Nog vier jaar Trump of wordt het president Biden? Heel lang was het zo goed als zeker dat Trump vrij gemakkelijk herkozen zou worden. De coronacrisis zette dat vooruitzicht volledig op zijn kop. De peilingen laten inmiddels zien dat Joe Biden een significante voorsprong heeft op Trump.
Nog belangrijker voor de uitslag is dat Biden in de zogeheten swing states aan kop staat. Van de 50 staten stemt een behoorlijk aantal zo trouw voor een Democraat dan wel een Republikein, dat veel staten voor een van de twee partijen een zekerheidje zijn. Een kleine groep staten is echter wispelturig.
Wat de peilingen in die swing states laten zien, is dan ook cruciaal voor de uitslag. Michigan, Wisconsin, Florida en Pennsylvania zijn enkele van die swing states. Trump won alle vier in 2016, maar wel met een hele kleine marge. Joe Biden scoort in de peilingen in al die staten aanmerkelijk beter dan Trump.
Wat de president zeker niet helpt, is dat het aantal nieuwe coronabesmettingen in die staten records neerzet. Veel inwoners van die staten, ook Republikeinen, zijn in toenemende mate ontevreden zijn over hoe Trump de coronacrisis aanpakt.
Democratische clean sweep
De Amerikanen kiezen in november overigens niet alleen een nieuwe president, ook het voltallige Congres en één derde van de Senaat worden dan gekozen. Democraten hebben nu een ruime meerderheid in het Congres en alles wijst erop dat ze hun meerderheid daarin zullen behouden.
In de Senaat maken de Republikeinen nu nog de dienst uit, maar de Democraten hebben maar vier zetels nodig om ook in de Senaat de meerderheid te krijgen. De peilingen laten zien dat de Democratische kandidaten op kop staan in meer dan vier staten waar zetels in de Senaat verkiesbaar zijn.
Kortom, zoals de zaken er nu voor staan, is er gerede kans dat de Democratische partij in november het Congres zal behouden en de Senaat en het Witte Huis veroveren. Dat is iets wat beleggers scherp in de gaten moeten houden.
Hogere winstbelasting
Onder president Biden zou de verlaging van de winstbelasting deels worden teruggedraaid. Ook is hij voorstander van een minimumtarief. Verder is de Democratische kandidaat van plan de grondslag waarover de winstbelasting geheven wordt, te verbreden.
Het tarief voor winsten die Amerikaanse bedrijven in het buitenland behalen, is onder president Trump behoorlijk gekortwiekt, van ruim 20% naar 10,5%. Het terugdraaien daarvan kan belangrijk zijn, want de genoemde verlaging zorgde ervoor dat veel Amerikaanse bedrijven winsten uit het buitenland terughaalden. Dat geld gebruikten ze vervolgens vooral om eigen aandelen in te kopen, wat een belangrijke factor was die de koersen omhoog stuwde.
Hogere rentes
Biden is ook voornemens om grote investeringen te doen in infrastructuur. Het gaat dan niet alleen om het opknappen van (spoor)wegen en bruggen, maar ook om investeringen in het OV en vergroening van de economie. Als we voor het gemak aannemen dat de kosten ervan gedekt worden door belastingverhogingen, dan houdt dat in dat de begrotingstekorten onder president Biden zeer hoog zouden blijven. Dat op zijn beurt zou het uitvoeren van een exit-strategie van de Fed zeer lastig maken.
Een exit-strategie betekent minder neerwaartse druk op de rentes, en dus stijgende rentes, wat bij hoge begrotingstekorten en oplopende staatsschuld al snel voor honderden miljarden dollars aan extra rentelasten zou betekenen. Gezien de hoge schulden in de VS, niet alleen bij de overheid maar ook bij bedrijven en huishoudens, kunnen hogere rentes vrij snel tot financiële instabiliteit leiden, met alle gevolgen van dien voor de economie.
Mocht Biden winnen, dan is een verbetering in de Amerikaanse relatie met de traditionele bondsgenoten te verwachten, iets wat tot een gezamenlijk optrekken tegen China kan leiden. Nu nemen Europa, de VS en andere landen maatregelen tegen China om minder afhankelijk te worden van dat land, maar van coördinatie is nauwelijks sprake, doordat de onderlinge relatie onder Trump is verslechterd.
Trump vecht terug
President Trump is er, uiteraard, alles aan gelegen herkozen te worden. Naarmate de peilingen laten zien dat die kans verder slinkt, zal hij proberen het tij te keren tussen nu en november. Dat kan op verschillende manieren. Een beproefde methode is om de spanningen met het buitenland verder op scherp te zetten. Met de vuist op tafel slaan, ook tegen bondgenoten, spreekt veel Amerikanen aan omdat het een beeld van een daadkrachtige president toont.
Soft worden op China is geen goed idee. De Democraten, ook voorstanders van een harde lijn tegen Beijing, zouden Trump hierop kunnen aanvallen. China nog steviger onder druk zetten om meer Amerikaanse landbouwproducten te kopen, kan ook een tactiek zijn. Veel landbouwproducten komen uit de eerder genoemde swing states.
Een andere goede manier stemmen te trekken heeft te maken met de oude politieke wijsheid, namelijk: It’s the economy, stupid!. Trump kan economische groei bewerkstelligen door nieuwe steunmaatregelen te nemen, zoals het opnieuw sturen van cheques naar de Amerikaanse huishoudens.
Meer onzekerheid
Het grootste gevaar voor Trump is als het economisch herstel in de VS langzaam verloopt en de werkloosheid niet snel daalt. Ik verwacht dan ook planen voor nieuwe steunmaatregelen, maar ook tegenwerking van de Democraten om deze uit te voeren.
Omdat de verkiezingen pas over ruim vier maanden zijn, ziet het er sterk naar uit dat de mogelijke winst van Biden en/of breder van de Democratische partij, niet helemaal in de koersen is verwerkt.
In het verleden betekende een waarschijnlijke wisseling van wacht in het Witte Huis doorgaans lagere koersen in de maanden voor de verkiezingen, bijvoorbeeld door de onzekerheid over nieuw beleid. Een toenemende kans op herverkiezing van de zittende president daarentegen dreef de koersen doorgaans omhoog. Dat zou dit keer wel eens anders kunnen zijn.