ECB: Een stapje omlaag en nu een rentepauze

Voor de tweede keer dit jaar besloot de Europese Centrale Bank (ECB) om de rentes te verlagen. De belangrijkste rente komt daardoor uit op 3,5%. De verlaging komt nadat de bank de leentarieven de vorige keer ongemoeid liet.

Mede omdat de volgende rentevergadering redelijk snel volgt, namelijk over iets meer dan een maand, en de ECB niet heel veel nieuwe info over het reilen en zeilen van de economie van de muntunie zal krijgen, lijkt het erop dat de bank nu een pauze inlast.

Dat zou inhouden dat de rente dit jaar nog een keer omlaag zal gaan, in december. In tegenstelling tot de renteverlaging in juni, waren alle bestuursleden er nu wel voor.

Wel of niet unaniem

Hoewel…alle bestuursleden met stemrecht waren voor. Omdat het ECB-bestuur door de uitbreiding van de muntunie nogal groot is geworden – er zijn 26 leden – is enkele jaren geleden een rotatieschema vastgesteld; tijdens elke rentevergadering zijn er enkele bestuursleden die geen stemrecht hebben.

In juni was het bestuurslid uit Oostenrijk tegen de renteverlaging. Had hij stemrecht gehad, dan is het de vraag of het besluit nog steeds unaniem was geweest.

De bank besloot over te gaan tot de tweede renteverlaging dit jaar omdat de inflatie verder is gedaald (naar 2,2% in augustus) en de ECB er meer vertrouwen in heeft gekregen dat de geldontwaarding in 2025 naar het streefpercentage van 2% zal zakken.

Niet soepel

Daarnaast zijn de zorgen over de economische ontwikkeling in de komende kwartalen toegenomen, mede doordat de Duitse economie maar niet zijn draai kan vinden.

Duitse economie is goed voor ongeveer een kwart van de totale economie van de eurozone. Ook in sommige andere landen, waaronder Italië, de op twee na grootste economie van de muntunie, draaien de economische radertjes niet bepaald soepel.

Die zorgen over groei waren ook te zien is de nieuwste ramingen van de ECB-economen over economische activiteit. Zij verwachten dat de groei dit jaar iets lager zal zijn dan eerder werd verwacht en dat de groei in 2025 ook marginaal lager zal zijn.

Statistische effecten

De afgenomen inflatie, wijst dat erop dat de ECB de rente in december dus weer zal verlagen. De geldontwaarding kan voor het einde van het jaar overigens oplopen, maar nu al gaf de ECB aan dat we dat kunnen negeren en zeker niet moeten zien als een blokkade voor verdere renteverlagingen.

De ECB meent namelijk dat de mogelijke stijging van inflatie in de laatste maanden van dit jaar een louter statistisch en tijdelijk effect zal zijn, dat te maken heeft met energieprijzen.

De koers van de ECB voor de komende tijd is daarmee minder duidelijk dan de koers van de Fed. Dat hoeft echter niemand te verbazen. De economische situatie aan de andere kant van de oceaan is anders.

Weinig duidelijkheid

In de VS vertragen de economische motoren zodanig dat er weer vrees is ontstaan voor een recessie. Inflatie in de VS lijkt ook meer onder controle dan in de eurozone, wellicht doordat de Fed eerder dan de ECB in actie kwam.

Die zaken zorgen er nu voor dat de Fed aanmerkelijk meer ruimte heeft geld lenen goedkoper te maken. Beleggers verwachten dat de Fed de rente tussen nu en de feestdagen met een vol procentpunt zal verlagen, gevolgd door een serie renteverlagingen in 2025.

Voor de ECB ziet men aanmerkelijk minder stappen omlaag. De persconferentie van de ECB op 12 september was geen spannende bedoening, met Christine Lagarde, president van de bank, die niet veel duidelijkheid verschafte over het rentebeleid de komende kwartalen, om de simpele reden dat ze die duidelijkheid niet kón verschaffen.

Spanje eerst?

Wel was er aan het einde van de persconferentie een moment dat, als we er nauwkeuriger naar kijken, een bijzondere boodschap bevatte, waarschijnlijk onbedoeld. Lagarde kreeg namelijk een vraag over het nieuwste lid van het bestuur, de nieuwe gouverneur van de Spaanse centrale bank José Luis Escrivá.

“Ik hoop dat hij, net als alle andere bestuursleden, door zal gaan met niet alleen zijn persoonlijke mening te geven, mening die ingegeven kan zijn door de situatie in Spanje, maar ook de Europese dimensie in acht zal nemen, zoals andere bestuursleden dat hebben”, aldus Lagarde.

Impliceerde zij hiermee dat iets wat velen, waaronder ondergetekende, vermoeden, namelijk dat veel bestuursleden van de ECB zich bij de besluitvorming voor een belangrijk deel laten leiden door wat hun land goed uit zou komen en niet zozeer wat de hele eurozone nodig heeft?

Niet zo geloofwaardig

Daar leek het wel op. Een saillant detail is dat de nieuwe Spaanse hoogste centrale bankier voor zijn benoeming minister is geweest in de Spaanse regering. Het is over het algemeen een veeg teken en geen goede ontwikkeling als politici hun ministerspluche inruilen voor een stoel aan de bestuurstafel bij de centrale bank.

Het riekt naar politieke inmenging in rentebesluiten en kan de geloofwaardigheid en onafhankelijkheid van de in dit geval de ECB verder schaden.