Pensioenfondsen meer in private equity Met alleen liquide beleggingen kunnen pensioenfondsen de premies niet meer betalen. De trend is naar meer illiquide beleggingen. 10 juni 2016 13:50 • Door Joost Ramaer Pensioenfondsen en verzekeraars zullen veel meer moeten gaan beleggen in hoog-riskante vermogenscategorieën dan ze nu doen. Er is domweg geen alternatief. Traditionele assets als aandelen en obligaties brengen te weinig op om de pensioenen te kunnen blijven betalen. De fondsverplichtingen zullen nog jaren toenemen omdat de samenleving vergrijst en al die ouderen ook nog eens steeds langer blijven leven. "Pensioenfondsen moeten meer risico nemen en daarvoor moeten nieuwe producten komen. In private equity bijvoorbeeld." Dat zei Robin Fransman van De ArgumentenFabriek woensdag tijdens de Private Equity Summit van de M&A Community in het Amsterdamse Rosarium. De noodzaak voor de pensioenfondsen om meer beleggingsrisico te nemen vloeit volgens Fransman voort uit de economische stagnatie: nauwelijks groei, geen inflatie en een extreem lage rente. Te hoge private en publieke schulden vormen niet de enige oorzaak. Ook onze besparingen zijn te hoog. "Grenzeloos geld en waardepapieren verzamelen is destructief," aldus Fransman. Nieuwe producten Fransman(foto) voorspelt een onvermijdelijke beweging van liquide naar illiquide. Particuliere huishoudens krijgen voorlopig niet meer te besteden en zullen dus minder gaan uitgeven. "Onze hoogste vaste lasten zijn: wonen, energie en transport. Woningbezitters kunnen aflossen op hun hypotheek en zonnepanelen op hun dak zetten. De overheid zou kunnen helpen door bijvoorbeeld levenslange abonnementen op openbaar vervoer te faciliteren. Dat zou een fantastische investering zijn, zowel financieel als in milieu en klimaat." Zulke investeringen-door-minder-uit-te-geven krijgen vanzelf een olievlekwerking. "Het langerlevenrisico op die OV-abonnementen moet worden verzekerd. Zie daar een nieuwe markt voor verzekeraars." Ook pensioenfondsen kunnen nieuwe producten helpen ontwikkelen. "In Zwitserland mag je je hypotheek aflossen met je pensioen. Ook in de VS bestaan pensioen-opeet-hypotheken." In Denemarken worden hypotheken gebundeld tot obligaties, waarin levendig wordt gehandeld – ook om hypotheken af te lossen. Bij zulke innovaties komt ook private equity in beeld. De voornaamste financiers van deze sector zijn immers institutionele beleggers zoals pensioenfondsen. Toezichthouder De Nederlandsche Bank denkt graag mee om nieuwe uitwegen uit de stagnatie mogelijk te maken. "Het is een fabel dat wij tegen private equity zijn," zei Bart Bos, hoofd van DNB’s Expertisecentrum Financiële Risico’s Pensioenfondsen. Ter plekke nodigde hij alle aanwezigen uit zich aan te melden voor een brainstorm bij DNB. "De koffie staat klaar." Liquide levert te weinig op Fransman schreef eind 2014 het boek Sparen is geen deugd. Het uitgangspunt is simpel: sparen en lenen zijn twee kanten van dezelfde medaille. Zij vormen tezamen een zero sum game. "Als u één euro spaart, maakt een ander één euro schuld." Wij zijn vooral geobsedeerd door onze schulden – in Nederland staan de publieke en private huishoudens nu gezamenlijk in het rood voor een bedrag dat 187% van ons bbp vertegenwoordigt. Japan is de koploper op aarde, met 374%. Wij voelen ons ook, letterlijk, schuldig: in calvinistische culturen als de onze geldt leven op de pof nu eenmaal als moreel verwerpelijk. "Maar voor een groot deel kunnen wij niet anders," aldus Fransman. "Schulden maken is slechts beperkt vrijwillig. Het zijn de instituties die bepalen waar die neerslaan in de maatschappij. Duitsland wentelt zijn schulden af op de armere landen van de eurozone. In Frankrijk groeit de staatsschuld. In Nederland zijn vooral private huishoudens de klos." Wij zouden ons net zo slecht moeten voelen over onze immense besparingen – want die vormen het onvermijdelijke pendant van onze schulden. Alleen al het vermogen van de Nederlandse pensioenfondsen is de laatste tien jaar verdubbeld tot dik een biljoen euro. "Zelfs bedrijven zijn netto spaarders geworden,"merkt Fransman op. En wat we sparen, kunnen we niet investeren. "In 1971 investeerde Nederland 23% van zijn bbp. In 2014 nog maar 15%. Dat is een wereldwijde trend." De stagnatie is dan ook niet te wijten aan stoute banken, zoals Fransman ze noemde, of de sprinkhanen die hij toesprak. Integendeel, die zijn juist onderdeel van een mogelijke oplossing. "Private equity geldt als illiquide. Ook aan dat woord kleeft iets van: linke soep, wegblijven daar. Maar juist onze liquide beleggingen zijn het probleem. Die leveren veel te weinig op." Joost Ramaer is freelance journalist en schrijver van het boek De Geldpers – De teloorgang van het mediaconcern PCM (Prometheus, 2009). Over beleggen schreef hij eerder een wekelijkse column in NRC Handelsblad (2011-2013). De informatie in deze column is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. Deel via:
Opinie 18 apr Yes! Wereldwijde groei versnelt In 2023 presteerde de Amerikaanse economie beter dan de meeste andere regio's in de wereld. Ook in 2024 gaat het de VS voor de wind, waarbij Grace Peters van J.P. Morgan Private Bank verwacht dat de economische groei in de rest van de wereld nu ook in een hogere versnelling gaat.
Assetallocatie 18 apr Van Lanschot Kempen koopt niet langer Japanse aandelen Van Lanschot Kempen is afgestapt van zijn overwogen-positie in Japanse aandelen. De bedrijfswinsten ontwikkelen zich nog steeds goed, maar de waarderingen beginnen flink op te lopen.
Assetallocatie 17 apr Cashberg langs de lijn gaat nergens naartoe Gerben Lagerwaard van State Street Global Advisors gelooft er niets van dat de gigantische hoeveelheid geld die nu in geldmarktfondsen is geparkeerd binnen afzienbare tijd naar de aandelenmarkt wordt gealloceerd.
Assetallocatie 16 apr "Impact aanval van Iran op financiële markten is beperkt" "De directe actie van Iran tegen Israël dit weekend heeft geleid tot de vrees voor verdere escalatie, maar bij afwezigheid van een volledige crisis in de regio - wat niet ons basisscenario is - denken we dat de impact op de financiële markten beperkt zal blijven." Dat schrijft Greg Hirt van Allianz Global Investors.
Assetallocatie 16 apr Amundi positiever over komende 10 jaar, negatiever over 25 jaar Amundi AM is sceptischer geworden over snelle maatregelen tegen het opwarmen van de aarde. De eerste 10 jaar is dat nog gunstig voor beleggers. Daarna wordt de rekening betaald.
Assetallocatie 11 apr Schroders kijkt met 3D-bril naar de toekomst De drie D's, decarbonisatie (weg van fossiele energie), demografie (vergrijzing) en deglobalisering spelen volgens Schroders de komende dertig jaar een sleutelrol in de beleggingsresultaten.