Blackrock heeft een update gegeven van de grootste geopolitieke risico’s voor de wereldvrede, de economie en de financiële markten. Het grootste veiligheidsrisico blijft de Russische inval in Oekraïne. De kans dat dit uitgroeit tot een groter conflict tussen de NAVO en Rusland is vergelijkbaar met de Cubacrisis in 1962.
Misschien nog wel belangrijker is dat Blackrock ervan uitgaat dat de oorlog blijvende effecten heeft. "Geopolitieke gebeurtenissen hebben normaalgesproken een bescheiden en kortetermijneffect op financiële markten en economieën. Dat toont een analyse van 68 risicogebeurtenissen sinds 1962 aan. Maar de Oekraïnecrisis is anders.”
Hogere grondstoffenprijzen
Blackrock verwacht dat de oorlog zorgt voor een aanhoudende druk op grondstoffenprijzen. Bovendien dreigt door het isolement van Rusland het proces van deglobalisering te versnellen.
"Oekraïne-oorlog zorgt voor aanhoudende druk op grondstoffenprijzen"
Blackrock: “Wij zien Rusland en China steeds meer handelsbetrekkingen aanknopen los van het Westen. Dat zal de economische groei waarschijnlijk doen afnemen en zorgen voor extra inflatie.” De hoge inflatie zorgt weer voor een ander gevaar. “Hogere voedsel- en energieprijzen verhogen het risico van sociale onrust in opkomende markten.
Top 10 grootste geopolitieke risico’s
1. Russische oorlog tegen Oekraïne. Risico: hoog
De Russische aanval zorgt voor een humanitair drama. Tot overmaat van ramp is er weinig uitzicht op een oplossing en valt een militaire confrontatie tussen de kernmachten VS en Rusland niet uit te sluiten.
2. Technologische ontkoppeling. Risico: hoog
De concurrentiestrijd tussen de VS en China is al een tijdje gaande. Beide willen onafhankelijk van elkaar worden. Dat zorgt voor globale fragmentatie en ontkoppelingen van hun beider technologiesectoren. Blackrock denkt dat het westerse verbod op technologie-exporten naar Rusland dit proces kan versterken, wat zorgt voor verdere verstoring van supply chains. De VS zijn ondertussen ook bezig met strengere wetgeving voor Chinese bedrijven met een notering in de VS, sancties tegen Chinese bedrijven die zakendoen met Rusland en wetgeving voor Amerikaanse investeringen in China.
3. Cyberaanvallen. Risico: hoog
De kans is groot dat Rusland wereldwijd meer cyberaanvallen zal uitvoeren. Denk aan het platleggen van kritische overheids- en particuliere netwerken en infrastructuur. De aanvallen kunnen in aantal en complexiteit toenemen. De reacties van financiële markten zijn tot nu toe gematigd maar als de aanvallen in heftigheid toenemen kan dat overslaan op de beurs en de economie.
4. Spanningen in de Golfregio. Risico: hoog
Het heeft er even naar uitgezien dat er een nieuwe afspraak zou komen over kernwapens in Iran, maar door het gebrek aan coöperatie van Iran wordt dat steeds onwaarschijnlijker. Zonder overeenkomst is er een verhoogd risico op militaire acties, wat kan zorgen voor hogere olieprijzen. Het positieve is dat er buiten Iran juist minder spanningen zijn in het Midden-Oosten als gevolg van de zogenoemde Abraham-akkoorden en diplomatieke inspanningen van de regering-Biden. Dat geldt voor samenwerking tussen Israël en verschillende Arabische landen en in het bijzonder de VAE. Verder heeft de oorlog in Oekraïne gezorgd voor betere relaties tussen de VS en Saoedi-Arabië.
5. Politieke risico’s in opkomende markten. Risico: medium
De Oekraïnecrisis hakt erin bij opkomende markten. Deze landen hadden al veel last van inflatie en zwakke economische groei. Daar komen hoge voedsel- en energieprijzen bij, een hogere rente in de VS en afnemende groei in China. Dit kan zorgen voor sociale onrust en betalingsbalansproblemen.
6. Geopolitieke spanningen tussen de VS en China. Risico: gematigd
China maakt aanspraak op Taiwan. De Amerikanen willen Taiwan helpen zich te verdedigen tegen China. Sopanningen zouden kunnen leiden tot militaire confrontaties in de zeestraat tussen Taiwan en China. Het is bovendien een conflict dat de komende 10 jaar waarschijnlijk niet zal verdwijnen.
7. Terrorisme. Risico: gematigd
De machtsovername van de Taliban in Afghanistan en het vrijlaten van gevangen verhoogt het risico op internationaal terrorisme.
8. Noord-Korea. Risico: gematigd
Over Noord-Korea horen we al een tijdje niks. Toch blijft dit land ambities houden om eigen kernraketten te bouwen. Er is geen direct gevaar voor een regionaal conflict, maar het zit er dik in dat de Koreanen doorgaan met raket- en nucleaire tests. Blackrock vindt dat dit risico wordt onderschat op de financiële markten.
9. Stilstand bij klimaatbeleid. Risico: gematigd
De Oekraïnecrisis heeft gezorgd voor een energiecrisis en heeft de internationale samenwerking over klimaatmaatregelen geschaad. Blackrock acht de kans groot dat er qua maatregelen grotere internationale verschillen komen. Europa is redelijk eensgezind en heeft door de energieschok ook economisch baat bij een afscheid van fossiele brandstoffen. In de VS ligt dat ingewikkelder omdat het de grootste producent is van fossiele brandstoffen.
10. Europese fragmentatie. Risico: laag
De Oekraïnecrisis heeft aanvankelijk gezorgd voor meer saamhorigheid in Europa, maar er zijn ook meningsverschillen. Duitsland, Frankrijk en Italië zijn voorstander van vredesonderhandelingen, terwijl Polen, de Baltische staten en het VK de Russen willen laten boeten voor hun agressie en ze helemaal wegjagen uit Oekraïne. Een van de grootste uitdagingen voor Europa de komende periode wordt om zich onafhankelijk te maken van Russische energiebronnen.