De aanhouder wint Lars Dijkstra doet een dringende oproep: “Niet kortetermijnwinst, maar waardecreatie moet het doel zijn.” 24 december 2015 12:40 • Door Rob Stallinga Het was een opmerkelijke oproep laatst in Het Financieele Dagblad van Lars Dijkstra, CIO van Kempen Capital Management. Namens veertien vooraanstaande Nederlandse vermogensbeheerders en pensioenfondsen deed hij een dringende oproep om (weer) voor de lange termijn te gaan. Maar hoe zorg je voor de gewenste mentaliteitsomslag in beleggingsland? Wat is het probleem met kortetermijndenken? “Kortetermijndenken heeft een negatieve impact op het langetermijnrendement van beleggingshuizen en hun klanten. Bij ondernemingen leidt het tot lagere investeringen. Volgens een onderzoek van McKinsey bestuurt 85% van de ceo’s met een horizon van minder dan twee jaar. Uiteindelijk leidt de gehele economische ontwikkeling eronder.” Beleggen voor de lange termijn levert structureel en substantieel meer op? “Er zijn steeds meer wetenschappelijke studies, die dat aantonen. Harvard bijvoorbeeld vergeleek onlangs bedrijven, die worden gerund op basis van stakeholder value op lange termijn en op korte termijn. Het verschil in rendement was 4% per jaar over een periode van 25 jaar. Ons eigen Orangefund, dat deze maand ook 25 jaar bestaat, behaalde tot nu toe een jaarlijkse alpha van bijna 3%, na aftrek van kosten.“ Waar komt dat foute kortetermijndenken vandaan? “De uitvinding van de benchmark begin jaren tachtig is een belangrijke katalysator geweest. Die is bedacht om beleggingsprestaties op een transparante manier te kunnen meten. Inmiddels is het van middel een doel geworden. De horizon, die klanten van vermogensbeheerders gebruiken om prestaties te meten, wordt ook steeds korter.” “Het debat actief-passief speelt ook mee. Natuurlijk, bij hoge fees moet er ook worden geleverd, maar de tijd om dat te doen wordt steeds korter. Logisch dat assetmanagers bedrijven meer op de nek zitten.” Een bedrijf kan maar beter niet beursgenoteerd zijn? “Dat lijkt me niet de goede oplossing. Dan zou je erkennen dat het kapitalistisch systeem niet functioneert. De beurs is immers de plek waar vraag en aanbod elkaar op een efficiënte manier ontmoeten. Wij willen het systeem liever verbeteren.” Wat kan de benodigde mentaliteitsverandering bewerkstelligen om echt voor die lange termijn te gaan? “Wij hebben daarvoor vier voorstellen gedaan. Allereerst, leg beleggingsprestaties niet langer langs de benchmark, maar langs de doelstellingen van een klant. Neem een pensioenfonds. Die heeft een gemiddeld rendement nodig van, pak hem beet, 5% tot 7% per jaar voor een periode van dertig jaar en langer. Stel een contract op dat uitgaat van een dergelijk percentage en zoek er vervolgens de beleggingen bij die dat soort stabiele groei kunnen realiseren.” “Ten tweede, integreer verantwoord beleggen helemaal in het beleggingsproces. Dat is in het belang van de asset-owner, assetmanager en van de onderneming. Het mes snijdt aan vele kanten. Een bedrijf heeft er baat bij om betrokken aandeelhouders te hebben, die meehelpen om het gewenste langetermijnrendement op een verantwoordelijke en duurzame manier te realiseren. Voor beleggers verdiept het de kwalitatieve kennis over ondernemingen en beperkt daarmee hun risico’s. Het voeren van dialoog is essentieel. Dat helpt om de vicieuze cirkel van het kortetermijnhandelen om te buigen, zodat die langetermijnfocus weer in zicht komt.” “Onze roots liggen in het beleggen in smallcaps, dus wij zijn gewend om met bedrijven in dialoog te zijn. We beheren ook geconcentreerde portefeuilles. Wil je een betrokken aandeelhouder op lange termijn zijn, dan kun je geen portefeuille hebben van enkele honderden aandelen.” “Wij geloven echt in engagement. Wij willen niet uitsluiten maar verbeteren. Dat lukt alleen als er voldoende tijd is.” Iets doen aan kortetermijnprikkels in fees en prestatiebeloningen lijkt me ook zinvol? “Dat is punt drie. Nu is het gebruikelijk om 50 tot 60 basispunten te rekenen voor een aandelenmandaat. Het lijkt ons verstandiger om te kiezen voor een regressief tarief. Naarmate het contract langer duurt, kan de fee omlaag. Trouwe klanten zijn goedkoper uit. Maar er kan ook worden gekozen voor een combinatie van lagere vaste fees en een prestatievergoeding die pas aan het einde van de rit wordt betaald in plaats van tussentijds, zoals nu het geval is.” “Daarnaast moeten de bonussen van beleggingsmedewerkers worden gelinkt aan de afgesproken lange looptijden. In Nederland worden prestatiebonussen uitgekeerd op basis van drie jaar. Volgens mij zou dat richting de zeven jaar moeten gaan.” Daarmee wordt het jobhoppen van beleggers verleden tijd. Wie kort bij een werkgever blijft, kan zijn bonussen vergeten. “Klopt. Dat is de cultuur, die wij hier bij Kempen al tien jaar proberen te creëren. Bij Kempen is het ook normaal om met de klant mee te beleggen. Samen pijn lijden als het niet goed gaat en profiteren