De R2D2-revolutie: waarom Europa profiteert van robotisering

Om even te beginnen met een klein lesje: Robotisering en automatisering zijn begrippen die vaak door elkaar worden gehaald. Bij automatisering draait het om het digitaliseren van menselijke taken in een productieproces. Bij robots gaat het om mechaniseren, al kunt u ze niet los van elkaar zien.

Robots zijn eigenlijk een vorm van automatisering. De belangrijkste reden dat robots de afgelopen jaren zo in de belangstelling zijn komen te staan, is dat ze steeds slimmer worden.

We kennen allemaal wel de robotlijnen uit autofabrieken. Dat waren de ouderwetse robots die afgeschermd in een kooi hun werk deden. De nieuwe generatie, de collaborative robots (of: cobots), is veel geavanceerder. Cobots zijn uitgerust met sensoren en kunnen dankzij Artificial Intelligence (AI) zelf leren van gemaakte fouten.

Robots maken iPhones

Doordat ze reageren op hun omgeving, kunnen ze veiliger samenwerken met mensen. De nieuwe generatie is ook veelzijdiger in het uitvoeren van taken en is op meerdere plekken inzetbaar. De snelheid en breedte waarmee robotisering onderdeel wordt van productieprocessen, neemt sterk toe.

Een iPhone 4 uit 2010 werd nog voor 35% door robots in elkaar gezet. Bij de nieuwe iPhone 8 is dit percentage volgens bronnen bij Apple’s toeleveranciers gestegen tot maar liefst 75%. Het tekent volgens hem de onwaarschijnlijke snelheid waarmee dit soort ontwikkelingen plaats vindt.

Rond robotisering bestaat een beetje een angstbeeld. De ontwikkelingen gaan snel en zijn ongrijpbaar. Ondernemer Elon Musk startte laatst de ethische discussie over de militaire toepassing van robots. Veel mensen zijn bang dat ze straks op kwaliteit en kosten worden weggeblazen door gemechaniseerde concurrentie.

Mensen worden niet overbodig

Maar iedere industriële revolutie bracht angst dat de mens straks overbodig zouden worden. En dat dit vervolgens nimmer gebeurde. 

U zult vooral een verschuiving zien. Van werk op de productievloer naar werk in de dienstverlening daaromheen. Ik zie vooral voordelen in robotisering. Neem Amazon, dat nu grootschalig investeert in robots die ze laten werken in hun opslagruimtes.

Ook in China wordt volop ingezet op de robot. Daar is het gestegen arbeidsloon, dat de laatste jaren telkens met 20% toenam, een belangrijke aanjager. Maar verwacht van de techniek van de Chinese robotindustrie nog geen wonderen.

Schoenen gemaakt door robots

De onderdelen komen namelijk vooral uit Japan. Andere landen die een rol spelen bij de ontwikkeling van robots zijn Duitsland en de VS. Belangrijke sectoren waar robots op de werkvloer verschijnen, zijn naast de auto-industrie ook maakbedrijven als Nike.

Dat bedrijf is in staat om dankzij robotisering maar liefst twintig keer zo snel schoenen te produceren. Robots ziet u overal verschijnen waar besparingen uit grote volumes de tamelijk hoge investering rechtvaardigen.

Bedrijven als Nike hebben de meeste baat bij zo’n investering vanwege hun grote productievolumes .Tijdens bedrijfsbezoeken in binnen- en buitenland zien wij dat technieken als 3D-printing een steeds hogere vlucht nemen. Dit aspect van automatisering gaat er voor gaan zorgen dat het aanzien van de maakindustrie flink zal veranderen, de komende jaren.

Fabrieken weer naar Europa

Doordat de kosten dalen, de techniek vooruit gaat en de efficiency toeneemt, gaan we naar een tijd van maatproducten voor de massa. Dalende productiekosten en stijgende salarissen in China zullen er bovendien voor zorgen dat Europa weer aantrekkelijk wordt voor partijen om te produceren.

De eerste trend in die richting is al zichtbaar, in Oost-Europa. Maar ook in Duitsland is er sprake van insourcing, waar u industrieën ziet terugkeren. De fabrieken keren terug naar Europa,

En er zijn nog zo veel terreinen waar dit gaat spelen. Kijk naar de medische wereld, waar non-invasieve behandelingen in opkomst zijn dankzij de hulp van robotarmen. We staan pas aan de vooravond.