Economen hebben weer eens gefaald Vrijwel geen enkele econoom heeft voorspeld dat de inflatie boven de 5% uit zou komen. De meeste voorspellingen zaten daar ver onder. Hoe kan een gestudeerde doelgroep het (wederom) zo bij het verkeerde eind hebben? 8 maart 2022 08:30 • Door IEXProfs Redactie De lijst van banken en economen die eind 2020 een hoge inflatie uitsloot, is lang. Volgens John Rekenthaler, een analist van Morningstar, was er destijds van de 37 economen die het onderzoeksbureau volgt, zelfs geen enkele die voor 2021 een inflatie voorspelde van boven de 4%. De meesten zaten daar ver onder. Voor deze misrekening hebben economen meestal dezelfde soort excuses als politici. “We hadden nog nooit eerder zo’n crisis meegemaakt”. Of: “Het was als varen in de mist.” Op zich zit daar wat in. Toch vraagt Rekenthaler zich in zijn vaste column af of er niet toch iets mis is met de beroepsgroep als iedereen hetzelfde zegt en denkt terwijl de realiteit een volstrekt andere is. Leraar De twijfel bij Rekenthaler groeide toen hij een brief ontving van een rationeel klinkende gepensioneerde geschiedenisleraar die zei dat hij de hoge inflatie wel degelijk had voorzien. Een deel van het relaas van de leraar ging over begrotingsbeleid. Dat schuift Rekenthaler even terzijde en gaat meer in op de argumenten die te maken hebben met de problemen van bedrijven om vraag en aanbod bij elkaar te brengen. Waarom heeft geen enkele econoom aan zien komen dat er fricties zouden ontstaan als de economie zich herstelde van de coronacrisis? Het heeft er volgens hem alle schijn van dat er te weinig kritische stemmen waren. Hadden ze beter moeten weten? Een van de belangrijkste redenen voor de hoge inflatie in de VS en Europa was en is een tekort aan werknemers. Kort na het uitbreken van corona steeg de werkloosheid in een razend tempo. Dat gold voor de VS meer dan Europa door de vorm van coronasteun. Maar eind 2020 was het dieptepunt allang gepasseerd. Toch vonden de meeste economen dat er geen reden tot zorg was vanwege de lage arbeidsmarktparticipatie. De algemene gedachte was dat mensen zich tijdelijk hadden teruggetrokken van de arbeidsmarkt en terug zouden komen als de economie aantrok. Arbeidsmarkttekorten Achteraf was dat incorrect. Veel mensen hebben zich blijvend afgemeld. De gevolgen zijn stijgende lonen en grote tekorten in vrijwel alle bedrijfstakken, van vrachtwagenchauffeurs tot consultants en verplegers tot barpersoneel. Dat zo weinig economen dat hebben aan zien komen, is op zijn minst discutabel. Ook eind 2020 was er immers al veel bekend over de angst van mensen voor besmetting op de werkvloer en de remmende werking die overheidssteun heeft op de bereidheid om weer aan het werk te gaan. Er werd ook te makkelijk vanuit gegaan dat mensen flexibel zouden zijn in het soort werk dat ze aannemen. Een barman is nou eenmaal niet hetzelfde als een vuilnisman. En dan zijn er nog de mensen die met vervroegd pensioen gingen. Ook dat was geen wonder, gezien de grote spaarvoorzieningen. Supply chain Een tweede hoofdpijndossier voor de economen is dat ze te weinig rekening hebben gehouden met problemen in de aanbodketen en veranderde behoeftes van consumenten. Maar kwam dat uit de lucht vallen? De trend naar thuiswerken en onlineshoppen was toch al aan de gang? Hetzelfde kan gezegd worden voor de logistieke uitdagingen. Het klinkt misschien eenvoudig, goederen met een schip vervoeren van A naar B en dan met een truck verder van B naar C. Maar aanbodketens zijn in de loop der jaren enorm complex en efficiënt geworden. Alles is gericht op snelheid en zo laag mogelijke kosten. Nadeel is dat als er iets misgaat in die complexe keten dan loopt gelijk het hele systeem vast. Dat betekent langere transporttijden, hogere kosten en meer inflatie. The system is only as strong as its weakest link Achteraf praten Nou is