Hoe bouw je een C02-efficiënte, duurzame ETF? Een casestudy

Geschreven door Willem Keogh, Head, Passive & ETF Investment Analytics, UBS Asset Management & Davide Guberti, Passive & ETF Investment Analytics, UBS Asset Management

Duidelijke focus op klimaatverandering

UBS Asset Management (UBS-AM) is sinds 2011 een pionier op het gebied van duurzame ETF's, een reis die ons heeft gebracht tot waar we nu zijn; de op een na grootste aanbieder van duurzame ETF's in Europa met 34 miljard dollar aan beheerd vermogen (18% marktaandeel, bron: etfbook.com, gegevens van 7 september 2021).

Tijdens onze ontdekkingsreis naar het vinden van SRI-oplossingen waren we getuige van de evolutie die duurzaam beleggen heeft doorgemaakt. Het thema klimaatverandering staan nu bovenaan de agenda van veel beleggers.

Door de tijd heen heeft UBS-AM verschillende verbeteringen aangebracht in haar ETF-productaanbod om deze trend niet alleen te volgen, maar ook om in te spelen op bredere veranderingen in de dynamische en snel evoluerende markt van duurzaam beleggen.

Minder blootstelling stranded assets

De stap in deze richting werd eind 2020 gezet met de benchmarkwijziging van ons bestaande SRI ETF-assortiment naar de nieuwe, customized SRI Low Carbon Select-methodologie. De ESG-kenmerken van de SRI-filosofie zijn gebleven, maar dan wel met een extra focus op het verbeteren van het klimaatrisicoprofiel en het beperken van de blootstelling aan het risico van stranded assets.

Een tweede belangrijke mijlpaal vond in het eerste kwartaal van 2021 plaats, toen we op het Akkoord van Parijs afgestemde ETF’s lanceerden (Paris Aligned Benchmark). Deze ETF’s hebben als doel beleggers te ondersteunen bij het verminderen van transitie- en fysieke klimaatrisico's en te profiteren van kansen die voortvloeien uit de overgang naar een minder vervuilend economisch systeem.

Ons meest recente initiatief is de lancering van de nieuwe ESG Universal Low Carbon Select ETF-familie. Dit is een reeks op maat gemaakte producten die als core-vervanger kunnen dienen (met een beperkte tracking error t.o.v. de moederindex), waarbij enerzijds de nadruk ligt op het verbeteren van het ESG-profiel en anderzijds het verminderen van de CO2-voetafdruk.

Kleine groep topvervuilers

Als we de MSCI ACWI als uitgangspunt nemen, kunnen we de CO2-intensiteit van elk bedrijf analyseren. Zo leren we welke posities het meest bijdragen aan de CO2-voetafdruk van de portefeuille. In figuur 1 staan de tien bedrijven met de hoogste koolstofintensiteit. Die tabel laat zien dat slechts een paar bedrijven, ondanks een relatief klein indexgewicht, 5,42% bijdragen aan de MSCI ACWI Weighted Average Carbon Intensity (WACI).

Dat is vrij hoog. De tabel laat ook zien dat een beperkt aantal bedrijven verantwoordelijk is voor het overgrote deel van de CO2-intensiteit in een portefeuille. Dit suggereert dat het CO2-profiel van een portefeuille aanzienlijk kan worden verbeterd door een klein aantal ondernemingen gericht uit te sluiten.

MSCI ACWI – Top 10 bedrijven op basis van CO2-intensiteit (Figuur 1)

Bron: MSCI BPM, MSCI ESG Manager, UBS Asset Management. Gegevens per 31 augustus 2021. Deze informatie mag niet worden beschouwd als een aanbeveling om een ??bepaald effect te kopen of te verkopen.

MSCI ACWI – CO2-intensiteit per bedrijf (Figuur 2)

Steilheid curve bepaalt

We hebben laten zien hoe de CO2-voetafdruk van een portefeuille wordt beïnvloed door een relatief klein aantal bedrijven. Nu is het zaak om de definitie vast te stellen die bepaalt of de CO2-voetafdruk van een bedrijf wel of niet leidt tot uitsluiting.

