De rente op obligaties is in 2022 hard gestegen. In de VS kan met sommige treasuries al bijna 5% worden verdiend. Is dat motivatie genoeg voor beleggers om massaal over te stappen? Dat is het thema dat fondsbeheerder Ben Carlson bespreekt in zijn blog A Wealth Of Common Sense. Hij neemt ons daarbij eerst terug in de tijd naar 1981, een tijd van hyperinflatie en torenhoge rentes.
15% rente in 1981
“De New York Times schreef in de herfst van 1981 een artikel met de kop: 30-Year U.S. Bonds Hit 15%.
Een rente van 15%, 30 jaar lang! Dat had voor iemand die toen een miljoen dollar had geinvesteerd, betekend dat hij of zij drie decennia elk jaar 150.000 dollar aan rente had ontvangen.
Kunt u zich voorstellen hoeveel vraag er naar die obligaties was? Het grappige is dat toen de rente dit niveau bereikte, niemand die obligaties wilde hebben. Hier zijn wat quotes uit de New York Times van toen:
“De rente op langlopende schatkistobligaties steeg gisteren kort tot 15 procent, maar zelfs dat recordrendement voor een 30-jarige lening van de Amerikaanse overheid was niet genoeg om veel beleggers te trekken."
"Het is een vicieuze cirkel", zegt een handelaar in de krant, "Het gebrek aan vraag bij beleggers vergroot de somberheid bij handelaars alleen nog maar verder. Hun reactie is nog hogere prognoses voor rentevoeten in de toekomst, wat beleggers vervolgens aanmoedigt uit de markt te blijven.”
Once in a lifetime
Achteraf weten we dat het een van de beste koopkansen ooit was voor obligaties. Het is het soort rendement waarbij je voor de rest van je leven kan gaan rentenieren aan het strand…. Maar niemand wilde ze hebben.
Het probleem met terugkijken, is dat we met de kennis van nu weten dat het een once-in-a-lifetime kans was, maar de situatie toen was dat obligaties er bloedlink uitzagen.
Decennia met verlies
Er waren begin jaren ’80 veel redenen om bang te zijn voor obligaties. Ten eerste was de inflatie zo hoog dat het reële rendement lang niet zo aantrekkelijk was als het nominale rendement. Er was niemand die wist dat de Amerikaanse rente en inflatie hun hoogtepunt hadden bereikt en op het punt stonden vier decennia achter elkaar te dalen.
Ten tweede hadden beleggers er twee decennia op zitten met een snel stijgende rente en inflatie. Obligaties waren daardoor al geruime tijd een verschrikkelijke belegging. Als er rekening gehouden wordt met de inflatie tussen 1946 en 1980 dan hadden beleggers over die periode een ongelofelijk verlies geleden van 60% op hun langlopende staatsobligaties.
Geen wonder dat beleggers obligaties in 1981 behandelden als giftig afval. Veel beleggers gingen ervan uit dat de inflatie nog heel lang, heel hoog zou blijven.
Black Monday
Je zou verwachten dat beleggers bij een gunstige rente obligaties altijd verkiezen boven risicovolle alternatieven, zoals aandelen. Maar dat is lang niet altijd het geval.
Een ander voorbeeld is de aandelencrash van 1987, ook wel bekend als Black Monday. De redenen voor de diepte van die crash zijn nog altijd een beetje duister, maar een reden was in ieder geval de snelle stijging van de rente.
De rente liep dat jaar op van 7% naar 10%. Het gekke was dat de aandelenkoersen aanvankelijk geen kik gaven. De vraag is waarom beleggers niet veel eerder hun portefeuille omgooiden en kozen voor veilige staatsobligaties.
Ze hadden de optie om hun vermogen voor 10 jaar vast te zetten tegen een rente van 10% en toch kozen ze voor het risico en verloren daardoor in één dag meer dan 20% op de aandelenmarkt.
De reden was waarschijnlijk dat de S&P 500 tot die noodlottige dag in oktober meer dan 40% was gestegen dat jaar. De S&P 500 was bovendien in de 8 jaar daarvoor ook al met meer dan 17% per jaar opgelopen. Als je dat beseft dan klinkt 10% opeens als armzalig.
Wat nu?
Wat betekent dat voor het hier en nu? Met Amerikaanse staatsobligaties kunnen beleggers bijna 5% rente krijgen. Dat is weinig in verhouding tot de 10%-15% uit de jaren ’80, maar als het vergeleken wordt met de laatste 10-15 jaar is het heel veel.
Veel analisten vragen zich daarom af, of en wanneer, beleggers massaal overstappen op obligaties, nu de jaren van 0%-rente achter de rug lijken.
Mij zou het verbazen als die 5% niet heel veel beleggers aanlokt. Vooral voor gepensioneerden moet het als muziek in de oren klinken. Die zijn immers jarenlang gedwongen steeds grotere risico's aan te gaan, voor een klein beetje rendement. Nu kunnen ze zonder stress een aardig rendement boeken met veilige obligaties of spaartegoeden.
Mensen houden van gokken
Dat is goed nieuws voor spaarders en gepensioneerden. Maar betekent het ook dat alle beleggers zich massaal afwenden van aandelen en kiezen voor obligaties?
Ik ben daar niet zo zeker van. Mensen houden nou eenmaal van risiconemen en een gokje wagen. Dat zit in onze natuur.
Daarom gaan we naar het casino, gokken op sportwedstrijden, spelen mee in de loterij, kopen opties, crypto’s, startups en een heleboel andere zaken waarbij de kans op verlies best groot is.
De Amerikaanse aandelenmarkt is in de eerste twee weken van 2023 met 5% gestegen. Dat is evenveel als er met treasuries in een heel jaar verdiend kan worden. Ik denk dat de meeste beleggers niet het geduld kunnen opbrengen daar een heel jaar op te wachten. Daarom zullen vele van hen hun aandelen vasthouden."