In de achtervolging Een tracker kan tegenwoordig veel meer dan alleen een standaard wereldindex volgen. Een prima zaak voor beleggers: keuze uit meer dan 1600 trackers wereldwijd. Maar dat maakt het niet eenvoudiger. De werking, kosten en risico's van twee ETF constructies op een rij. 8 april 2009 11:15 • Door Fleur van Dalsem Trackers – ook bekend als ETF’s, Exchanged Traded Funds – zijn begonnen als passief beheerde fondsen die één-op-één een grote wereldwijde index volgen. De S&P ETF van State Street, bijnaam de Spider, was in 1993 de eerste tracker die in de Verenigde Staten op de markt werd gebracht. Deze indexproducten zijn er nog steeds – en zijn succesvol – maar het ETF-aanbod is sindsdien enorm gegroeid. Ter vergelijking: de spider wordt op dagbasis vaker verhandeld dan een giga-aandeel zoals Microsoft. Nu bestaat het beleggingsuniversum uit meer dan 1600 ETF’s. Er zijn thema-, stijl-, sector-, olie-, obligatie-, private equity-, vastgoed-, valuta- en short-ETFs. Noem iets en het bestaat. Ook de structuur van de fondsen is aan verandering onderhevig. Er worden niet alleen trackers gemaakt op bestaande indices, maar ook op indices die hiervoor speciaal gecreëerd worden. Deutsche Bank heeft bijvoorbeeld recent een ETF gelanceerd die een mandje hedgefunds volgt. De index die zij daarvoor gebruiken hebben ze zelf geconstrueerd en bestaat uit vijf hedgefundstrategieën. (Zie ook In het spoor van hedgefunds Veel keuze Ook worden er steeds vaker constructies opgezet met swaps – een derivaat waarbij een partij een bepaalde kasstroom of een bepaald risico wisselt tegen dat van een andere partij. Natuurlijk is het voor beleggers geweldig dat er steeds meer verschillende soorten trackers op de markt komen waarmee zij hun ideale portefeuille eenvoudig kunnen construeren. Hoe meer keuze, hoe beter. Aan de andere kant, omdat de trackers al lang niet meer alleen de standaard, wereldwijde, transparante en liquide indices volgt, is het zaak de werking, de kosten en de risico’s goed op een rijtje te zetten. ‘Normale’ indextrackers zijn niet beter of slechter dan ETF-swaps, maar het risicoprofiel is wel anders. Ik geef u een kort overzicht. Top-15 - Rendementen nu Short, dat is de grootste gemene deler van de succesvolste ETF’s gemeten over de afgelopen maand. En dan gaat het niet allen om financials shorten, ook de DAX-index, gezondheidszorg (toch een vrij recessie-bestendige sector) en technologie hebben het als short prima gedaan. Rusland was een uitzondering. De trackers van Lyxor en Market Access wisten flinke plussen neer te zetten. Wat verder opvalt is dat geen van de fondsen uit de Top-15 een rendement over drie jaar laat zien, vandaar dat ik die kolom weg heb gelaten. Zo jong zijn deze toppers nog. Top-15 ETFs van nu 1 maand 3 maanden 1 jaar db x-trackers DJ Stoxx 600 Banks Short ETF 24,8% 37,8% 133,7% db x-trackrs DJ Euro Stoxx 50 Short ETF 16,4% 19,2% 65,2% Lyxor ETF Russia (DJ Rusindex Titans 10 (GBP) 14,3% -18,1% - db x-trackers Short DAX ETF 14,2% 18,3% 60,9% db x-trackers DJ Stoxx 600 Health Care Short ETF 13,8% 13,1% 18,1% db x-trackers DJ Stoxx 600 Technology Short ETF 13,7% 11,5% 68,8% db x-trackers S&P 500 Short ETF 12,8% 15,9% 50,8% db x-trackers CAC 40 Short ETF 12,0% 17,3% - db x-trackers FTSE 100 Short ETF 11,6% 9,1% - db x-trackers DJ Stoxx 60 0Oil & Gas Short ETF 10,4% 8,7% 24,4% Lyxor ETF Russia (DJ Rusindex Titans 10) 9,1% -16,7% -64,8% db x-trackers DJ Stoxx 600 Telecom. Short ETF 8,9% 9,4% 29,7% ETFS Zinc 8,1% -9,1% -61,3% Market Access DAX global Russia Index Fund 6,7% -12,7% -67,5% ETFS Copper 5,9% -7,7% -60,4% 1. Werking De meest eenvoudige ETF-vorm is een passief beheerd beleggingsfonds dat een index volgt. De beheerder zit niet actief aan de knoppen, maar wijzigt alleen in de posities van het fonds als de index verandert. De kosten blijven zo laag en een belegger loopt niet het risico dat een fondsmanager de verkeerde beleggingsbeslissingen neemt en verslagen wordt door de index. Aan de andere kant zullen beleggers in trackers de index nooit kunnen verslaan, aangezien