ECB sorteert voor op rentepauze

Je rijdt ergens naartoe en door eventjes niet opletten of een onverwachte afsluiting van de weg, neem je niet de juiste afslag. In je navigatie verschijnt de melding: ‘route opnieuw berekenen.’ Wie kent het niet? Een soortgelijk gevoel heeft de Europese Centrale Bank (ECB) tegenwoordig, is mijn afdronk van de persconferentie van gisteren.

De bank besloot weliswaar de rente weer te verlagen, met 25 basispunten naar 2,5%, maar ze noemden het beleid ‘noemenswaardig minder afremmend’. Waar de ECB in januari nog aangaf dat de richting van de rentereis duidelijk is, namelijk omlaag, schitterde die omschrijving nu door afwezigheid.

Blijkbaar is de richting van de reis minder duidelijk dan aan het begin van dit jaar. Daar is natuurlijk veel voor te zeggen. Sinds het aantreden van president Donald Trump is er sprake van een nieuwe werkelijkheid.

Meer defensie

Het gaat dan niet alleen om de tarievenoorlog tussen de VS en steeds meer andere landen maar ook om andere gevolgen, zoals dat de Europese Unie een plan lanceerde 800 miljard euro extra uit te geven aan defensie. Duitsland besloot om het grondwettelijk verbod op begrotingstekort (de zogeheten Schuldenbremse, die slechts een klein tekort toestaat) te versoepelen en op die manier honderden miljarden euro aan te wenden voor het opvijzelen van defensie en verbeteren van infrastructuur in het land.

Het is ongewis hoe deze zaken precies de economische groei en inflatie zullen beïnvloeden maar dát ze die variabelen zullen beïnvloeden, dat staat buiten kijf. De kans is daarbij groot dat niet alleen de groei maar ook de inflatie wind in de rug zal krijgen. Dat eerste zal de ECB verwelkomen; het tweede zorgt wel voor een probleem.

Inflatie is nog steeds aan de hoge kant en uit de nieuwste ramingen van de ECB-economen blijkt dat het bereiken van de doel voor de ECB, namelijk 2% inflatie per jaar, nog wel enige tijd op zich kan laten wachten. De ECB schrijft te verwachten dat de inflatie marginaal zal dalen in 2025 en in 2026 zal dalen en schommelen rondom het gewenste percentage.

Eerder stoppen

Met die linguïstische brij probeert de ECB te verhullen wat er in feite staat; namelijk dat de bank ook dit jaar de doelstelling niet zal halen én dat dat in 2026 zeer waarschijnlijk óók niet echt zal lukken. Met andere woorden, in 2027 moet het zo ver zijn. Dit is een terugkerend patroon van de ECB.

Sinds 2021 horen we van de bank dat de inflatie over een jaar of twee naar 2% zal zakken en keer op keer werd dat moment verder naar de toekomst verschoven. Inmiddels dus naar 2027. Een saillant detail is dat als de jaarlijkse inflatie in de eurozone inderdaad pas in 2027 naar 2% per jaar zakt, zal de ECB-president Christine Lagarde afscheid kunnen nemen (haar mandaat eindigt in november 2027) met het bereiken van de doelstelling, terwijl ze gedurende haar presidentschap daarin keer op keer faalde.

Overigens houd ik er rekening mee dat zij er vroegtijdig mee stopt. Begin 2027 zijn er presidentsverkiezingen in Frankrijk en ik zie Lagarde er wel oren naar hebben om de eerste vrouwelijke president van Frankrijk te worden, nadat ze de eerste vrouwelijke baas van het Internationaal Monetair Fonds was én de eerste vrouwelijke president van de ECB werd.

Verder oplopen

Terug echter naar het rentebeleid en 2025. Zoals al gezegd lijkt de richting van de reis voor de ECB niet meer zo duidelijk te zijn. Door de honderden miljarden euro die de EU-landen extra willen uitgeven, zullen de begrotingstekorten verder oplopen. Van begrotingstekorten weten we dat die de inflatie eerder aanjagen dan afremmen.

Zoals gezegd is de inflatie in de eurozone reeds aan de hoge kant, zal die in 2027 in lijn met de definitie van prijsstabiliteit van de bank zijn maar in die ramingen zijn de plannen om honderden miljarden euro extra uit te geven níet meegenomen! Ofwel: de kans is groot dat de inflatie hoger en wie weet langer te hoog zal blijven.

Daarnaast is de mate van de algehele onzekerheid ook nog enorm, zoals we in decennia niet hebben meegemaakt. Mede daarom zegt de bank niet op een uitgestippelde renteroute te zitten, dat ze de rentebesluiten van de binnenkomende economische data zal laten afhangen en per vergadering zal bekijken wat nodig is.

Belangrijke rentes

Als een pauze nodig is, dan zal de ECB op de pauzeknop drukken, net zoals de Fed dat alweer enige tijd geleden deed. Gecombineerd met het weglaten van de frase dat de richting van de rentereis duidelijk is, met de nieuwe omschrijving van het beleid als ‘noemenswaardig minder afremmend’ – wat je ook zou kunnen lezen als ‘misschien is de rente eerder te laag dan te hoog’ – en het feit dat de langetermijnrentes in de hele muntunie aan het oplopen zijn, dan zal het me niet verbazen als de ECB de rente in april ongemoeid laat.

De stijgende langetermijnrentes in de eurozone zijn belangrijk in dit opzicht omdat die er kunnen wijzen dat de markt zich zorgen maakt over overheidsfinanciën en inflatie in de toekomst en daarmee de geloofwaardigheid van de ECB im Frage stelt als de bank gewoon doorgaat met het verlagen van de rente.