Beurscrises versnellen groei ETF-markt
Het internet, lage kosten en transparantie hebben ETF's populair gemaakt. Een goede crisis is een extra boost, aldus Detlef Glow van Lipper Refinitiv.
De geldstromen tussen beleggingsfondsen geven een duidelijk beeld. Er is in de afgelopen jaren veel geld gevloeid van actief gemanagede beleggingsfondsen naar passieve indexfondsen en ETF’s.
De consequenties daarvan waren tot nu toe beperkt, omdat de actieve fondsen deze outflow redelijk goed konden opvangen door een groei van de markt als geheel. Maar het is een slechts een kwestie van tijd totdat de verdere groei van de ETF-markt actieve fondshuizen echt pijn zal doen.
Maar wat zijn de redenen achter de opkomst van ETF’s?
1. Het internet
Een van de drijvende krachten achter de opkomst van de ETF’s is het internet. Ook hele gewone particuliere beleggers kunnen tegenwoordig de hand leggen op allerlei soorten informatie van bedrijfsresultaten tot analistenrapporten en universitaire studies.
Het gevolg is dat hun informatieachterstand tegenover professionele beleggers is afgenomen. Omdat particulieren met heel veel zijn, is het feit dat ze minder geschoold zijn niet zo belangrijk.
Dit alles maakt het voor actieve fondsmanagers een stuk lastiger de index te verslaan. Waarom dan nog geld aan hun toevertrouwen, terwijl de makkelijk verhandelbare ETF's bijna gratis zijn?
2. De kosten
Daarmee kom je gelijk bij de tweede reden: het kostenvoordeel. Institutionele beleggers zagen als eerste dat het een beetje flauwekul is hoge kosten te betalen voor een product dat vrijwel identiek elders goedkoper te krijgen is.
Als een ETF en een actief fonds hetzelfde presteren, dan is het pure geldverspilling om niet over te stappen naar de ETF. Dat actieve fondsen de laatste jaren hun fees hebben verlaagd, heeft slechts ten dele gewerkt, want ook ETF’s zijn steeds goedkoper en beter geworden.
3. De transparantie
De Europese ETF-markt heet een enorme boost gekregen van de kredietcrisis (2008), de eurocrisis (2011) en het volatiele beursjaar 2018.
In al deze jaren zagen de actieve fondsen geld wegvloeien, terwijl ETF’s gestaag bleven groeien. Reden hiervan is onder meer dat beleggers bij ETF’s precies weten waar ze aan toe zijn. Ze publiceren namelijk elke dag een nauwkeurig overzicht van alle aandelen die ze in portefeuille hebben. Actieve fondsen zijn daarentegen in tijden van grote beursschommelingen een black box. Meestal geven ze alleen aan het eind van de maand inzicht in hun topposities.
Vooral voor institutionele beleggers weegt dat gebrek aan transparantie zwaar. Het maakt het voor hun namelijk heel lastig om hun modelportefeuille in stand te houden. In de jaren 2008, 2011 en 2018 werd daarom geld onttrokken aan actieve fondsen. Slechts een deel daarvan keerde na de crisis terug.
De toekomst
De trend naar passief zal niet makkelijk worden gebroken. Actieve fondshuizen zullen zeker niet weerloos achteroverleunen, maar er spreekt veel tegen hen.
Mijn belangrijkste boodschap: het internet heeft op de fondsenindustrie een net zo disruptieve impact als op andere sectoren, zoals online-winkelen en online-bankieren. Het vervelende is dat er nog heel veel mensen zijn die zich daar onvoldoende bewust van zijn.