de beheerkosten nog van het bruto(index)rendement af gaan. ETF-swap’s volgen de index door er derivaten op te kopen. Ze beleggen dus niet direct in de aandelen in de index. Swaps worden ook niet op de beurs verhandeld, maar direct tussen twee partijen: OTC, overthe- counter. Een voordeel van swaps is hun flexibiliteit. Ze kunnen op maat gemaakt worden voor elke index en over iedere periode. Omdat swaps termijncontracten (niet open-end zoals trackers) zijn, is tussentijds verkopen niet slim. Dit kan zorgen voor extra kosten voor het opzeggen van het contract. Doordat er precieze afspraken gemaakt kunnen worden met tegenpartijen, is de tracking error – de mate waarin van de index wordt afgeweken – laag tot zeer laag. Over het algemeen lager dan bij reguliere ETF’s, waar door het steeds aanpassen van het product aan de index, er altijd een tracking error optreedt. 2. Transparantie Een tracker die een bekende index volgt, de S&P 500, is het meest transparant. Die indexstand is immers elke moment van de (handels)dag bekend. Trackers lijken op aandelen. Ze worden doorlopend geprijsd en zijn tussen het openen en sluiten van de beurs constant verhandelbaar. De koersvorming van swap-trackers die zelfgemaakte of bijzondere indices volgen is vaak minder eenvoudig te volgen. Neem de crude oil tracker die ik zelf heb. De onderliggende waarde van die tracker is een oliefuture die indirect een index trackt. De tracker is genoteerd en dagelijks verhandelbaar, maar wat daaronder gebeurt, dat zie ik niet dagelijks. Nu is het een belegging voor lange termijn – olie heeft zo laag gestaan – en kijk ik er niet eens wekelijks naar om, dus dat geeft niet, maar over het algemeen zijn deze producten minder transparant dan een ordinaire AEX-ETF. Shorttracken Met trackers is het nu ook mogelijk om short te gaan. Voordelen daarvan zijn dat beleggers geen derivaten hoeven te gebruiken, geen exposure naar beneden hebben en niet te maken hebben met margin calls of kosten om de derivatenposities door te rollen. 3. Risico en kosten Het belangrijkste verschil tussen bijvoorbeeld reguliere trackers en ETF’s die gebruikmaken van swaps is het counterparty risk. Dit is een duur woord voor het risico dat u neemt door niet op de beurs te handelen (die garant staat voor het succesvol afhandelen van de transactie) maar direct met de tegenpartij. Bij deze tracker bestaat de kans dat de tegenpartij, meestal een bank, die verantwoordelijk is voor het genereren van het indexrendement, niet meer aan zijn verplichtigen kan voldoen, aldus Barclays Global Investors. Aan de andere kant, onder de nieuwe Europese beleggingsregels, UCITS III, wordt het counterparty risk beperkt tot 10% van de intrinsieke waarde van een ETF. ETF’s hebben doorgaans een eenvoudige kostenstructuur; aan-en verkoopkosten en beheerkosten op jaarbasis. Vanwege het passieve karakter van het product liggen deze kosten lager dan bij actief belegde fondsen en dat maakt ze zo geliefd bij beleggers. De kosten van ETF-swaps zijn minder transparant omdat het geen standaardproducten zijn, zo schrijft Barclays Global Investors in een rapport hierover. De grootste kostenposten voor swaps zijn fees en financieringskosten. Maar denk ook aan doorrolkosten van de onderliggende derivaten. De future in mijn olietracker moet ook af en toe doorgerold worden. Aan de andere kant blijft zoals gezegd door deze constructie de tracking error beperkt en in sommige gevallen is het zelf mogelijk dat de beheerder van de tracker het beter doet dan de index omdat zij de onderliggende producten beter kunnen afstemmen op de ETF. Top-15 - Rendementen op termijn Obligaties, inflation linked-obligaties, China en Telecom zijn de ETF’s die het gemeten over drie jaar het beste hebben gedaan. De Eurozone obligaties laten – als echte veilige havens – zelfs over alle perioden zwarte rendementscijfers zien. China staat inmiddels op korte termijn onder water. Top-15 ETFs op termijn 3 jaar 1 maand 3 maanden 1 jaar iShares eb,rexx Jumbo Pfandbriefe (DE) 11,48% 0,58% 1,76% 4,85% Lyxor ETF Euro MTS Global 10,66% 0,80% 