Krugman vreest dat Trump doet wat hij zegt. Crazy stuff

Er is iets geks aan de hand op de Amerikaanse obligatiemarkt. Terwijl de Federal Reserve de rente sinds de zomer van 2024 drie keer heeft verlaagd, is de lange rente juist aan een spurt omhoog begonnen. 

De rente op een 10-jarige staatslening komt inmiddels bijvoorbeeld akelig dicht in de buurt van de 5%, wat sinds de kredietcrisis van 2007 niet meer is voorgekomen. September vorig jaar lag dit rentetarief nog rond de 3,65%.

Wat is hier aan de hand? Het is op zich niet raar dat de ontwikkeling van de korte rente en lange rente zich van elkaar onderscheiden. Maar dat ze echt compleet een andere kant op bewegen, en dan ook nog in deze mate, komt zelden voor.

Meerdere verklaringen 

Volgens de econoom en Nobelprijswinnaar Paul Krugman zijn er meerdere verklaringen mogelijk. Een is dat de Fed de economie en inflatie verkeerd heeft ingeschat. De economie is sterker en de inflatie koppiger dan gedacht. Vandaar dat er in 2025 nauwelijks nog ruimte is voor meer renteverlagingen. Het is een kwestie van wachten tot het krappere monetaire beleid gaat werken. Pas daarna kan de lange rente weer terugzakken.

Een tweede mogelijkheid is dat Donald Trump niet alleen maar radicale dingen zegt, maar ze ook ten uitvoer brengt. Als hij het heeft over het kopen van Groenland of het innemen van het Panamakanaal, dan meent hij dat ook. Hetzelfde geldt voor hoge importtarieven en massadeportaties die de inflatie aanjagen.

Een Liz Truss-moment 

Een deel van de analisten denkt dat Trump dit soort dingen alleen maar roept om sterker te staan bij onderhandelingen. Maar wat als hij het echt uitvoert en tegelijkertijd nog meer overheidsschulden aangaat? Dan heb je zoals Torsten Slok van investeringsmaatschappij Apollo het onlangs uitdrukte een goede kans op een zogenoemd “Liz Truss-moment”.

Liz Truss was in 2022 kort premier van Groot-Brittannië en maakte furore met een volstrekt belachelijke begroting die de aandelen- en obligatiemarkt de stuipen op het lijf joeg, tot de plannen weer werden ingetrokken en Truss na 49 dagen haar ontslag aanbood en vertrok.

Geen fan

Krugman geeft toe dat hij niet de grootste fan is van Trump (om het maar mild uit te drukken). Het kan inderdaad allemaal meevallen als Trump zich normaal gedraagt. Maar hem bekruipt steeds meer de angst dat dit “wishful thinking” is. 

Om een voorbeeld te geven. Jeff Stein, een journalist van de Washington Post, had na nieuwjaar uit kringen rond Trump gehoord dat er werd gewerkt aan een plan met een reeks relatief milde importtarieven, in ieder geval niks om bang van te worden.

Het eerste wat Trump op zijn sociale mediakanaal deed, was het bericht ontkennen. Hij noemde het op Truth Social “fake news”. Met andere woorden, in de media werd gesuggereerd dat Trump niet zo gek is als een deur. Antwoord van Trump: “Dat ben ik wel.”

Kort daarop gaf hij de inmiddels beruchte persbijeenkomst waarin hij hintte op annexatie van Canada, Groenland en het Panamakanaal en het omdopen van de Golf van Mexico in de Golf van Amerika.

De Fed 

Een van de stabiliserende factoren is de onafhankelijkheid van de Fed. Zolang die gewaarborgd is, zit er een rem op inflatie. Maar is de Fed onder Trump echt in staat zijn onafhankelijkheid te verdedigen? Krugman hoopt het, maar vreest het ergste.

Grijpt Trump ook daar de macht, dan wordt de korte rente waarschijnlijk verder verlaagt, maar de lange rente zal zijn traject omhoog voortzetten. En als de paniek op de obligatiemarkt groter wordt, slaat de vonk waarschijnlijk ook over naar de aandelenmarkt.

In zekere zin is dat zelfs al zo. Als even wordt afgezien van de door AI opgezweepte megacaps dan is de markt immers al flink gezakt. De Russell 2000 staat bijvoorbeeld 11% onder zijn top van november toen de Trump-rally nog in volle gang was.

Krugman trekt een vergelijk met 1972 toen president Nixon ook druk uitoefende op de Fed om de rente laag te houden, terwijl de inflatie opliep temidden van de Vietnamoorlog. Het pakte rampzalig uit met een lange rente die tot ver boven de 10% uitsteeg en enorme volataliteit op de aandelenmarkten.

Paul Krugman