als het wel goed gaat. Een groot deel van het eigen vermogen van Kempen is om die reden ook belegd in de eigen beleggingsfondsen. Volgens Morningstar is er een aanzienlijk performanceverschil tussen beleggingshuizen die wel en die niet in eigen fondsen beleggen. Daar waar meebelegd wordt in eigen fondsen blijken de kosten lager, zijn de portefeuilleveranderingen beperkter en is de beleggingshorizon langer.” Nog een andere manier om de gewenste mentaliteitsverandering te bewerkstelligen? “Leg anders verantwoording af. Nu geven assetmanagers maandelijks de waarde van de portefeuille door op basis van de aandelenkoers. Puur kwantitatief. Eens per kwartaal wordt er nog iets kwalitatiefs over de portefeuille verteld. Ons voorstel: rapporteer minder en rapporteer vooral kwalitatief. Waarom zou je een pensioenfonds, dat een langetermijnhorizon heeft, maandelijks moeten rapporteren? Beter is om een integraal rapport te op te stellen waarin de strategie, governance, performance en vooruitzichten van de verschillende ondernemingen op een samenhangende wijze worden beschreven. Ook over het transactievolume zou verantwoording moeten worden afgelegd.” Heeft u er vertrouwen in dat de gewenste mentaliteitsverandering er gaat komen? “Het lukt alleen als vermogensbeheerders, hun klanten en bedrijven gezamenlijk voor de lange termijn gaan. De belangen van deze drie spelers moeten dezelfde zijn. Maar praten is natuurlijk gemakkelijker dan doen. Het zal in stapjes gaan. Niemand kan het alleen.” “Het feit dat veertien Nederlandse pensioenfondsen en vermogensbeheerders een gezamenlijk verhaal hebben weten op te schrijven, is een goed begin. Ook in het buitenland zijn er initiatieven om de huidige focus te verleggen. Het onderwerp begint steeds meer momentum te krijgen.” Het valt dan te hopen dat beleggingsklanten het vertrouwen hebben beleggingstegenslagen rustig op te vangen en niet in de stress te raken? “Daarom is het zo belangrijk dat tussen klant en vermogensbeheerder volledige overeenstemming bestaat over doelstelling, horizon en governance. Bij twijfel bij één van beide moet je er niet aan beginnen, want dan weet je dat, als het een paar jaar later even tegenzit, de stekker eruit wordt gehaald.” Maar is het met de razendsnelle veranderingen van tegenwoordig niet problematisch om posities extra lang aan te houden? “Dat industrieën worden weggevaagd en andere opstaan, is niet nieuw. Disruptive processen zijn er altijd geweest. Nee, wat het vooral lastig maakt, is alle extra informatie die we tegenwoordig hebben. Dat heeft voordelen, maar maakt het ook lastiger vast te houden aan de ingeslagen weg.” De oproep van Kempen Capital Management wordt onderschreven door PME, BNG Vermogensbeheer, Actiam, MN, PMT, SPF Beheer, Achmea, PGGM, Univest Company, NN Investment Partners, TKP Investments en APG. “In Nederland worden prestatiebonussen uitgekeerd op basis van drie jaar. Volgens mij zou dat richting zeven jaar moeten” Deze oproep is eerder verschenen in IEXProfs magazine nummer 31, 2015. Rob Stallinga is financieel journalist. De informatie in zijn artikelen is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. Deel via:
Opinie 18 apr Yes! Wereldwijde groei versnelt In 2023 presteerde de Amerikaanse economie beter dan de meeste andere regio's in de wereld. Ook in 2024 gaat het de VS voor de wind, waarbij Grace Peters van J.P. Morgan Private Bank verwacht dat de economische groei in de rest van de wereld nu ook in een hogere versnelling gaat.
Assetallocatie 18 apr Van Lanschot Kempen koopt niet langer Japanse aandelen Van Lanschot Kempen is afgestapt van zijn overwogen-positie in Japanse aandelen. De bedrijfswinsten ontwikkelen zich nog steeds goed, maar de waarderingen beginnen flink op te lopen.
Assetallocatie 17 apr Cashberg langs de lijn gaat nergens naartoe Gerben Lagerwaard van State Street Global Advisors gelooft er niets van dat de gigantische hoeveelheid geld die nu in geldmarktfondsen is geparkeerd binnen afzienbare tijd naar de aandelenmarkt wordt gealloceerd.
Assetallocatie 16 apr "Impact aanval van Iran op financiële markten is beperkt" "De directe actie van Iran tegen Israël dit weekend heeft geleid tot de vrees voor verdere escalatie, maar bij afwezigheid van een volledige crisis in de regio - wat niet ons basisscenario is - denken we dat de impact op de financiële markten beperkt zal blijven." Dat schrijft Greg Hirt van Allianz Global Investors.
Assetallocatie 16 apr Amundi positiever over komende 10 jaar, negatiever over 25 jaar Amundi AM is sceptischer geworden over snelle maatregelen tegen het opwarmen van de aarde. De eerste 10 jaar is dat nog gunstig voor beleggers. Daarna wordt de rekening betaald.
Assetallocatie 11 apr Schroders kijkt met 3D-bril naar de toekomst De drie D's, decarbonisatie (weg van fossiele energie), demografie (vergrijzing) en deglobalisering spelen volgens Schroders de komende dertig jaar een sleutelrol in de beleggingsresultaten.