Robeco zoekt plan B Jammer dat Trump is gekozen, want daardoor valt het Robeco nog zwaarder om een outlook voor 2017 te bepalen. 23 november 2016 09:00 • Door Rob Stallinga De Outlook 2017 van Robeco draagt de titel Time for plan B? Dat suggereert twee zaken. Eén, de rol van de centrale banken is inmiddels wel uitgespeeld. Het is nu aan de overheden om de economieën vlot te trekken. En twee, met de verkiezing van Trump weet Robeco eigenlijk niet goed hoe het volgend jaar verder gaat. Hoofdeconoom Leon Cornelissen: "Met Clinton was het business as usual geweestl." Beleggingsstrateeg Lukas Daalder: "Het afgeven van een outlook was nog nooit zo moeilijk. Trump is de wildcard van 2017." Toch zijn Cornelissen en Daalder gisteren niet naar Amsterdam afgereisd om het journaiille uit te leggen dat zij ook geen idee hebben wat 2017 gaat brengen voor de wereldeconomie in het algemeen en voor de financiële markten in het bijzonder. Plan B Cornelissen constateert dat de laatste actie van de Bank of Japan om nu ook de algehele rentecurve te beheersen een uitnodiging is aan het adres van premier Abe om de overheidsbestedingen op te voeren, "Met een BoJ die de rente in bedwang houdt, is een oplopend begrotingstekort geen probleem." Met de keuze voor Trump ligt volgens Cornelissen ook in de VS een oplopend begrotingstekort in de lijn der verwachting. “De infrastructuur in de VS kan inderdaad een verfje gebruiken, maar ik vraag me af of het Congres meewerkt. Tussen de Republikeinse afgevaardigden, die de meerderheid hebben, zitten ook een aantal schuldhaviken." Als alles meezit, zal de Amerikaanse economie volgend jaar met 2% groeien. Maar dan moet Trump geen ruzie met China maken. Voor de Eurozone is de kans op een plan B niet groot. Duitsland is tegen extra overheidsuitgaven en Nederland in zijn kielzog natuurlijk ook. Niet dat de economie van de eurozone zo slecht draait, maar twee zaken kunnen volgens Cornelissen roet in het eten gooien. "Ik verwacht niet dat Brexit met een sisser gaat aflopen. Daar gaan alle betrokkenen nog grote hinder van ondervinden. Verder moet Le Pen niet de volgende president van Frankrijk worden, want dan heeft de EU echt een groot probleem." Europese revolte-agenda Klik op de afbeelding voor een grote versie Protectionistisch gevaar Wat betreft China verwacht Cornelissen geen verandering van beleid. "Dat blijft opportunistisch. De voet blijft op het gaspedaal. Het verder aanzwengelen van de economie zorgt wel voor extra schuld. Dat begint toch wel een probleem te worden." Cornelissen hoopt vooral dat de wereldhandel gevrijwaard blijft van handelsoorlogen door het eenzijdig opleggen van invoerheffingen en andere restricties. "Protectionisme doet denken aan de jaren dertig. Daar worden economen niet blij van. Vooral ook omdat het met de wereldhandel al niet zo goed gaat." Robeco rekent niet op een stijging van de olieprijs. Wederom dankzij Trump. "Dat Trump vrij baan wil verlenen aan producenten van olie, gas en kolen is een factor die de olieprijs onder druk kan zetten. Plannen van de OPEC om de productie te verminderen, worden door Amerikaanse oliebedrijven met gejuich ontvangen. Het maakt hun winsten alleen maar groter." Pas op met obligaties Wat betekent dit allemaal voor de financiële markten? Lukas Daalder: "Als Trump niet was gekozen, dan was het verhaal relatief gemakkelijk geweest. De wereldeconomie draait wel oké. Je krijgt een draai in de inflatie. Dat zou een positief scenario zijn geweest voor aandelen en minder positief voor obligaties. Helaas weten we niet wat Trump zal doen. Om de bekende uitspraak van de natuurkundige Niels Bohr aan te halen: "Predicion is very difficult, especially if it’s about the future." Nu krijgen we: "Predicion is very difficult, especially if it’s about The Donald." Hoewel, geen van de voorstellen van Trump is volgens Daalder positief voor obligaties. "Al zijn voorstellen zorgen voor oplopende schuld." Voor aandelen ligt dat anders. "Infrastructuur moderniseren en winstbelasting verlagen is goed voor aandelen. Vooralsnog hebben de aandelenmarkten de hoop dat het met Trump wel meevalt." Zelf is Daalder minder optimistisch. "Trump kan al vrij snel handelsruzies ontketenen, want op het gebied van van handelsakkoorden is een Amerikaanse