"Ik doe niet mee aan de goldrush"

Goud en goudmijnaandelen zijn aan een fantastische periode bezig. Het begon begin 2024 en houdt tot op heden aan. De VanEck Gold Miners ETF staat bijvoorbeeld “year to date” op een winst van 36,5% en de prijs voor een ounce goud is sinds januari 2024 met meer dan 60% gestegen.

Maar maakt dat goud ook tot een goede belegging voor de lange termijn? Er zijn voors en tegens. Adam Grossman, oprichter van vermogensbeheerder Mayport, noemt ze in zijn blog stuk voor stuk.

Voor hemzelf komt goud niet in aanmerking omdat het toch een beetje is wat de gek ervoor geeft en er historisch gezien lange periodes waren dat goud niks opleverde. Maar als hedge tegen inflatie en volatiliteit valt er wel veel voor te zeggen.

1. Duizenden jaren geschiedenis

Een van de grootste voordelen van goud is de eeuwenlange geschiedenis. Goud speelt in bijna alle culturen een grote rol als betaalmiddel en sieraad. De Mesopotamiërs hadden 5000 jaar geleden al gouden hoofdtooien, armbanden en oorbellen. Hetzelfde geldt voor de Egyptische farao’s en Incakoningen. De eerste gouden munten werden al 550 jaar voor Christus geslagen door de Grieken.

De rol van het meest waardevolle edelmetaal heeft het altijd behouden en het ziet er niet naar uit dat dit snel zal veranderen, hoewel er andere metalen zijn die een veel groter praktisch nut hebben in bijvoorbeeld machines en chips.

2. Inflatiebescherming

De tweede belangrijke reden om goud in de portefeuille op te nemen, is dat het de reputatie heeft van een effectieve inflatiebescherming en veilige haven in tijden van economische onzekerheid. Bij de rally het afgelopen jaar speelt dat zeker een rol, want we hadden allebei: een hoge inflatie en volatiliteit.  

De reputatie van inflatiehedge is overigens nog niet zo heel oud. Het stamt hoofdzakelijk uit de jaren 70 toen het zogenaamde Bretton Woods systeem ontmanteld werd en er een torenhoge inflatie was.

In de jaren ervoor - vanaf de Tweede Wereldoorlog – was er een vaste verhouding tussen goud en de Amerikaanse dollar van 35 dollar per ounce. Veel andere munten waren vervolgens gekoppeld aan de dollar, wat decennia zorgde voor stabiliteit aan het valutafront.

Maar in de jaren 70 viel dat systeem uit elkaar onder andere vanwege de enorme schulden die de VS had gemaakt om de Vietnamoorlog te winnen, de oliecrisis van 1973 en het feit dat veel landen in de jaren 70 hun dollarreserves begonnen om te zetten in goud.

Het gevolg van het wegvallen van de vaste wisselkoers was dat de goudprijs in 10 jaar tijd omhoogvloog van 35 naar 650 dollar. Deze stijging viel samen met een periode van ongemeen hoge inflatie in de VS en Europa.

Veel beleggers concludeerden daarom dat er een verband bestaat tussen goud en inflatie. Goud was bovendien superieur aan andere beleggingen zoals aandelen en obligaties. De mythe van inflatie- en volatiliteitshedge was geboren. 

3. Geen staatscontrole

Of die mythe waar is, daar kan je over twisten. In 2021 en 2022 toen de inflatie ook heel erg hoog was, deed goud het bijvoorbeeld helemaal niet goed.

Een factor die wel zeker een rol speelt, is een die bij crypto’s ook vaak opduikt, namelijk dat goud vrij is van manipulatie door overheden.

De Amerikaanse overheid kan in principe eindeloze hoeveelheden dollars drukken om de eigen uitgaven te financieren. Zo lang mensen die dollars kopen tegen een kleine rente, is er niks aan de hand. Maar als het aanbod veel groter is dan de vraag, dan heb je een probleem. Dan verliest de dollar aan waarde, wat op verschillende manieren leidt tot inflatie. Mensen zullen dan meer loon willen hebben om hun koopkracht op peil te houden. Goederen uit het buitenland worden sowieso duurder. Dat lijkt een beetje op wat er gebeurde tijdens de coronapandemie in de VS en Europa.

4. Lage correlatie met aandelen

Goud heeft daarentegen als voordeel dat er elk jaar maar een klein beetje aanbod bijkomt vanuit de mijnbouw. In tijden van onzekerheid als de vraag stijgt kan het dan snel gaan met de goudprijs.

Dat is het laatste voordeel van goud. De correlatie met andere beleggingen is gering. Met aandelen is het gemiddeld bijvoorbeeld maar 0,24 over de laatste 10 jaar. Dat maakt goud tot een goede manier om de portefeuille te spreiden.

Grossman haakt toch af

Er zijn dus meerdere redenen te bedenken waarom een plukje goud in de portefeuille nut heeft. Toch raadt Grossman het af.

Zijn eerste argument tegen goud heeft ook te maken met de geschiedenis. Goud mag het dan fantastisch hebben gedaan in de jaren 70 en de laatste anderhalf jaar, maar daartussen waren er lange periodes dat goud geen cent opleverde. Tussen 2010 en 2020 was er bijvoorbeeld weinig lol aan te beleven. Hetzelfde geldt voor de hele periode tussen begin jaren 80 en het barsten van de internetluchtbel in 2000.

Wat de gek ervoor geeft

Daar komt bij dat goud net als crypto’s geen inkomsten oplevert. Er valt geen rente of dividend aan te verdienen, tenzij je in goudmijnen belegt. Maar ook die hebben geen geweldig trackrecord. 

Feitelijk is de waarde van goud net zo discutabel als die van crypto’s. Het is min of meer wat de gek ervoor geeft. Grossman koopt daarom geen goud, tenzij het in de vorm is van een mooi sieraad voor een dierbare.