komende jaren dus flink moeten investeren.”
Big tech en regels
En zeg nou zelf, zo’n grootbank die de hele dag via de app niet bereikbaar is wegens een update, dat is toch niet meer van deze tijd, vindt Lemmens. “Dat is echt ouderwets en moet toch sneller en slimmer kunnen. Op deze manier kunnen banken de concurrentie met big tech zoals Amazon, Google en Facebook, niet aan. Die doen hun updates gewoon tijdens kantooruren zonder dat hun klanten dat merken.”
Samenwerking tussen banken en technologiebedrijven is dus vanuit beide kanten een goed idee en Lemmens verwacht dat ook big tech daar interesse in heeft. “Die hebben wel het geld en de klanten, maar misschien geen zin en tijd om het hele, strenge vergunningstraject te doorlopen. En banken hebben juist weer veel data, maar vaak geen idee hoe ze daarmee kunnen werken. Nog een reden om samen te werken.”
En nu de rente oploopt is er volgens Lemmens bij banken meer geld om te investeren. Tegelijk is de druk op toezicht iets afgenomen. “De meeste investeringen zijn daar even voor gedaan. Alhoewel, de bank die PSD2 (nieuwe betalingsregeling) als eerste goed voor elkaar krijgt, heeft een streepje voor op de concurrentie.”
Banken zijn als farma
Maar hoe denkt Lemmens dan over de toekomst van de assetmanagers? “Ik denk dat het niet zozeer belangrijk wordt wie de fondsen maken, de productiekant, maar wie ze distribueren. En hoe dat gebeurt.
“Robo-adviseurs in een stand alone-scenario hebben het moeilijk. Zij hebben geen klanten en geen geld en het kost een hoop marketinggeld om klanten binnen te halen. Partijen als Fidelity en BlackRock, die robo-advies in huis hebben, hebben meer succes. Zij hebben wel klanten, geld en ook de IT in huis om kosten efficiënt producten te verkopen.”
Robo-advies zal in de toekomst wel verder gaan dan vijf vragen beantwoorden, profiel opstellen en klant worden bij en assetmanager, denkt Lemmens. “Dat wordt veel uitgebreider. Techbedrijven zijn al goed in het verkopen van meerdere soorten producten aan een huishouden, financials moeten dat ook worden. Dus niet alleen een beleggingsfonds verkopen, maar ook een verzekering.”
Maar voor de moderniseringsslag hoeven banken en assetmanagers dus niet steeds zelf het wiel uit te vinden. Lemmens maakt de vergelijking met farma en biotechnologie. “Farma heeft het geld en de omvang, biotech heeft de ideeën en de technologie. Zo moeten banken en fintech of big tech ook gaan samenwerken.”