Hongarije zag zijn externe schulden sinds 2002 oplopen van 50 naar 150% van het bbp. In de Filippijnen daalden het juist, van 70 naar 30%. De opkomende economieën bestaan niet meer, wil Robert Marshall-Lee met dit voorbeeld zeggen.
"Tien jaar geleden was beleggen in emerging markets te simpel voor woorden: alles ging omhoog. Nu is die wereld veel diverser." Marshall-Lee is investment leader van de Global Emerging Markets Strategy van BNY Newton, een van de vele boetieks van BNY Mellon, een Amerikaanse reus die wereldwijd 1700 miljard dollar voor klanten beheert.
BNY Newton is goed voor 78,3 miljard van dat bedrag. Sinds kort is Marshall-Lee ook verantwoordelijk voor Aziatische aandelen. De Brit was onlangs in Nederland om BNY Newton onder de aandacht te brengen, dat hier nog relatief onbekend is.
Geen indexvolger
De boetiek beheert zo’n elf miljard dollar voor Nederlandse klanten, vooral institutionele beleggers. Marshall-Lee heeft als opdracht om het jaarlijks twee procentpunten beter te doen dan de MSCI Emerging Markets Index. Tot dusver lukt dat aardig.
Sinds het begin eind mei 2011 plusten zijn portefeuilles netto gemiddeld 3,3% per jaar, tegen 0% voor de index. Hoe hij dat flikt? Door vooral niet de index te volgen. BNY Newton is een klassieke active manager, die belegt in niet meer dan vijftig tot tachtig van de 832 aandelen uit de MSCI EM – momenteel zijn het er 59.
Vermijd vóór alles de beursgenoteerde staatsbedrijven, is zijn devies. Van alle emerging corporates wordt 28,3 procent gecontroleerd door de staat (zie grafiek). "Petrochina is het enige bedrijf uit die sector waarin wij zijn belegd."
De Chinese regering probeert uit alle macht de gebakken lucht uit zijn tomeloos gegroeide economie te knijpen, onder meer door met schulden overladen vastgoedbedrijven op veel te hoge koersen naar de beurs te brengen.
Strenge criteria
"Aan zulke IPO’s doen wij dus niet mee. Wel aan die van Alibaba. Een ijzersterk bedrijf," geeft Marshall-Lee als verklaring. Net zo min belegt BNY Newton in Braziliaanse financials. "Toen de groei stagneerde, bleef de Braziliaanse overheid geld in de economie pompen via de staatsbanken. Meer dan de helft van de Braziliaanse kredieten komt daar vandaan."
Nu voorspelt Marshall-Lee twee tot drie jaren van zeer pijnlijke sanering voor Brazilië. "De real zal 20 tot 30 procent verder in waarde dalen." Rusland is de ergste boosdoener. "Slechts vier of vijf Russische bedrijven voldoen aan onze criteria."
BNY Newton belegt momenteel alleen in Eurasia Drilling. "Een Russische oligarch kocht onlangs privé een haven voor tien miljoen dollar, en verkocht hem aan zijn eigen beursgenoteerde holding voor honderd miljoen dollar. Wie aandelen had in die holding, werd dus voor negentig miljoen gesneden."
Corporate governance prioriteit
Zulke praktijken zijn schering en inslag in de opkomende economieën. Voor Marshall-Lee en zijn team vormen die de laatste jaren aanleiding voor tal van moeilijke gesprekken met CEO’s en CFO’s. Bij die mannen valt de munt niet van harte.
"Vestzak-broekzak-transacties proberen ze vaak goed te praten door te wijzen op fiscale voordelen. Voor wie?, vragen wij dan. Tja, dan blijft het stil." Hij verheft zijn hand tot ver boven zijn hoofd: "Zo hoog staat corporate governance op onze prioriteitenlijst."
Tijdens de tomeloze groei in China bleven Chinese aandelen zeer matig presteren. "Het rendement op het eigen vermogen daalde namelijk, door al het graaien op kosten van beleggers. De Chinezen hebben dat nu eindelijk begrepen. Chinese bedrijven moeten hun return on capital verhogen. Op bevel van de communistische partij. Dan luisteren ze wel," zegt Marshall-Lee met een lachje.
Long Turkije en India
Long-term blijft BNY Newton zeer optimistisch over de opkomende landen. Lage schulden in verhouding tot bnp. Jonge bevolkingen. Groeiende middenklasse. Maar de kansen in die markten zijn zeer ongelijk verdeeld. "Wij maken ons grote zorgen over de koers die Turkije nu vaart."
India daarentegen zien ze bij BNY Newton helemaal zitten. "Wij zijn al long India sinds 2011. Te vroeg, achteraf." Maar in dat land gaat het tenminste de goede kant op. Afrika blijft moeilijk. "Afgezien van Nigeria en Zuid-Afrika is liquiditeit hét grote probleem van de Afrikaanse beurzen. En op zich interessante landen als Ghana en Kenia blijven veel te afhankelijk van de grondstoffenmarkten."
Joost Ramaer is freelance journalist en schrijver van het boek De Geldpers – De teloorgang van het mediaconcern PCM (Prometheus, 2009). Over beleggen schreef hij eerder een wekelijkse column in NRC Handelsblad (2011-2013). De informatie in deze column is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen.