De afgelopen twee jaar hebben private equity-fondsen volgens onderzoeksbureau Preqin wereldwijd 983 miljard dollar bij beleggers opgehaald. Dat is ruim 250 miljard dollar meer dan in jaren 2013 en 2014. Van wie dat extra kapitaal precies afkomstig is, is bovendien onduidelijk.
In algemene zin profiteren private equity-managers – net als andere beleggers – van de grote hoeveelheid geld die beschikbaar is door het ruime monetaire beleid van de westerse centrale banken.
Door de lage rente en de hoge waarderingen van beursgenoteerde aandelen en obligaties hebben ook particuliere beleggers steeds meer belangstelling voor niet-beursgenoteerde beleggingen. Waaronder private equity, van oudsher het exclusieve domein van institutionele beleggers.
Nu ook rechtstreeks
“Vorig jaar zijn we een pool gestart met geld van klanten om rechtstreeks in Nederlandse private equity-managers te beleggen,” vertelt Rico Bosma van de Amstelveense vermogensbeheerder Wealth Management Partners. Voorheen werd wel via funds-of-funds in private equity belegd, maar nooit rechtstreeks.
"Van private equity verwachten we hogere rendementen dan van aandelen en minder waardeschommelingen. Private equity is ook niet afhankelijk van de waan van de dag, zoals de aandelenmarkten. Onze klanten vinden het wel prettig als hun vermogen niet op die manier fluctueert.”
Sommige pensioenfondsen zouden vanwege hun langetermijnhorizon ook wel meer willen beleggen in private equity, maar in de praktijk is dat meestal geen optie.
Meer private equity
Pieter Regnery, hoofd private equity bij APG, legt uit: “We hebben nu een allocatie van 5% naar private equity en zouden die het liefst verhogen. Maar vanuit ALM-perspectief is dat lastig te verkopen, omdat private equity illiquide is en je het niet elke maand kunt waarderen.”
Een andere trend binnen private equity is dat het gros van het vers opgehaalde geld naar megafondsen gaat. Meer dan helft van het bedrag dat in het derde kwartaal van 2018 is opgehaald (121 miljard dollar), kwam terecht bij de grootste tien fondsen.
Volgens Preqin komt dat mogelijk doordat beleggers het moment dat de wereldwijde economie afzwakt dichterbij zien komen. “Daarom zoeken zij wellicht juist de managers op die ze al kennen, wiens prestaties bekend zijn,” denkt Christopher Elvin, hoofd private equity bij Preqin.
Dubbele bedrag
Dat geldt niet alleen voor de grootste private equity-huizen. Ook kleinere managers met goede track records halen gemakkelijk geld op. Zoals Egeria, dat belegt in Nederlandse bedrijven met een ondernemingswaarde van tussen de 50 en 350 miljoen euro.
In december haalde Egeria in een recordtijd van slechts zes weken achthonderd miljoen euro op. Het Private Equity Fund V was bovendien gelijk het grootste Egeria-fonds ooit.
“En we hadden met gemak het dubbele bedrag kunnen ophalen,” vertelt Barbara Glaser, directeur business development & investor relations bij Egeria. Egeria doet dat niet, want al dat nieuwe geld moet natuurlijk wel belegd worden. En dat wordt steeds moeilijker.
“Het gros van het opgehaalde geld gaat naar megafondsen”
Dry powder
De hoeveelheid dry powder, geld dat al is opgehaald door private equity-fondsen, maar nog niet is belegd, bereikte afgelopen september een absoluut record van 1,14 biljoen dollar. Dat is beduidend meer dan tijdens de vorige private equity-hausse in 2007 en 2008. Toen was het record aan dry powder 829 miljard dollar.
Ook bij Egeria merken ze dat het moeilijker wordt om nog voor een aantrekkelijke prijs in te stappen bij bedrijven. Bijna een jaar na het sluiten van zijn laatste fonds heeft Egeria zijn eerste investering nog steeds niet gedaan.
“We zitten al bijna vier jaar in een markt waarin de private equity-prijzen best hoog liggen en moeten harder werken om interessante transacties te vinden,” vertelt Floris Waage, managing partner bij Egeria.