Om dit probleem helder te krijgen, tonen we in figuur 2 de marginale bijdrage aan de gewogen gemiddelde CO2-intensiteit van elk bedrijf in de MSCI ACWI. Alle bestanddelen van de portefeuille zijn in aflopende volgorde gesorteerd op basis van koolstofintensiteit.

De rode lijn toont de voortschrijdende WACI, verkregen door recursief het meest koolstof intensieve bedrijf in de portefeuille uit te sluiten. De steilheid van de curve geeft het marginale voordeel van elke uitsluiting aan en helpt om het optimale punt te vinden waarbij niet langer wordt uitgesloten.

5% of 10%?

In de grafiek (Figuur 2) hebben we twee potentiële uitsluitingsdrempels gemarkeerd. De één gaat uit van de 5% hoogste CO2-emitters, de ander van 10%. Gaan we uit van 10% van de beursgenoteerde bedrijven die het meeste CO2 uitstoten, dan komt dat neer op 296 uitsluitingen van de bij benadering 2964 ondernemingen in de MSCI ACWI.

Zoals blijkt uit de grafiek zorgt het verwijderen van deze 10% grootste vervuilers voor een verlaging van het aantal belegbare bedrijven tot 2655, maar de CO2-uitstoot wordt wel met bijna 70% verminderd.

Door de slechtste 5% (ongeveer 148 bedrijven) uit te sluiten, daalt de WACI met ongeveer 50%. Beide voorbeelden bevestigen hoe een beperkt aantal gerichte uitsluitingen het koolstofemissieprofiel van een portefeuille aanzienlijk kan verbeteren.

Implementatie-uitdagingen

Zoals beschreven, zijn slechts een paar bedrijven verantwoordelijk voor het grootste deel van de CO2-uitstoot van een portefeuille. Het concept om de belangrijkste CO2-emitters uit te sluiten is eenvoudig toe te passen.

Daarbij is het wel belangrijk om te weten dat deze topvervuilers zich in een beperkt aantal sectoren ophouden: nutsbedrijven, materialen, energie en industrie. Dat is natuurlijk logisch. Het bedrijfsmodel van een energiebedrijf is inherent meer CO2-intensief dan bedrijven die zich bezighouden met financiële dienstverlening of communicatie.

Zoals te zien in figuur 3 heeft het gemiddelde nutsbedrijf waarschijnlijk een hogere CO2-uitstoot dan het IT- of communicatieservicebedrijf met de hoogste CO2-uitstoot.

Volledig uitgesloten?

Gezien de grote sectorale verschillen in CO2-intensiteit leidt 'blinde' uitsluiting puur op basis van emissiewaarden ertoe dat bepaalde sectoren bijna volledig zullen ontbreken in de portefeuille. Uit figuur 4 blijkt dat uitsluiting van de 10% grootste uitstoters binnen de MSCI ACWI zou betekenen dat bijna 70% van de nutssector en 40% van de sector materialen onbelegbaar zijn geworden.

Om dit probleem te ondervangen, hebben we een drempel ingevoerd die het percentage uitsluitingen in elke sector beperkt tot maximaal 30%. Indien deze limiet voor een sector wordt bereikt, worden niet meer aandelen van die sector uitgesloten.

Door te kiezen voor een maximaal gewicht van uitsluiting per sector, helpt dit tot op zekere hoogte om zo goed als mogelijk in lijn blijven met die sector allocatie van de moederindex, waarbij het doel van de verlaging van de CO2-uitstoot in zicht blijft. Een ander positief resultaat van de sector gebonden uitsluitingsaanpak is dat het ons in staat stelt het meest CO2-efficiënte bedrijf binnen elke sector te behouden, terwijl we de achterblijvers van elke sector wegnemen. Zoals te zien is in figuur 4, vloeien, dankzij de limiet van 30%, de beperkte uitsluitingen in de nutsbedrijven, materialen en industriële sector over naar andere sectoren zoals energie en financiële dienstverlening, waar ook de minst CO2-efficiënte bedrijven worden verwijderd.