president heel machtig." Obligatiegevaar Trump Klik op de afbeelding voor een grote versie Wat volgens Daalder wel zeker is? "De draai in de Amerikaanse obligatiemarkt gaat door. We zijn dus niet zo positief over Amerikaanse schuld. De rentestijging in Europa en Japan zal minder groot zijn, doordat de centrale banken grote invloed hebben op de rente. Omdat de spreads (het verschil tussen de rente op staatsobligaties en bedrijfsobligaties) van zowel credits als high yield in lijn ligt met het historisch gemiddelde, zorgt een stijgende rente meteen voor een negatief rendement op bedrijfsobligaties. Vorig jaar waren we nog positief over high yield. Dat zijn we nu veel minder." Meer volatiliteit in aantocht Positiever is Daalder over de kansen van aandelen. Die zijn volgens hem in het algemeen niet duur, de Amerikaanse uitgezonderd. "Volgens de Shiller PE zitten die op 27 x de winst van de afgelopen 10 jaar. Positief is wel dat de Amerikaanse winstrecessie voorbij is. Voor de wereld ligt de Shiller PE op 18. Dat is ietsje meer dan het historisch gemiddelde. Dat komt vooral omdat aandelen uit Europa en de opkomende markten aan de goedkope kant zijn." Voor 2017 is de aandelenmarkt volgens Daalder de logische plek om de beste rendementen te behalen. Maar, zo waarschuwt hij wel: "Beleggers moeten rekening houden met verhoogde volatiliteit." Opkomende markten kind van de rekening Voor beleggers in de opkomende markten ten slotte belooft 2017 geen gunstig jaar te worden. Daalder: "Mochten er handelsbeperkingen komen, dan is dat vooral slecht voor de opkomende markten, doordat zij open economieën hebben die het van de export moeten hebben. Als de olieprijs onder druk komt te staan, dan is dat ook niet goed voor veel opkomende markten" Het verwachte negatieve sceanrio voor de opkomende markten sijpelt al door in de wisselkoersen. De komst van Trump heeft opkomende valuta's nog minder waard gemaakt dan ze al waren. Die munten zijn volgens Daalder oversold. "Op de lange termijn is dat gunstig voor opkomende markten schuld in lokale valuta’s. Maar voor instappen lijkt het me nu nog te vroegen. De wisselkoersen van opkomende marktenvaluta's kunnen de komende tijd nog verder naar beneden. Laten we eerst zien wat Trump gaat doen." Rob Stallinga is financieel journalist. De informatie in zijn artikelen is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. Deel via:
Impactbeleggen 30 jan JSS Green Planet Fund: Kansrijk beleggen in een groene toekomst Beleggen in de toekomst is volgens S. Safra Sarasin beleggen in de groene transitie. Lees meer over het JSS Sustainable Equity Green Planet Fund, dat in de laatste drie jaar niet alleen hard is gegroeid maar ook sterk heeft gepresteerd.
ESG 17 jan ESG is dood, lang leve ESG 2.0! Matt Christensen, hoofd duurzaam en impact beleggen bij Allianz Global Investors, schetst de vijf belangrijkste duurzaamheidsthema's van 2024. Politieke verdeeldheid dreigt het grootste struikelblok te worden.
ESG 01 nov Biodiversiteitsverlies, het megarisico dat slechts enkelen zien Het verlies van biodiversiteit is volgens De Nederlandsche Bank (DNB) een groot risico voor de financiële stabiliteit. Cardano heeft een methode ontwikkeld om dit verlies te meten en zo de beleggingsrisico’s in kaart te brengen. IEXProfs sprak met Dennis van der Putten, Chief Sustainability Officer bij Cardano.
Impactbeleggen 24 jul “Impactbeleggen is pionieren” Als hoofd Private Markets & LDI leidt Rik Klerkx de inspanningen van Cardano om voor z’n klanten, veelal middelgrote pensioenfondsen, een positieve impact en een gezond rendement te boeken. “Hun duidelijke wens is om meer te doen met impactbeleggingen. Wij komen hen tegemoet met maatoplossingen.”
Impactbeleggen 28 jun PE en impactbeleggen vormen een goede combi Private equity heeft volgens Achmea IM veel te bieden aan beleggers die naast een mooi rendement een positieve bijdrage willen leveren aan een betere wereld.
Impactbeleggen 26 jun ”De financiële sector heeft een rol te spelen” Hadewych Kuiper van Triodos Investment Management over de betekenis en het belang van impactbeleggen. “Het is een hardnekkige mythe dat impactbeleggen ten koste zou gaan van rendement.” Dit is de eerste aflevering van een serie interviews over de zin van impactbeleggen.