De generatiebestendige portefeuille: deel 1

Advies over belastingen en vererving, een goede bestuurlijke structuur voor hun vermogen. Iemand die meedenkt over de overdracht van en de opvolging in de eigen onderneming. Kortom, een regisseur in plaats van een specialist, zoals een fiscalist of een vermogensbeheerder.

Dat is wat steeds meer vermogende Nederlanders zoeken. Family offices bieden een totaalpakket. Er zijn kleine family offices, die anderen inschakelen voor de specialismes die ze zelf niet beheersen. En grotere, die complete teams in huis hebben.

Bekend zijn de family offices die voor één extreem vermogende familie werken, zoals De Hoge Dennen, beheerder van het Kruidvat-fortuin van de familie De Rijcke. 

Bloom heeft uitsluitend vrouwen als klant. Vooral vrouwen die scheiden van een ondernemende echtgenoot. Inmiddels begeleidt Bloom ook directeuren-grootaandeelhouders, via een samenwerking met Arbre, een ander family office.

De modelportefeuille van Bloom

Family Office Sabine van Hulst-Verhulst begon in 2011 voor zichzelf, samen met een zakenpartner. “Wij kwamen beiden uit de bancaire dienstverlening,” vertelt Van Hulst. “Daar zaten wij vooral met mannen aan tafel. Hun vrouwen waren zelden of nooit bij die gesprekken aanwezig. En dat terwijl die heel eigen behoeften hebben.”

De Boston Consulting Group bracht dat al eens in kaart in een onderzoek met de veelzeggende titel Women Want More. En zo kwamen Van Hulst en haar partner op het idee om een family office uitsluitend voor vrouwen te beginnen.

“Aanvankelijk mikten wij op vier doelgroepen: de vrouwelijke ondernemer, de vrouw in loondienst met een hoog inkomen, de weduwe en de vrouw die scheidt of is gescheiden van een vermogende echtgenoot.”

Beleggen is vaak nieuw voor onze klanten

Bij de laatste categorie bleek de behoefte aan begeleiding zo groot dat die is uitgegroeid tot een specialiteit. “De vrouwen zijn bijna altijd getrouwd geweest met een ondernemer. Meestal runden zij het gezin, omdat de man het domweg te druk had. Met het bedrijf bemoeiden ze zich niet. Beleggen, ondernemingsoverdracht, belastingen, vastgoed, budgetteren – het is vaak totaal nieuw voor ze.”

Zelden voor de man. “Die heeft de financiële kennis en de beste adviseurs. Ze zijn bijna altijd getrouwd onder huwelijkse voorwaarden waarin hun vrouwen zich ten tijde van het huwelijk nauwelijks hebben verdiept.”

Daarbij zijn de mannen harde en gewiekste onderhandelaars: zo hebben zij die onderneming opgebouwd. Naast de echtscheiding zelf krijgen de vrouwen er een tweede trauma bij: het plotse besef van hun enorme achterstand in alle financiële zaken.

Wat is nodig om rond te komen

“Het mooiste is als de vrouw kan zeggen: ik heb jouw geld niet nodig, ik zorg wel voor mezelf. Maar de meesten kunnen dat helemaal niet. Veel vrouwen bellen mij ook om hun emotionele problemen te bespreken.”

Van huis uit is Van Hulst financieel planner en zo begint zij iedere intake van een nieuwe klant. “Eerst maak ik een overzicht van het bestaande inkomen en vermogen en de ontwikkeling daarvan op de langere termijn.”

Heeft de vrouw een eigen inkomen? Ontvangt zij alimentatie, rente of dividenden? Is er uitzicht op een erfenis? Kan de onderneming van de man wellicht verkocht worden om tot een financieel rechtvaardige echtscheiding te komen? En vooral: hoeveel heeft de vrouw nodig om rond te komen?

"Steeds vaker is het een overlegscheiding in plaats van een vechtscheiding"

Overlegscheiding

“Sommige mannen strijden op het scherp van de snede: dit is wat je kunt krijgen en je doet het er maar mee.” Gelukkig zijn er ook steeds meer mannen met wie wèl te praten valt. Dan is een overlegscheiding mogelijk, zoals Van Hulst dat noemt. Mede dankzij de andere specialisten met wie zij samenwerkt.

“Familierechtadvocaten vormen echt een andere bloedgroep dan de grote procestijgers uit het straf- en privaatrecht. Zij zijn veel meer uit op een resultaat dat voor beide partijen goed is en proberen hun eigen cliënten daar ook in mee te krijgen. Mede in het belang van eventuele kinderen.”

Wat Van Hulst bij voorkeur tracht te bereiken, is dat haar cliënt uit de scheiding een groot bedrag in contanten meekrijgt. Soms ineens, soms in tranches die over meerdere jaren worden uitgekeerd. Soms gaat het om zoveel geld dat ze nooit meer hoeft te werken.

Drie miljoen euro vermogen

Soms ook om slechts vijf ton of een miljoen euro. Grote bedragen, maar niet genoeg om van te leven. “In dat geval moeten ze zelf aan de bak. Deze vrouwen hebben een bepaald levens- en uitgavenpatroon. Ze kunnen de tering wel naar de nering zetten, maar daar is een grens aan.”

De leeftijd speelt ook een rol. “De meeste van mijn cliënten zijn begin veertig, maar ik heb ook vrouwen die ouder zijn. De gemiddelde leeftijd ligt rond de vijftig. En gemiddeld krijgen ze drie miljoen euro mee van hun ex.” Dat zijn de uitgangspunten voor Van Hulsts advies.

Een modelportefeuille wil ze het niet noemen. “Ik beleg niet zelf, dat laat ik externe vermogensbeheerders doen. Ik geef hun alleen een richting aan.” Die richting is om de 3 miljoen cash om te zetten in een mix waarmee Van Hulsts cliënt op korte en langere termijn in haar behoeften kan voorzien.

Defensieve samenstelling portefeuille

“Meestal beginnen we met een huis te kopen voor een ton of vijf.” Goed voor een zesde van het totaal. “Dan volgt een eerste tranche aan liquiditeiten om de uitgaven gedurende de eerste drie jaar te dekken. Een tweede tranche moet voldoende inkomsten opleveren voor de periode van drie tot tien jaar, een derde voor de jaren daarna.”

"Vrouwen zijn risico-avers. Dat is best lastig"

Zoals gezegd belegt Van Hulst de tranches twee en drie niet zelf. “Daar ligt niet mijn deskundigheid en ik vind het ook niet zuiver om te verdienen aan de beleggingen voor mijn klanten.” Zij maakt gebruik van meerdere kleine en grote vermogensbeheerders in binnen- en buitenland.

Tranche twee krijgt doorgaans een defensieve samenstelling: 30% aandelen, 70% obligaties. In tranche drie liggen de verhoudingen precies omgekeerd. “Vrouwen zijn risico-avers,” weet Van Hulst inmiddels. Dat is best lastig.

“Gezien de lage rente moeten ze ofwel meer risico durven nemen, ofwel hun bestedingen naar beneden bijstellen.” Voor al haar werkzaamheden rekent Van Hulst 175 euro per uur exclusief btw. “Ja, ook voor die emotionele gesprekken. Die zijn namelijk net zo belangrijk om tot weloverwogen beslissingen te komen. Ik leg dat goed uit en mijn cliënten accepteren dat ook.”