Zo'n 25 jaar geleden was er voor vegetariërs alleen een plak tofoe verkrijgbaar, vaak alleen toko’s, niet eens in de supermarkt. Uit eten betekende een pannenkoeken- of pizzarestaurant, weet ik uit ervaring.
Inmiddels is een vegetarische of veganistische levensstijl breed geaccepteerd en zijn bedrijven op die trend ingesprongen. The Economist noemt 2019 “the year veganism goes mainstream.”
Even voor de leek: Vegetariërs eten geen vlees en meestal ook geen vis, veganisten willen helemaal geen dierlijke producten eten of gebruiken.
Verder dan vlees
Beyond Meat, het plantaardige burgerbedrijf dat onlangs in de VS naar de beurs ging, is een uitstekend voorbeeld van de populariteit van de gezondvoedseltrend. Sinds de IPO op 1 mei noteert het aandeel meer dan 500% hoger. Dat maakt het meteen het duurste vega-aandeel.
De omzet stelt met 88 miljoen dollar vorig jaar nog niet veel voor, winst is er amper tot niet. De IEX Beleggersdesk volgt het aandeel en heeft het op hun Watchlist staan.
Momenteel noemen zij het groeipotentieel van het aandeel aantrekkelijk, maar is het wachten op normalisering van de waarde van het aandeel.
Enorm groeipotentieel
Naar schatting is de markt voor nepvlees wereldwijd zo’n 12,1 miljard groot en kan deze groeien tot 27,9 miljard in 2020. Dat is een jaarlijkse groei van 15%.
Niet gek dus dat meer bedrijven daar een graadje van mee willen pikken. Consultants van A.T. Kearney gaan er vanuit dat het marktaandeel van conventioneel vlees in 2040 is gekelderd tot 40%. Tegen die tijd wordt de mondiale vleesmarkt gedomineerd door een combinatie van kweekvlees (35%) en vegetarische of veganistische vleesalternatieven (25%).
En niet alleen omdat minder of geen vlees eten als gezonder wordt gezien, maar ook om milieuredenen. De productie van één kilogram rundvlees veroorzaakt tot wel 30 kilogram CO2-uitstoot, wat overeenkomt met autorit van 180 kilometer.
Private labels
Nederlanders eten gemiddeld 4,8 dagen per week vlees blijkt uit onderzoek van onderzoeksbureau Kien in opdracht van Natuur & Milieu. Per jaar komt dit neer op 76,8 kilogram vlees. Waarbij varkensvlees (36,5 kilogram) het grootste aandeel heeft.
De merken Vivera, De Vegetarische Slager, Valess, Quorn en Tivall hebben ongeveer de helft van de markt in handen, aldus ABN Amro in een rapport (2018). Maar de markt is nog wel erg klein in vergelijking tot de vlees- en vismarkt.
“De andere helft wordt gedomineerd door private label producten en grote merken met een breder aanbod dan enkel vleesvervangers. Volgens Euromonitor is de totale markt in Nederland goed voor circa 80 miljoen euro. Per huishouden geven we dus slechts tien euro per jaar uit aan vleesvervangers. Dat is weinig ten opzichte van wat we aan vlees (gemiddeld 640 euro) en aan vis (gemiddeld 140 euro) uitgeven.”
Aanbod groeit
“Niet alleen in Nederland is het bedrag dat consumenten uitgeven aan vleesvervangers laag. Ook in andere West-Europese landen ligt de consumptie nog laag. Met name in Duitsland en België worden er relatief weinig vleesvervangers gegeten.”
Maar groeipotentie is er zeker, denkt de bank. “De markt is aan de aanbodzijde aan het uitbreiden nu ook een aantal grote vleesproducenten instappen en steeds meer grote voedingsmerken alternatieve producten aanbieden in deze categorie."
"Dit betekent een uitbreiding van het aanbod. Het betekent ook dat er geld vrij komt voor investeringen in vernieuwende producten, die op smaak en structuur beter kunnen concurreren met vlees. En dat zorgt voor een hogere vraag naar vleesvervangers,” aldus ABN Amro.
Voor flexitariërs
Ahold is al jaren mijn favoriete supermarkt als het gaat om het aanbod vleesvervangers. Zij hebben het breedste en lekkerste assortiment. Unilever kocht vorig jaar de Vegetarische Slager. Prima (marketing)strategie van de voedselreus.
Deze producten lijken wel enorm op vlees en zijn dus bij uitstek geschikt voor de flexitariër, de deeltijd vega. Echte vegetariërs eten ook nepvlees dat veel minder op vlees lijkt of laten de vleesvervangers gewoon helemaal weg. Noten, bonen en peulvruchten werken ook als vervangers.
Nestlé, eigenaar van het merk Garden Gourmet, wil over tien jaar voor meer dan een miljard dollar veganproducten verkopen. Nu bedraagt de niet-dierlijke omzet enkele honderden miljoenen dollars. De Zwitsers zijn erg ambitieus dus.
Marktverstoorders
In de VS zijn er meerdere grote voedselproducenten die vega(n)burgers maken, vooral traditionele foodbedrijven die met een bedrijfsonderdeel de vegamarkt bedienen, net zoals Unilever. Net als Beyond Meat wordt Impossible Foods door analisten gezien als een echte marktdisruptor. Impossible Foods is nog niet beursgenoteerd.
Een IPO wordt verwacht in 2020. Bekende beleggers zoals Bill Gates (ook bij Beyond Meat) en supersterren zoals Jay-Z en Serena Williams zijn investeerders. Impossible Foods levert bijvoorbeeld vegaburgers aan Burger King.
Overigens heeft MacDonalds recent ook zijn aanbod van alternatieve hamburgers uitgebreid. Eerst was er keus uit een, nu uit drie burgers.
Geen dierenleed
Beleggers die een bredere spreiding willen van vega(n)aandelen kunnen bijvoorbeeld kijken naar de US Vegan ETF (ticker VEGAN). Deze ETF komt op 10 september op de (Amerikaanse) markt en volgt de US Vegan Climate Index van dezelfde aanbieder.
In deze index zitten geen bedrijven die ook maar in de verte iets met dieren of –leed te maken hebben. Er is geen hele grote positie voor Beyond Meat. Gek genoeg zitten er ook aandelen zoals Apple en Microsoft in de index. Die doen inderdaad niet aan dierenleed.
Een bredere ESG-ETF of een breder ESG-fonds is ook een manier om de vega(n)trend te bespelen. Fondsen die belangen hebben in Nestle, Diageo, Unilever of bijvoorbeeld Guiness. Het biermerk gebruikt namelijk geen vissenblazen meer in het productieproces. Dit maakt hun bier ook vegan.