Nieuws
Russische agressie steun in de rug reshoring
Geopolitieke risico's hebben zelden een blijvende impact op financiële markten. De Russische aanval op Oekraïne kan volgens BlackRock een uitzondering zijn. Het kan de trend richting deglobalisering extra vaart geven.
Geopolitieke ontwikkelingen en marktprognoses worden vaak aan elkaar geknoopt. Soms is dat terecht, meestal niet. De realiteit is dat internationale politieke conflicten opvallend weinig effect hebben op de beurs, zeker op de lange termijn.
De Amerikaanse vermogensbeheerder Blackrock heeft dat vorig jaar nog eens onderzocht aan de hand van 68 grote internationale crises sinds 1962. Het ging daarbij om evenementen die in het collectieve geheugen gebrand staan, zoals de Cubacrisis (1962), de oliecrises (1973 en 1979) en de terroristische aanslagen van 9/11 (2001).
Rusland
Geen van die crises had een blijvende impact op de beurs. Maar de inval van Rusland in Oekraïne zou een uitzondering kunnen zijn, denkt Blackrock.
Ten eerste zijn de gevolgen van deze crisis voor de energiemarkt enorm. Kijk alleen maar naar Europa dat een groot deel van het normale aanbod zag wegvallen.
Ten tweede heeft de Russische agressie in combinatie met Covuid-19 en de Amerikaans-Chinese handelsruzies iets in een stroomversnelling gebracht dat al langer sluimert: de wereldwijde trend richting reshoring of friendshoring - het verplaatsen van productie naar het eigen land of een bevriende natie.
Top 10
Er zijn ook nog andere geopolitieke risico's. De top 10 van Blackrock ziet er zo uit:
- Een gewapend conflict tussen Rusland en de Navo
- Technologische blokvorming met China en de VS alas de grootste tegenstanders
- Cyberaanvallen
- Nieuwe conflicten in het Midden-Oosten
- Sociale onrust in China en andere Aziatische opkomende markten vanwege afnemende groei
- De economische en politieke krachtmeting tussen de VS en China
- Terroristische aanslagen
- Noord-Korea
- Een stokkend klimaatbeleid
- Europese fragmentatie
Wereldhandel naar nieuw record
Voorlopig wordt veel gepraat over reshoring, friendshoring en nearshoring maar in de realiteit is er nog weinig van te zien. De wereldhandel kreeg de afgelopen jaren weliswaar een paar keer tikken, maar dat had vooral te maken met corona en problemen op internationale transportroutes.
Het had weinig te maken met het daadwerkelijk terughalen van bijvoorbeeld productie in China naar Europa of de VS. De wereldhandel heeft in 2022 waarschijnlijk een nieuw record bereikt van 32 biljoen dollar, zegt UNCTAD.
Reshoring heeft grote gevolgen
Maar wat niet is, kan nog komen. De effecten van reshoring mogen in ieder geval niet worden onderschat, was de strekking van een artikel in Forbes vorige maand.
Ten eerste kost het tijd om eigen productie op te bouwen. Dat kan leiden tot periodes van schaarste.
Ten tweede is er in de wereld een grote mate van specialisatie. Neem het voorbeeld van geheugenchips. Nederland is goed in chipmachines (ASML), Taiwan is heel goed in het assembleren van chips en de Amerikanen zijn goed in chipdesign. Als een land of regio dat allemaal zelf wil doen, gaat dat veel meer geld kosten, het kan ten koste gaan van de kwaliteit en het lokt subsidieoorlogen uit.
Winnaars en verliezers
Op de beurs kan dat tot aardverschuivingen leiden. Wat gebeurt er als Apple zijn telefoons niet meer in China kan laten maken. Hebben Duitse autobouwers nog wel genoeg afzetmarkten als China de grenzen sluit?
Hogere kosten betekent over het algemeen ook meer inflatie. Reshoring kan daarmee in potentie leiden tot een hogere rente.
Reshoring en protectionisme kent niet alleen verliezers. Als de VS en Europa eigen industrieën willen opbouwen voor chips, medicijnen of zonnepanelen dan zijn er bedrijven nodig die dat uitvoeren. Dat kan zijn vruchten afwerpen op de beurs.