CO2-intensiteit per sector (Figuur 3)

Uitsluiting van grootste vervuilers – sectorlimiet (Figuur 4)

Meer uitsluitingen en selectiecriteria

Het concept van het uitsluiten van de grootste C02-uitstoters vormt de basis van twee ESG ETF-families van UBS-AM: de MSCI ESG Universal Low Carbon Select-familie en de MSCI SRI Low Carbon Select-familie. De eerste ETF-familie is een kernbelegging die vastgestelde ESG- en CO2-doelstellingen haalt en tegelijkertijd de tracking error beperkt.

De tweede ETF-familie probeert alleen de meest duurzame bedrijven te selecteren en is vooral geschikt voor beleggers die de strengste uitsluitingscriteria en meest ambitieuze ESG-doelen hanteren. Om deze reden worden in de ESG Universal Low Carbon Select-familie de slechtste 5%-vervuilers uitgesloten, terwijl in MSCI SRI Low Carbon Select, dat een donkergroenere benadering hanteert, de uitsluitingsdrempel is vastgesteld op 10%.

Zoals te zien in figuur 5 is het verschil in de uitsluitingsdrempel niet de enige onderscheidende factor. Andere onderscheidende factoren hebben betrekking op uitsluitingscriteria, waarbij de lichtgroene variant (ESG Universal Low Carbon Select) een geselecteerde reeks bedrijfsactiviteiten uitsluit, terwijl de donkergroene variant (SRI Low Carbon Select) uitgebreidere en striktere regels hanteert om tot uitsluiting over te gaan.

Het laatste belangrijke verschil tussen deze twee duurzame benaderingen heeft betrekking op de ESG-selectie. De lichtgroene benadering heeft tot doel om de allocatie naar ESG-leiders en ESG-verbeteraars te vergroten, terwijl het gewicht van ESG-achterblijvers en ESG-verminderaars wordt verlaagd. De donkergroene benadering is een best-in-class ESG-benadering die alleen die bedrijven met de hoogste 25% ESG-rating per GICS-sector selecteert.

De onderkant van de tabel toont dat het sturen op deze verschillende screeningcriteria leidt tot verschillende duurzaamheidskenmerken (ESG-score en Carbon Footprint), waarbij ook de tracking error sterk uiteenloopt.

UBS ETF – vele tinten groen

Ons assortiment biedt klanten verschillende tinten groen: sommige fondsen gebruiken een lichtgroene screeningbenadering, die slechts een beperkt aantal controversiële bedrijfsactiviteiten en ESG-achterblijvers uitsluit (bijv. ESG Universal Low Carbon Select, S&P 500 ESG), terwijl andere producten een donkergroene benadering hebben waarbij alleen hoog gewaardeerde bedrijven worden geselecteerd en een bredere lijst van controversiële bedrijfsactiviteiten wordt uitgesloten (bijv. SRI Low Carbon Select, S&P 500 ESG Elite).

Onze duurzame ETF-familie omvat ook vastrentende waarden, zoals verschillende bedrijfsobligatieproducten die samen met Bloomberg zijn ontwikkeld. Door de jaren heen heeft UBS-AM ook meer thematische producten ontwikkeld, die gericht zijn op bijvoorbeeld duurzame bankobligaties of gendergelijkheid.

Al in 2015 zijn we begonnen met duurzame obligatie-ETF's. Al deze producten zijn allen geclassificeerd als artikel 8-fondsen onder SFDR.

Onze op het Akkoord van Parijs afgestemde ETF's zijn geclassificeerd als Artikel 9-fondsen onder SFDR. Het doel is investeerders te ondersteunen bij het verlagen van transitie- en fysieke klimaatrisico's, te profiteren van kansen die voortvloeien uit de overgang naar een CO2-arme economie en tegelijkertijd te voldoen aan de minimumnormen van de op Parijs afgestemde EU-benchmarks.

Verschillende tinten groen (Figuur 5)

UBS ETF-schelp (Figuur 6)

Wilt u meer weten over de ETF's van UBS Asset Management? 

Neem dan contact op met: Marcel Danen, Executive Director Head ETF & Index Fund Sales Benelux
UBS Asset Management
Tel: +3120 551 0166
Email: marcel.danen@ubs.com
Website: www.ubs.com/etf, www.ubs.com/etf-insights|
Bloomberg: UETF

Wilt u meer lezen over ETF-trends? Kijk dan eens in ons nieuwe online ETF-magazine.