Hoe beleggers het voortouw namen in de groene revolutie

Als in Den Haag de wens wordt uitgesproken om "langs de lijnen van de inhoud" te spreken, dan volgt het woord klimaat doorgaans snel. Het heeft even geduurd, maar de urgentie van het klimaatprobleem en de noodzaak om er iets aan te doen wordt ook door de politiek breed erkend - nu de daden nog.

Opvallend genoeg is de financiële wereld, ondanks de ingebakken neiging tot conservatisme, al een stuk verder. Duurzaamheid en klimaatbeleid zijn al jarenlang een van de leidende thema’s voor beleggers.

Misschien dankzij de crisis van 2008-2009, waar de financiële wereld, deels overeind gehouden met overheidsgeld, met een bezoedeld imago uit tevoorschijn kwam.

Good guys

Terugwinnen van het vertrouwen was de eerste taak en het tonen van maatschappelijke betrokkenheid is een goede manier om dat blazoen weer wat op te poetsen.

Al lang voordat Greta Thunberg haar schooltas aan de wilgen hing, zelfs lang voordat Urgenda de Nederlandse staat dwong tot het nemen van daadwerkelijke actie, was de internationale beleggingswereld druk bezig met het in de markt zetten van duurzame en ethische beleggingsproducten.

Niet alleen uit imago-overwegingen natuurlijk - er was ook al grote vraag naar, met name uit de institutionele hoek - maar de sector greep de gelegenheid maar al te graag aan om weer een plekje in het kamp van de good guys te bemachtigen.

Serieuze rol

Anno 2021 is duurzaam beleggen de standaard in de markt. Dat is ook hoog nodig, want de wetenschap spreekt duidelijke taal: snelle en radicale actie is vereist als we een kansje willen hebben om de opwarming van de aarde onder de 1,5 graad te houden.

Alleen beleggers kunnen die actie niet afdwingen, maar als richtinggevers van de mondiale kapitaalstromen spelen ze wel een belangrijke bijrol. Een bijrol die serieus wordt genomen.

Ieder zichzelf respecterend beleggingshuis heeft inmiddels een flink sustainability department. Zo'n 128 assetmanagers, goed voor 43 biljoen dollar aan belegd vermogen hebben het Net Zero Asset Management Initiative ondertekend, waarmee ze zich committeren om te werken aan decarbonization goals die in 2050 de netto-uitstoot van CO2 tot nul moeten hebben teruggebracht.

Niet slim

Daarmee loopt de internationale beleggersgemeenschap nog steeds een stapje harder dan de rest van de samenleving.

De vraag is natuurlijk in hoeverre partijen zo’n manifest ondertekenen omdat ze ècht alles in het werk willen stellen om die doelen te bereiken, of dat er toch enig opportunisme bij komt kijken: als enige niet ondertekenen is niet slim en om kans te maken op grote institutionele mandaten dien je je nu eenmaal van je duurzaamste kant te laten zien.

Er is een nieuwe fase begonnen in duurzame beleggen. Een fase die eigenlijk niet kon uitblijven, want het is en blijft de financiële wereld: op den duur wordt iedere succesvolle trend, hoe nobel de oorsprong ook, een industrie waar (veel) geld kan worden verdiend.

Een likje groene verf

En dan duurt het niet lang voordat financiële partijen in oude fouten vervallen. In duurzaamheidstermen gaat het dan vaak om greenwashing: een snel likje groene verf verkopen als ESG-proof belegging.

De markt voor duurzame beleggingen is snel gegroeid en niet iedere belegger weet donkergroen van lichtgroen - of nepgroen - te onderscheiden.

En zo kan het gebeuren dat diep-duurzame producten met aantoonbare impact in het schap komen te liggen naast producten die op basis van sloppy research en wat obligate uitsluiting proberen een graantje mee te pikken van een populaire trend.

Tijd voor toezicht

Van goede bedoelingen tot groene wildgroei; hoewel de duurzame intenties bij veel fondsbeheerders oprecht zijn, is het aanbod inmiddels zo divers en de mate van duurzaamheid zodanig diffuus dat beleggers makkelijk op het verkeerde been gezet kunnen worden.

Zeker zolang duurzaamheidsclaims zich maar lastig laten kwantificeren en controleren. Tijd voor toezichthouders dus. Met de Sustainable Finance Disclosure Regulation (SFDR) is Europabreed een eerste stap gezet om grip te krijgen op die claims.

Een classificatie waar nog wel wat op valt af te dingen, getuige de Ren-Je-Rot-achtige taferelen bij assetmanagers tijdens hun eerste poging om hun fondsen in een van de drie verplichte bakjes (artikel 6, 8 en 9) onder te brengen.

Nog veel mis

De AFM stelde onlangs vast dat er zowel bij de gekozen classificaties (licht- of donkergroen) als bij de verlangde transparantie nog heel veel mis gaat. Maar goed, het is een begin.

De beleggingswereld heeft een voor haar doen opzienbarend vooruitstrevende rol vervuld in het mainstream maken van duurzame doelen en klimaatbeleid.

Maar de tijd waarin we duurzame fondsmanagers op hun blauwgroene ogen konden vertrouwen is voorbij - ervan uitgaande dat die tijd ooit heeft bestaan.

Thema's, trends en regelgeving over duurzaam beleggen; het staat allemaal in ons nieuwe online ESG-magazine. 

"Het is nu of nooit met duurzaam beleggen"