Samenzweringstheorieën, daar heb ik niet veel mee. Maar eerlijk is eerlijk, soms kan ik het niet helpen mezelf af te vragen; is dat nou allemaal puur toeval of zit er meer achter??
Neem Mario Draghi en de recente behoorlijke stijging van euro-dollar. Als u Draghi zou dwingen te kiezen tussen een zwakke of een ijzersterke munt, dan kiest hij voor het eerste.
Dat is mijn overtuiging na jarenlang de beste man gevolgd te hebben. Te vaak greep hij verbaal in als de euro in waarde toenam en hulde zich in stilzwijgen als de gemeenschappelijke munt in waarde daalde.
Euro omlaag praten
Maar in augustus is wat dat betreft iets heel vreemds gebeurd. De koers van euro-dollar begon ongeveer medio april aan een klim. Kostte één euro toen ongeveer 1,06, eind juli was dat al opgelopen tot 1,16, een waardestijging van circa 10%.
Het kwam Draghi heel mooi uit dat juist op dat moment de jaarlijkse ECB-bijeenkomst in het Portugese stadje Sintra plaatsvond. Alle ogen waren gericht op zijn toespraak daar en het was voor hem dus een prachtige kans met een paar goed gekozen woorden de euro omlaag te praten.
Ik viel echter bijna van mijn stoel toen ik hoorde dat hij juist een toespraak hield waardoor euro-dollar onder verdere opwaartse druk kwam te staan. Zelfs tijdens de vragensessie na afloop deed hij absoluut niets om de schade te beperken of ongedaan te maken.
Te ervaren voor zulke fouten
Verschillende andere ECB-bestuurders grepen de dagen erna in, ze legden uit dat Draghi verkeerd begrepen was. Alles goed en wel maar de grote afwezige in dat zo-bedoelde-hij-het-niet-operatie was de boosdoener zelf. Bovendien: Draghi is een zeer ervaren centrale bankier, het was me allemaal te toevallig dat juist hij op zo’n cruciaal moment zo’n foutje zou maken.
Zeker omdat hij niet lang na Sintra een meer dan uitstekende kans kreeg zijn foutje te herstellen toen hij achter het spreekgestoelte in het Amerikaanse stadje Jackson Hole stond. Maar ook die kans liet hij lopen! Nee, daar kon wel eens meer achter zitten. Maar wat?
Er is niets mooiers dan een wandeling in de natuur om de gedachten te proberen te sorteren en het ontbrekende stukje puzzel te vinden. En ja hoor, toen had ik het. Zoals ik al genoemd heb, heeft Draghi liever een zwakkere dan een sterke euro. Een ruime meerderheid van zijn collega’s in het bestuur van de ECB is voorstander van zeer ruim monetair beleid.
Inflatieramingen
Alleen omdat de inflatie geklommen was en de economie van de eurozone de groeikoorts goed te pakken had, konden ze het niet meer volhouden dat quantitative easing nodig is. Nee, de enige manier waarop Draghi en zijnen QE langer in stand zouden kunnen houden en de eerste renteverhoging in jaren nog verder in de toekomst zouden kunnen schuiven, is als de inflatieverwachtingen voor 2018 en 2019 zouden verslechteren.
Toen viel alles op zijn plek, ik struikelde bijna over een afgewaaide tak en riep nog net geen eureka! Wanneer ECB-economen hun kwartaalramingen over inflatie maken, rekenen ze onder meer met de gemiddelde koers van euro-dollar in de tien dagen voorafgaand aan de dag waarop de ramingen worden gemaakt.
Zij nemen aan dat die koers gedurende de hele looptijd van de ramingen gelijk zal blijven. De euro-dollarkoers speelt een belangrijke rol in dat rekensommetje over inflatievooruitzichten. Concreet betekende dat dat de euro-dollarkoers voor de septemberramingen de koers zou zijn van de eerste anderhalve week van augustus.
Eigen voordeel
De laatste keer dat de ECB-economen hun inflatievoorspelmodellen aanzwengelden, was in juni. Toen bedroeg de gemiddelde euro-dollarkoers 1,07/1,08. Als die koers in augustus zo tussen 1,15 en 1,20 zou blijven hangen, dan zou dat zeker gevolgen hebben voor de inflatieramingen in 2018 en 2019, in de zin dat die omlaag zouden worden gedrukt.
Aangezien de verwachting uit juni voor 2019 een inflatie van 1,6% toonde – wat te laag is voor de ECB – zou een verlaging van die raming in september de overwegingen binnen het ECB-bestuur over vanaf wanneer en in welke mate quantitative easing af te bouwen, zeker beïnvloeden.
Draghi en anderen die niet staan te trappelen dat beleid af te bouwen, zouden daardoor een sterk argument in handen krijgen om die ontmanteling later in te zetten en vervolgens langzamer dan de ECB toch al van plan was, uit te voeren. Zou Draghi niet opzettelijk euro-dollar omhoog hebben gepraat om zo de ramingen van ECB's eigen economen in september in zijn voordeel te beïnvloeden om zo de noodzaak tot een minder ruim beleid te verminderen?
Sluwe vos
Pas als die ramingen oud nieuws zijn, dus na de vergadering in september, zal hij wel weer zijn woorden zodanig kiezen dat beleggers rekening gaan houden met een daling van euro-dollar, dacht ik. En dat is precies wat gisteren is gebeurd! De inflatieramingen voor 2018 en 2019 zijn inderdaad lager uitgekomen.
Hij zei meermaals dat het ECB-bestuur aandachtig naar de wisselkoers van de euro kijkt (codetaal voor wij vinden het wel welletjes zo) en dat door die verslechterde inflatievooruitzichten voor de komende jaren, de ECB dat quantitative easing beleid wel eens zelfs kan verlengen en opvoeren.
En met betrekking tot de eerste renteverhoging in jaren kunnen we langzaam maar zeker gaan debatteren of die dit decennium überhaupt zal komen. "De ramingen voor inflatie in 2018 en 2019 zijn licht omlaag bijgesteld als gevolg van de recente waardestijging van de euro," sprak Draghi gisteren tijdens de ECB-persconferentie. Bijzonder knap van hem was dat hij, terwijl hij dat sprak, een lach wist te verbergen, die sluwe vos.