Vraagprijzen te hoog
Wel ziet Waage dat kopende partijen voorzichtiger worden met het uitgeven van grote hoeveelheden geld. “Het gevoel dat we laat in de cyclus zitten, leeft steeds meer. Alleen strategische kopers zijn nog bereid om de hoofdprijs te betalen, omdat ze vaak een langere beleggingshorizon hebben."
"Zo hebben we net JET-Group, de Europese markleider in industriële daklichtsystemen, verkocht aan Velux, een fabrikant van dakramen.”
“Velux deed de aankoop als onderdeel van zijn groeistrategie. Maar in het algemeen zijn kopers steeds minder bereid om te voldoen aan de eisen van verkopers. Daarom zie je nu ook regelmatig veilingen die niet tot een resultaat leiden. Het is ons dit jaar al een paar keer overkomen dat we wilden instappen in een bedrijf, maar de vraagprijs te hoog was.”
“Alleen strategische kopers zijn nog bereid de hoofdprijs te betalen, omdat ze vaak een langere beleggingshorizon hebben”
Echt rendement
Als gevolg van die patstelling neemt de hoeveelheid dry powder toe. En dat kan voor eindbeleggers problematisch zijn. Die hebben immers wel geld toegezegd, maar dat wordt niet belegd en levert dus geen rendement op.
Intussen moet over dat geld meestal wel een beheervergoeding worden betaald. Wouter Weijand, CIO bij vermogensbeheerder Providence Capital, is daarom steeds selectiever bij private equity.
“Geld blijft vaak lang op de plank liggen en wordt dan beetje bij beetje belegd. Als dan net al je kapitaal geïnvesteerd is, komt het eerste geld alweer terug. Je return op het daadwerkelijk belegde geld, de IRR, is dan vaak heel aardig, maar als gemiddeld maar 40-50% van je kapitaal echt belegd is, valt je totale rendement toch tegen,” legt hij uit.
Liever geen vintage
Daarom belegt Weijand het liefst in een bestaand private equity-fonds waarin zijn geld direct aan het werk wordt gezet.
“Zo raak je het verschil tussen de IRR en de total return kwijt en heb je meteen een gespreide portefeuille. In een nieuw fonds zitten meestal hooguit een stuk of zeven deals. Het liefst hebben we een groot fonds van meerdere miljarden dat al jaren deals heeft opgebouwd."
"Als je nu met een nieuw fonds begint, krijg je alleen deals van vintage 2018 en 2019.” Dat heeft Weijand liever niet, vanwege de hoge prijzen die momenteel betaald moeten worden.
Noodzakelijk kwaad
Dat beleggers tussentijds kunnen instappen bij een private equity-fonds is overigens hoogst uitzonderlijk. Bij Egeria is het bijvoorbeeld nog nooit voorgekomen dat een klant voortijdig zijn geld terug vroeg. Dat is in principe de enige manier om ruimte te creëren voor nieuwe participaties.
Dry powder is voor private equity beleggers daarom in de regel een noodzakelijk kwaad, waar ze simpelweg niet onderuit kunnen. Felix Zwart, hoofd onderzoek bij de Nederlandse belangenvereniging voor private equity beleggers NVP, noemt dry powder zelfs een kracht van het private equity model.
Private equity-managers hebben de mogelijkheid om te wachten met investeren tot het juiste moment zich aandient, en kunnen zelfs geld teruggeven aan beleggers. Fondsen in beursgenoteerde aandelen zijn daarentegen in principe altijd bijna vol belegd.
Geld in de zak houden
Toch kunnen private equity-partijen toegezegd geld niet tot in lengte van dagen aanhouden. Uiteindelijk zal dat belegd moeten worden, want geld teruggeven is wel het laatste dat je zou moeten willen, vindt Glaser, directeur sales bij Egeria.
“Daar zitten beleggers echt niet op te wachten. Het wordt ook lastig om nog geld voor een volgend fonds op te halen, als je eerder geld hebt teruggegeven.” Veel dry powder hebben, is echter ook niet in het belang van de klant.
Maar als er geen goede investeringen te vinden zijn, moet je toch kiezen tussen twee kwaden. Waage: “We hebben weleens anderhalf jaar lang niets belegd. Dat is een tijd geleden, zelfs voor de huidige hausse in private equity. Je krijgt er niet veel schouderklopjes voor, nee, maar het is altijd nog beter dan een slechte deal.”