Ook opgelucht dat de handelsoorlog van de baan is?
(Lachend) “Die is natuurlijk niet van de baan. We zijn blij dat het handelsconflict niet is geëscaleerd. Maar er is tijdens de laatste G7-top bijzonder weinig uitgekomen. Handelsspanningen blijven de komende jaren bij ons. Daar veranderen de Amerikaanse verkiezingen volgend jaar niets aan. De periode van onbeperkte globalisering is ten einde gekomen. De nieuwe grootmacht China daagt de oude grootmacht Amerika uit. Dat is de reden voor blijvende spanningen. Deze spanningen worden verergerd door het feit dat de politieke en economische modellen van de VS en China conflicteren. In de VS werd al langer kritisch naar China gekeken. De regering Trump is er wat harder mee aan de slag gegaan.”
U maakt zich zorgen?
"Veel van de Amerikaanse kritiek – China houdt weinig rekening met vastgoedrechten, het stelt zijn land slechts ten dele open, de Chinese overheid subsidieert Chinese bedrijven - is terecht. Maar de manier waarop de Amerikaanse regering te werk gaat, is wel zorgelijk. Het Trumpmodel, waarbij de één wint en de ander verliest, helpt niet. Zorgelijk is ook is dat de VS importtarieven gebruikt om politieke doelen na te streven. De gebruikelijke omgangsvormen in de internationale handel zijn opzij geschoven.”
“Het is allemaal erg onvoorspelbaar geworden. Juist die onvoorspelbaarheid houdt de economie in een negatieve greep, want als bedrijven ergens niet van houden dan is het wel onzekerheid. Onzekerheid weerhoudt bedrijven om te investeren. Dat geldt zeker voor bedrijven met complexe internationale productieketens. De investeringen zijn dit jaar daarom nog lager dan we eerder hadden ingeschat.”
Onderwijl worden de rentes negatiever en negatiever.
“Ik ben wel verrast hoe agressief zowel de ECB als de Fed de markt vertellen dat dat ze bereid zijn extra monetair te stimuleren, want de economische data zijn helemaal niet zo slecht. Dan denk je als belegger: “Zien de centrale banken zaken die wij niet zien?”
“Bijzonder is dat de obligatiemarkten stevige renteverlagingen inprijzen, terwijl de aandelenmarkten helemaal geen zorgen hebben. Hierdoor waren de afgelopen maanden de rendementen op aandelen én obligaties uitstekend. Dat is heel bijzonder. Dat feest kan niet blijven voortduren. Elke dag komen we dichter bij het einde van de trend.”
“En nee, we gaan er niet vanuit dat de depositorente onder de -1% duikt. Anders zouden de banken in grote problemen kunnen komen en spaarders halen hun geld misschien wel van de bank om in een oude sok te stoppen.. We naderen inmiddels wel niveaus waarbij we in extreme omgevingen terechtkomen. We neigen nu naar een onderwogen positie van staatsobligaties, ook omdat de Fed waarschijnlijk minder verlaagt dan markt nu denkt.”
Zijn er nog vastrentende waarden die nog wel een goede rente geven?
"Wij vinden alles wat nog een risicopremie geeft interessant. Denk aan Italiaanse staatsobligaties en investment grade-bedrijfsobligaties. High yield-obligaties zijn zeker risicovoller, maar door de gestegen olieprijs zijn Amerikaanse high yield-obligaties aantrekkelijk. Obligatie uit opkomende markten is een lastig verhaal. Opkomende markten zijn immers gevoeliger voor handelsspanningen en onzekerheid dan volwassen markten.”
Dus zeker niet alles in aandelen?
“We staan neutraal tegenover aandelen. Het momentum is positief. Aandelen worden ondersteund door een positief sentiment. Ook de inkoop van bedrijven helpt de koersen hoger en beleggers zijn heel voorzichtig met aandelen. Dat is ook positief. Daar staat tegenover dat economische data blijven tegenvallen, aandelenwaarderingen lopen steeds verder op. De stijging van de aandelenmarkten wordt door een steeds kleiner aantal aandelen gedreven. Het zijn ook niet de cyclische aandelen die de kar trekken. Mijn inschatting is dat aandelenbeleggers meer reageren op de lage rente dan op optimisme over economische groei. Er is dus alle reden om voorzichtig te zijn. In de zomer neemt de handel af, waardoor een toename van de volatiliteit voor de hand ligt.”
Hoe ziet een neutrale modelportefeuille er nu uit?
“De gemiddelde belegger is nog altijd het beste af met 50% aandelen en 50% obligaties, waarbij de obligatiekant meer exposure naar bedrijfsobligaties en high yield-obligaties nodig heeft om rentepositief te blijven. Met Europese rentes die op en onder het nulpunt liggen, zou ik ook meer obligaties buiten Europa kopen. Maar obligaties horen thuis in de portefeuille. Zij bieden protectie als het economisch minder gaat."
"Wat betreft aandelen hebben we een kleine voorkeur voor Amerikaanse aandelen, maar dat wordt wel minder. De grote Amerikaanse technologiesector is heel kwetsbaar voor handelsonzekerheid. Over Europese aandelen worden we juist positiever. Dat heeft vooral te maken met de lage waardering. Met aandelen opkomende markten blijven we voorzichtig. Dat geldt ook voor financials. Begin dit jaar waren we nog optimistisch over financials, maar daar is nu niets meer van over. De lage rentes zijn desastreus."