Echte hardnekkige beursberen zijn er altijd. Zo ziet Nouriel Roubini, alias Dr. Doom, overal wel een zwarte zwaan zwemmen, heeft goudbelegger Willem Middelkoop altijd een pesimistische kijk op de markt, en blinkt ook het GloomBoomDoom-blog van Marc Faber niet uit in vrolijke beursbespiegelingen. Het is lastig te begrijpen dat deze heren nog zoveel volgers hebben.
Maar nu de Dow de beste maand sinds 1987 achter de rug heeft en de meeste beurzen alweer hoger staan dan voor de coronacrisis, zijn er inmiddels ook bekende niet-beren die aandelenhoogtevrees beginnen te krijgen.
Mohamed El-Erian: "Schuldenberg is torenhoog"
Mohamed El-Erian, president van het Queens' College van Cambridge University en Chief Economic Adviser bij Allianz, is daar eentje van.
Hij waarschuwt beleggers dat de economie niet de markt is en omgekeerd, de schuldenberg bovenmaats is, en dat beleggers op korte termijn in aanloop naar vaccinatieprogramma’s nog de nodige marktvolatiliteit tegemoet kunnen zien. Ook merkt hij op dat bedrijven flinke schade hebben geleden door de coronacrisis en dat de omvang daarvan door steunmaatregelen nog niet helder is.
Op Business Insider: “Mohamed El-Erian sounds the alarm on brewing bond-market risks that could plunge the most vulnerable companies into bankruptcy”
Financial News: El-Erian: “Global economy at risk of repeating mistakes of the 2008 financial crisis”
Jeremy Grantham: "Deze koersstijgingen zijn sensationeel"
Ook Jeremy Grantham zit op zijn pas op-preekstoel. Op CNBC: Grantham: “Market rise from March nothing short of sensational.”
Volgens hem moeten beleggers geen exposure meer hebben naar de Amerikaanse aandelenmarkt. Hij waarschuwt zonder voorbehoud voor een bubbel.
“The more spectacular the rise and the longer it goes, says Grantham, the more certainty one can have that you’re in the real-McCoy bubble.” Het punt dat de co-oprichter van vermogensbeheerder GMO wil maken, is dat er een bepaalde balans moet zijn tussen de beurs en de economische realiteit, of tussen de aandelenkoers en de winst en omzet van een bedrijf. Lopen deze zaken te lang en te ver uit elkaar, dan ontstaat er een luchtbel, die vroeg of laat moet knappen.
Grantham is geen notoire zwartkijker, maar heeft wel een reputatie hoog te houden in het voorspellen van luchtbellen. Dit is naar eigen zeggen de vierde echte bubbel die hij meemaakt. Grantham is 82 jaar oud. Hij had het eerder bij het rechte eind in 1989 (Japan), 2000 (de dotcombubbel) en 2008 (de kredietcrisis). Grantham is meestal wel iets te vroeg met zijn jobstijdingen. Dit keer begon hij al met waarschuwen in juni.
"Ik heb niet de illusie dat ik het knappen van de luchtbel precies kan timen," zegt hij daarover. Het feit dat de koersen de laatste tijd nog sneller lijken te stijgen, sterkt hem alleen maar in zijn mening. Het zijn volgens Grantham de typische trekken van een bubbelmarkt die aan zijn laatste stuiptrekkingen bezig is.
Jeffrey Gundlach: "Aandelen zijn nu duurder dan voor de grote depressie"
De nieuwe obligatiekoning Jeffrey Gundlach – na de aftocht van Bill Gross was die titel vacant – verwacht dat de aandelenmarkt hard zal barsten. Hij is negatief over 'veel te dure' Amerikaanse aandelen, langlopende obligaties en ziet meer in goud en bitcoin als hedge tegen mogelijke inflatie.
De oprichter en CEO van DoubleLine denkt dat de dollar verder in waarde daalt. Ook verwacht hij dat het aantal default onder uitgevers van high yield-obligaties zal oplopen. Net als Grantham heeft Gundlach een positief trackrecord als het gaat om het voorspellen van de markt. Hij had de Amerikaanse huizencrisis van 2007 voorzien. Politiek is hij wel een slechte voorspeller. Hij ging uit van winst voor Trump.
Op bitcoin.com: “I hate long bonds, but I still think you’re supposed to own some, and in a deflationary environment, you would want your portfolio to have that hedge.”
Op Forbes.com: “S&P 500 firms are trading at a sky-high average multiple of more than 30 times earnings–the highest level since the Great Recession, and even higher than levels in 1929 immediately before the Great Depression.”
Ray Dalio: "De VS zitten op een kantelpunt"
Ray Dalio - oprichter en oud-voorman van hedgefonds Bridgewater Capital – waarschuwt beleggers niet zozeer voor een klap op de beurs, als wel voor grotere gevaren. Hij vreest dat VS aan de vooravond staan van een omslag. Een strijd tussen verschillende klassen en machten dreigt, die in het slechtste geval leidt tot een revolutie? In een essay op LinkedIn gaat hij daar dieper op in.
“While I love that the United States is the country where these class distinctions matter least, people’s classes still matter in the U.S. and they matter a lot more during stressful times when class conflicts intensify.”
Tegen Bloomberg: “When wars—civil or external—happen you will have to decide whether you want to be in them or get out of them. When in doubt get out. You can always get back in, but you might not be able to get out.”
De opkomst van China en de leidinggevende rol in de wereld die China van de VS wil overnemen is volgens Dalio een punt van aandacht. Verder zegt hij dat geld lenen door de omvangrijke steunprogramma's van centrale banken voorgoed anders is geworden. Aandelen zijn volgens hem daarom nog altijd aantrekkelijk.
Tegen Business Insider: "Don't own bonds, and don't own cash because they're producing a lot of debt and producing a lot of money to fund it, and so that's changing the nature of capital flows.”
Nog meer risico's
Hier nog een lijstje van risico's die menig beleggingshuis de laatste weken heeft geuit.
- Reken op een langere nasleep van de coronacrisis door vertraging bij de oplevering en uitlevering van vaccins.
- Negatieve effecten van de crisis op lange termijn, zoals zwakke geestelijke en financiële gezondheid van huishouden, de enorme schuldenberg van overheden en bedrijfsleven, moeten niet worden onderschat.
- De rente moet heel lang laag blijven om landen en bedrijven met hoge schulden niet in problemen te brengen. Lukt dat wel?
- De relatie VS-China wordt niet snel beter. Met het vertrek van Donald Trump lijkt de grootste angel uit het conflict, maar ook met Biden blijven de spanningen bestaan. De VS zal zijn nummer 1-positie niet snel opgeven.
- Beleggers prijzen een te positief herstel in.
- Dollar is nog niet uitgedaald.