TER is misleidend

Beste Dr. Hoe,

Voor de kosten wordt altijd naar de Total Expense Ratio (TER) gekeken. Maar heb je als belegger niet met meer kosten te maken bij bijvoorbeeld ETF’s?

De dokter antwoordt:
De kosten van een belegging zijn belangrijk, omdat dat als eerste van het brutorendement van een beleggingsfonds of ETF afgaat. Vaak wordt door aanbieders van financiële producten naar de Total Expense Ratio (TER)gewezen, onder meer in brochure en factsheet. Maar die TER mag best wel eens 'TER-discussie' worden gesteld. In mijn vorige bijdrage gaf ik al aan dat sommige aanbieders van trackers ook replicatiekosten berekenen, bovenop de TER – kosten voor het nabootsen van de index.

Hoewel de naam Total Expense Ratio anders doet vermoeden, geeft de TER dus geen totaalplaatje van de kosten. Daarmee is de TER zelfs een tikje misleidend te noemen en voor kostenbewuste beleggers onvoldoende om op blind te varen. De TER omvat in de regel de kosten die in rekening gebracht worden voor het beheer van het product en de administratie. Het zijn kosten die elk jaar terugkomen en daarmee wel degelijk van belang om daarop te letten, maar het cijfer vertelt slechts een deel van het verhaal.

Minder bekend dan de Total Expense Ratio maar meer omvattend is de term Total Cost of Ownership. Dat omvat ook de andere kosten, zoals voor het nabootsen van het rendement van de onderliggende waarde. Dat zijn bijvoorbeeld de kosten die gemaakt worden voor het kopen en verkopen van aandelen in een index bij een (jaarlijkse) herweging. Of de swapkosten die betaald worden aan de swap provider bij een synthetische tracker.

Kosten en inkomsten aan de achterkant van een ETF

En er kunnen ook inkomsten worden gegenereerd aan de achterkant van een ETF die het totale kostenplaatje juist gunstig beïnvloeden, zoals door het uitlenen van aandelen. ETF-aanbieders kunnen de aandelen die ze in bezit hebben uitlenen aan short sellers en daarmee rente verdienen. Het zijn schermutselingen die aan de achterkant van een tracker, buiten het gezichtsveld van de belegger, plaatsvinden, maar die in theorie het kostenplaatje kunnen beïnvloeden.

Marktleider iShares beeldt dat verschil tussen de TER en de echte kosten voor het bezit van de ETF als volgt uit – uiteraard in een rooskleurig scenario, maar niettemin interessant.

De Cost of Ownership is voor beleggers niet of moeilijk zichtbaar. Als het prospectus geen uitsluitsel geeft, is de beste oplossing een telefoontje te plegen naar de aanbieder van de indextracker. Daarbij is het verstandig te vragen of de aandelen die in beheer worden gehouden (dit geldt alleen bij fysieke trackers) ook uitgeleend mogen worden, en zo ja, in hoeverre dat ook gebeurt.

Transactiekosten, spreads, discount of premie

Tot slot handelen indextrackers gedurende de dag vaak tegen een (bescheiden) discount of premie ten opzichte van de index. Behalve de TER let een zuinige belegger – voor zover mogelijk - dus ook op de bied-laat, de premie of discount en de transactiekosten.  En daarnaast spelen nog rendement-bepalende factoren mee als de tracking difference (het verschil in performance tussen index en ETF), dividend (zie vorige bijdrage) en de turnover van de onderliggende index.

Want de ETF-belegger volgt dan wel een passieve strategie, de index zelf is wel in beweging. Dat geldt nog veel meer voor gelijkgewogen indices of fundamentele indices (niet op basis van marktkapitalisatie samengesteld).  Zoals met zoveel dingen is de werkelijkheid een stuk gecompliceerder dan het op het eerste gezicht lijkt.

Deze Dr.Hoe is geschreven door IEXProfs-redacteur Peter van Kleef