het achteraf makkelijk praten, geeft Rekenthaler toe. Veel economen hebben te goeder trouw gehandeld en het had ook anders kunnen uitpakken. Dat de economie in 2021 zo snel uit het dal is geklommen, was ook heel bijzonder en verrassend. De enige vergelijkbare situatie was na de kredietcrisis van 2008. Maar het herstel toen was minder snel, er was minder inflatie en de impact op het consumentengedrag was minimaal. Wat bovendien voor het economengilde spreekt, is dat ze in voorgaande jaren inflatie juist vaak hadden overschat. Enige terughoudendheid was dus logisch. Kuddegedrag Wat Rekenthaler echter zorgwekkend vindt, is het kuddegedrag van economen. In de wetenschap zijn er altijd mensen nodig die anders durven denken. Zonder kritische geesten, is er geen vooruitgang in de geneeskunde, natuurkunde, biologie of welke wetenschap dan ook. Rekenthaler vreest dat het ontbreken van dwarsdenkers een systematisch probleem is. In perioden dat het goed gaat, worden de moedigste analisten en fondsbeheerders met lof overspoeld. Maar als het misgaat, worden ze genadeloos afgestraft als ze hun kop boven het maisveld uitsteken. Dat leidt tot risicomijdend gedrag, juist in tijden dat er felle discussies nodig zijn. Stel dat 1 van de 37 economen in november 2020 had voorspeld dat de inflatie het jaar erna zou oplopen tot 5%, maar het was 2% geworden. Dan was die persoon waarschijnlijk eerst voor gek uitgemaakt en vervolgens uitgelachen of nog erger. Maar nu zijn er 37 economen die het allemaal mis hadden en zich kunnen verschuilen achter elkaar. Een Amerikaans gezegde zegt daarover het volgende: „Nobody ever got fired for buying IBM“ Er is een leger analisten dat IBM jarenlang op hun kooplijstjes had staan, maar er is niemand gestraft voor het feit dat het uiteindelijk een waardeloze belegging was. De Redactie van IEXProfs bestaat uit verschillende journalisten. De informatie in dit artikel is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies, of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. . Deel via:
Assetallocatie 28 mrt De succesvolle terugkeer van de 60/40-portefeuille Ewout van Schaick heeft samen met de rest van het multi-asset-oplossingen-team van Goldman Sachs AM grote verwachtingen van portefeuilles die bestaan uit 60% aandelen en 40% obligaties. Zowel voor aandelen als obligaties zijn de vooruitzichten zonnig. Mochten markten desondanks corrigeren, dan biedt de 60/40-portefeuille de spreidingsvoordelen om de klap te verzachten.
Assetallocatie 27 mrt Cash is meer king dan ooit In Europa kan een belegger dit jaar met een mix van cash en kortlopende leningen bruto tussen de 3% en 4% verdienen. Waarom dan nog risico's nemen met obligaties en aandelen, zo vraagt Alain Richier van Ostrum Asset Management zich af.
Assetallocatie 25 mrt Rabobank surft mee op recordgolf Rabobank heeft geen last van hoogtevrees. Aandelen blijven favoriet boven obligaties. De bank ziet zich gesteund door de hoge winstgroei en de historie: records komen immers zelden alleen.
Assetallocatie 21 mrt Geef uw portefeuille een boost! Yvo van der Pol, hoofd Benelux & Nordics bij PGIM Investments, is bijzonder gecharmeerd van de meer risicovolle obligaties, aandelen met sterke groeimogelijkheden en datacenters.
Assetallocatie 21 mrt U zoekt een sterk presterend mixfonds? Het is volgens Thomas de Fauw van Morningstar essentieel voor beleggers om de strategie, het proces en de beloften van fondsmanagers van mixfondsen te doorgronden.
Assetallocatie 20 mrt “Dit is een positief verhaal” Karen Ward, hoofd beleggingsstrategie EMEA bij JP Morgan AM, ziet dit jaar zonnig in, voor de Europese economie en voor Europese aandelen in het bijzonder. Ook China zou wel eens positief kunnen verrassen. Komen deze optimistische verwachtingen niet uit, dan houden obligaties en private beleggingen het portefeuillescheepje wel recht.