Canadees pensioenfonds voorop Nederlandse pensioenfondsen kunnen nog wat leren van het Ontario Teachers’ Pension Plan. 9 september 2016 13:30 • Door Joost Ramaer Het Ontario Teachers’ Pension Plan (OTPP) behaalde de afgelopen tien jaar een nettobeleggingsrendement van gemiddeld 8,2% per jaar. Ter vergelijking: het ABP haalde 6,2% in die periode. De Canadezen danken die uitstekende resultaten aan hun ongebruikelijke beleggingsmix (zie eerste grafiek). Liefst eenvijfde van de OTPP-portefeuille bestaat uit een bonte verzameling fysieke assets, zoals woonwijken en tolwegen. OTPP is de ster van een recente serie artikelen waarin de Financial Times de wereldwijde pensioencrisis onderzoekt. De verplichtingen van pensioenfondsen nemen toe doordat mensen steeds langer leven. Hun inkomsten uit beleggingen blijven daar ver bij achter door de langdurig lage rente, terwijl zij de premies niet eindeloos kunnen blijven verhogen. Te lage dekkingsgraad Van oudsher beleggen pensioenfondsen vooral in staatsobligaties van zogenoemd veilige landen, zoals de VS, Duitsland, Japan, het Verenigd Koninkrijk en Nederland. De yield, ofwel het effectief rendement op dit schuldpapier, is echter gedaald tot bijna niets en wordt steeds vaker zelfs negatief. Ook voor aandelen worden gestaag dalende rendementen voorspeld, vooral omdat Amerikaanse aandelen erg duur zijn geworden. Bij de meeste pensioenfondsen heeft deze schaar geleid tot een (te) lage dekkingsgraad, de verhouding tussen de pensioenverplichtingen en de inkomsten uit premies en beleggingen. Nog erger is het gesteld met de vele staatspensioenregelingen, die vaak zelfs helemaal niet gedekt zijn: overheden moeten maar zien waar ze het geld vandaan halen voor de jaarlijks groeiende pensioenuitkeringen. Radicaal beleggingsbeleid Tot 26 jaar geleden participeerden ook de leerkrachten in Ontario in een pensioenplan dat voor 100% werd gefinancierd uit belastinggeld, door de overheid van deze Canadese deelstaat. Het plan was geheel belegd in staatsobligaties. In 1990 zette Ontario deze spaarpot om in een zelfstandig pensioenfonds, met professioneler management dat maximale vrijheid kreeg om de premies naar de laatste inzichten te beleggen. Na een periode van vallen en opstaan vormde zich geleidelijk het beleggingsbeleid dat OTPP vandaag de dag kenmerkt, en dat zich radicaal onderscheidt van wat onder pensioenfondsen nog altijd gebruikelijk is. Het percentage zakelijke waarden – alle asset-categorieën behalve obligaties – ligt boven de 70%, tegen 60% bij het ABP (zie tweede grafiek). Vooral opmerkelijk zijn de 24% in real assets, en de post money market. In eigen beheer De laatste is negatief omdat het gaat om geld dat OTPP leent op de financiële markten. Met dit krediet financiert het de aankoop van zijn beleggingen in alle categorieën. De afdeling money market fungeert zoals de treasury van een grote onderneming, aldus het laatste OTPP-jaarverslag. Door met derivaten en obligatie-repo’s te werken creëren deze interne schatkistbeheerders bovendien passieve exposure aan obligatie- en aandelenindices. OTPP is voor 77,5 miljard dollar belegd in aandelen. Liefst 28,4 miljard daarvan, ofwel bijna 37%, zit in onderhandse aandelen zoals private equity. Op dit stuk maakte het fonds vorig jaar 32,3% netto, bijna twee keer zoveel als zijn benchmark. De fysieke beleggingen (real assets) omvatten vastgoed en infrastructuur. Op deze portefeuille van 40,6 miljard dollar was het netto rendement vorig jaar 16%. Behalve winkel- en kantoorcomplexen, voornamelijk in Canada en de VS, bezit OTPP belangen in de hoge-snelheidsspoorweg van de Kanaaltunnel naar Londen, in de vliegvelden van Bristol en Birmingham en in Britse en Ierse loterijen. Ook bezit het fonds een deel van Stuyvesant Town, een grote woonwijk in New York. Van alle beleggingen laat het Canadese lerarenfonds 80% beheren door eigen medewerkers. Afkijken bij de Candezen Met deze eigenzinnige strategie creëert OTPP aansprekende resultaten. Dankzij een nettorendement van 13% groeide het netto belegd vermogen vorig jaar tot een record van 171,4 miljard Canadese dollar (zo’n 120 miljard euro). De dekkingsgraad is 106%; het ABP kwam niet verder dan 97,2% in 2015. En dat terwijl beide fondsen vergelijkbaar grijs zijn, met steeds minder actieve deelnemers en steeds meer pensionado’s. Toronto, waar Ontario Teachers’ is gevestigd, is dan ook een mekka geworden voor geplaagde pensioenfondsmanagers van over de hele wereld. Iedereen wil weten hoe de Canadezen zich aan de pensioencrisis onttrekken. Zelfs Michael Bloomberg, toen nog burgemeester van New York, kwam in 2011 op bezoek met zijn controller om ideeën op te doen voor de hervorming van de vijf pensioenfondsen voor Newyorkse ambtenaren. Joost Ramaer is freelance journalist en schrijver van het boek De Geldpers – De teloorgang van het mediaconcern PCM (Prometheus, 2009). Over beleggen schreef hij eerder een wekelijkse column in NRC Handelsblad (2011-2013). De informatie in deze column is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. Deel via:
Opinie 18 apr Yes! Wereldwijde groei versnelt In 2023 presteerde de Amerikaanse economie beter dan de meeste andere regio's in de wereld. Ook in 2024 gaat het de VS voor de wind, waarbij Grace Peters van J.P. Morgan Private Bank verwacht dat de economische groei in de rest van de wereld nu ook in een hogere versnelling gaat.
Assetallocatie 18 apr Van Lanschot Kempen koopt niet langer Japanse aandelen Van Lanschot Kempen is afgestapt van zijn overwogen-positie in Japanse aandelen. De bedrijfswinsten ontwikkelen zich nog steeds goed, maar de waarderingen beginnen flink op te lopen.
Assetallocatie 17 apr Cashberg langs de lijn gaat nergens naartoe Gerben Lagerwaard van State Street Global Advisors gelooft er niets van dat de gigantische hoeveelheid geld die nu in geldmarktfondsen is geparkeerd binnen afzienbare tijd naar de aandelenmarkt wordt gealloceerd.
Assetallocatie 16 apr "Impact aanval van Iran op financiële markten is beperkt" "De directe actie van Iran tegen Israël dit weekend heeft geleid tot de vrees voor verdere escalatie, maar bij afwezigheid van een volledige crisis in de regio - wat niet ons basisscenario is - denken we dat de impact op de financiële markten beperkt zal blijven." Dat schrijft Greg Hirt van Allianz Global Investors.
Assetallocatie 16 apr Amundi positiever over komende 10 jaar, negatiever over 25 jaar Amundi AM is sceptischer geworden over snelle maatregelen tegen het opwarmen van de aarde. De eerste 10 jaar is dat nog gunstig voor beleggers. Daarna wordt de rekening betaald.
Assetallocatie 11 apr Schroders kijkt met 3D-bril naar de toekomst De drie D's, decarbonisatie (weg van fossiele energie), demografie (vergrijzing) en deglobalisering spelen volgens Schroders de komende dertig jaar een sleutelrol in de beleggingsresultaten.