Compenseren; dat is misschien wel het woord dat politici in Nederland en daarbuiten nu het meest gebruiken. Het gaat dan om compenseren van hoge energieprijzen om inflatiepijn verzachten.
Er is een reden waarom politici, nu de inflatie zeer hoog is, compensatie voorstellen via toeslagen, eenmalige belastingverlagingen et cetera.
En een reden waarom ze niks zeggen over de kern van het inflatieprobleem; namelijk dat er te veel geld bijgedrukt wordt.
Schulden drukken
Waarom? Hoge inflatie komt politici op korte termijn goed uit omdat het de schuldenlast effectief verlaagt. En die schuldenlast staat op een historisch hoog niveau.
Op financiële markten wordt rekening gehouden met hogere inflatie voor de komende jaren. In de eurozone verwachten beleggers dat de inflatie lang boven het ECB-streefpercentage van 2% uit zal komen.
De enige manier te voorkomen dat die verwachting werkelijkheid wordt, is een krapper monetair beleid gaan voeren en niet met compensaties werken.
Roer om?
Volgende week vergadert het bestuur van de Europese Centrale Bank en het wordt interessant om te zien of zij zullen besluiten om het roer om te gooien.
Van groot belang zal de nieuwe raming van de ECB-economen over inflatie in 2024 zijn: komt dat cijfer op 2% of erboven uit, dan wordt het voor de bank nog lastiger te blijven doen alsof er niets aan de hand is.
Ik krijg sterk de indruk dat de oorlog in de Oekraïne als excuus wordt gezien om de vage plannen voor minder ruim beleid ergens in de toekomst, verder op te schuiven.
Niet negeren
De Fed zit er heel anders in. Fed-voorzitter Jerome Powell zei eerder deze week in het Amerikaanse parlement te verwachten dat de inflatie later dit jaar weer zal dalen.
Hij is zich ervan bewust dat de hoge inflatie pijn doet bij steeds meer Amerikanen én dat de kans dat de inflatie te hoog blijft, jarenlang, te groot is om te negeren.
De Fed zal, aldus Powell, alles doen wat nodig is om inflatie omlaag te duwen. Er is wel een belangrijk verschil tussen de Fed en de ECB; de economische gevolgen van de oorlog in de Oekraïne zullen de eurozone harder kunnen raken dan de VS.
Zwakke euro
Niet alleen omdat de eurozone er geografisch dichterbij is, maar ook omdat de economie van de eurozone een meer open economie is.
Dat kan een reden voor de ECB zijn om voorlopig niets te doen, maar vergeet niet dat de ECB juist de taak heeft naar de middellange termijn te kijken en dus níet te reageren op ontwikkelingen die op korte termijn grote effecten hebben.
En de bank heeft als de taak om inflatie onder controle te houden. Die inflatie wordt op korte termijn overigens ook verhevigd door de steeds zwakkere euro.
Dollar profiteert
Er zijn vele factoren die de wisselkoers van EUR/USD beïnvloeden, maar op korte termijn is het verschil in voorgenomen beleid tussen de Fed en de ECB een hele belangrijke.
De plannen die de Fed met de rente heeft, maken de dollar aantrekkelijker en de plannen die de ECB heeft de euro juist minder interessant.
Mede daardoor is de koers recent naar 1,10 gedaald en het zou mij niet verbazen als die onder die grens zakt de komende tijd.
Niet verantwoord
Er is een reden waarom Nederland, Duitsland of Oostenrijk de sterke eurolanden worden genoemd en Italië of Griekenland zwakke.
Dat is niet los te zien van hun monetaire historie. Tegenwoordig moet alles duurzaam en maatschappelijk verantwoord zijn. Dat is een goede zaak, het had veel eerder gemoeten.
Maar dan moet dat ook gelden voor monetair beleid. En dat is in de eurozone zeker alles behalve duurzaam en maatschappelijk verantwoord, met het oog op de middellange termijn.