0,68% 5,73% iShares FTSE/Xinhua China 25 USD 5,51% -12,37% -5,80% -49,81% iShares EUR Corporate Bond EUR 3,11% -1,50% 3,98% 2,04%% IShares EUR Inflation Linked Bond EUR 2,27% -0,22% 2,90% -2,08% Easy ETF Euro Telecom C/D 0,64% -5,21% -8,79% -20,24% iShares USD Corporate Bond USD -4,82% -7,67% 3,96% -10,63% iShares DJ Stoxx 600 Telcom. Swap (DE) -4,92% 8,77% -9,64% -27,53% Street Tracks MSCI Europe Telecom Services ETF -7,59% -9,70% -9,26% -28,45% iShares MSCI Brazil USD -10,62% -8,99% 3,21% -56,93% iShares DJ Stoxx 600 Chemicals Swap (DE) -11,01% -7,58% -5,67% -35,49% Street Tracks MSCI Europe Consumer Staples ETF -11,16%% -7,93% -7,73% -25,42% iShares DJ Stoxx 600 Food & Beverage Swap (DE) 13,23% -7,61% -9,47% -25,69% iShares GBP Corporate Bond GBP -16,45% -4,04% -4,78% -11,64% Street Tracks MSCI Europe Utilities ETF -17,85% -16,41% -15,45% -37,95% Wat is een ETF of tracker Een ETF – ook wel tracker genoemd – is een passief beheerd open-end beleggingfonds dat een bepaalde index volgt. Trackers zijn beursgenoteerd en worden net zoals aandelen verhandeld. Via NYSE Euronext Amsterdam zijn er inmiddels meer dan driehonderd trackers verkrijgbaar. De precieze verhoudingen en componenten van de tracker zijn gelijk aan die van de ‘volgindex’. Als de waarde van de index te groot is, dan wordt de tracker vanwege de verhandelbaarheid op bijvoorbeeld 1/10 of 1/100 van de index verhandeld. Trackers kunnen dividend uitkeren, tussen de één en vier keer per jaar, afhankelijk van de index. Vanwege het passieve karakter – de fondsmanager probeert de index niet te verslaan, maar volgt alleen maar – liggen de kosten van trackers onder die van beleggingsfondsen. Het beter doen dan de index is er echter (in bijna alle gevallen) niet bij. De Redactie van IEX Profs bestaat uit verschillende journalisten. De informatie in dit artikel is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies, of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. Het is mogelijk dat redactieleden posities hebben in een of meer van de genoemde fondsen. Klik hier voor een overzicht van hun beleggingen. Om te reageren op dit artikel, klik hier. Fleur van Dalsem is redacteur bij IEX.nl. De informatie in deze column is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. Deel via:
Assetallocatie 08:00 De succesvolle terugkeer van de 60/40-portefeuille Ewout van Schaick van het multi-asset-team van Goldman Sachs AM heeft grote verwachtingen van portefeuilles die bestaan uit 60% aandelen en 40% obligaties. Zowel voor aandelen als obligaties zijn de vooruitzichten zonnig. Mochten markten desondanks corrigeren, dan biedt de 60/40-portefeuille de spreidingsvoordelen om de klap te verzachten.
Assetallocatie 27 mrt Cash is meer king dan ooit In Europa kan een belegger dit jaar met een mix van cash en kortlopende leningen bruto tussen de 3% en 4% verdienen. Waarom dan nog risico's nemen met obligaties en aandelen, zo vraagt Alain Richier van Ostrum Asset Management zich af.
Assetallocatie 25 mrt Rabobank surft mee op recordgolf Rabobank heeft geen last van hoogtevrees. Aandelen blijven favoriet boven obligaties. De bank ziet zich gesteund door de hoge winstgroei en de historie: records komen immers zelden alleen.
Assetallocatie 21 mrt Geef uw portefeuille een boost! Yvo van der Pol, hoofd Benelux & Nordics bij PGIM Investments, is bijzonder gecharmeerd van de meer risicovolle obligaties, aandelen met sterke groeimogelijkheden en datacenters.
Assetallocatie 21 mrt U zoekt een sterk presterend mixfonds? Het is volgens Thomas de Fauw van Morningstar essentieel voor beleggers om de strategie, het proces en de beloften van fondsmanagers van mixfondsen te doorgronden.
Assetallocatie 20 mrt “Dit is een positief verhaal” Karen Ward, hoofd beleggingsstrategie EMEA bij JP Morgan AM, ziet dit jaar zonnig in, voor de Europese economie en voor Europese aandelen in het bijzonder. Ook China zou wel eens positief kunnen verrassen. Komen deze optimistische verwachtingen niet uit, dan houden obligaties en private beleggingen het portefeuillescheepje wel recht.