"Amerikaanse rente hoeft niet verder omhoog"

Tijdens de jaarlijkse bankiersconferentie in Jackson Hole zei Fed-voorzitter Powell dat de economie een tijdlang lage groei moet laten zien en de Amerikaanse arbeidsmarkt normaler moet worden, wil de Fed erop kunnen vertrouwen dat de inflatie verslagen wordt én dat de bank kan stoppen met het verhogen van de rente.

Dat is als de bril waardoor we de ontwikkelingen in de Amerikaanse economie moeten bekijken om een inschatting te kunnen maken over de koers van de Fed de komende tijd. Het is een soort monetaire virtual reality-bril.

Wat hij door die bril gezien heeft, zal Powell behoorlijk blij hebben gemaakt. Eerst was er, enkele dagen na de ontmoeting in Jackson Hole, het maandelijkse JOLTS-rapport (Job Openings and Labor Turnover Survey).

Daarin viel te lezen dat het aantal vacatures gedaald was, naar 8,8 miljoen wat zo’n 2,5 miljoen minder is dan er drie maanden geleden open stonden. Er zijn nog steeds meer vacatures dan werklozen maar die verhouding is dalend (nu 1,51 overigens) en...maar daar kom ik zo op te terug.

Arbeidsmarkt wordt normaler

De Amerikaanse bedrijven namen ook minder mensen aan dan in het verleden en het aantal mensen dat ermee ophoudt, was lager (in slechts één Amerikaanse staat was er sprake van een, lichte, toename). Vooral die JOLTS quits is een goede indicator: mensen die ontslag nemen, doen dat als ze een beter aanbod hebben of de kans daarop groot achten, ofwel in een oververhitte arbeidsmarkt.

Daling van dat aantal wijst erop dat het lastiger wordt een betere baan te vinden, wat een teken van afkoeling op de arbeidsmarkt is. De Amerikaanse arbeidsmarkt is niet meer zo oververhit dat mensen makkelijk vaarwel zeggen en overstappen naar een betere baan maar ook niet zodanig dat bedrijven mensen kunnen laten gaan ook al zouden ze dat wellicht willen, want later aannemen wordt een crime.

Het JOLTS-rapport laat zien dat de arbeidsmarkt in de VS normaler wordt, waarmee een begin is gemaakt met het aan één van de twee eerdergenoemde voorwaarden van de Fed om te stoppen met renteverhogingen, te voldoen.

Goede cijfers

Dat bleek weer enkele dagen later toen eind vorige week het maandelijkse arbeidsmarktrapport werd gepubliceerd. Het Amerikaanse bureau voor de statistiek meldde 187.000 nieuwe banen in augustus. Dat is ongeveer het cijfer die de Fed-bestuurders gekozen zouden hebben als zij eenmalig een fake-versie van dat rapport hadden mogen opstellen.

Het is namelijk een aantal nieuwe banen waarvoor geldt dat dat aangeeft dat de Amerikaanse arbeidsmarkt goed draait (er zijn naar schatting tussen 150.000 en 200.000 nieuwe banen nodig om de aanwas van de beroepsbevolking op te vangen), maar ook staat voor een arbeidsmarkt die minder oververhit is dan eerder het geval is geweest.

Het werkloosheidspercentage is opgelopen van 3,5 naar 3,8% en dat is ook goed nieuws voor de Fed. Niet alleen omdat stijgende werkloosheid ook al aangeeft dat de arbeidsmarkt minder oververhit aan het worden is maar vooral omdat de reden voor de toename van de werkloosheid het feit is dat meer Amerikanen op zoek zijn gegaan naar een baan, welgeteld ongeveer 600.000.

Meer werken

Ik den dat dat te maken heeft met het feit dat het extra geld (afkomstig uit coronasteun en opgepot tijdens de pandemie) opgeraakt is, iets waar een recent onderzoek van de Fed op wijst.

In combinatie met de hoge kosten van levensonderhoud door de hoge inflatie, waardoor bijvoorbeeld de creditcardschuld voor het eerst boven 1.000 miljard dollar is uitgekomen (á 21% rente) en het stijgende aantal betalingsachterstanden op consumentenleningen voelen veel Amerikanen voor het eerst sinds de pandemie de noodzaak om weer te gaan werken.

Stijgende werkloosheid met als reden meer arbeidsaanbod zal als muziek in de oren klinken van de Fed-bestuurders, zeker in de wetenschap dat het alternatief is dat de werkloosheid stijgt doordat bedrijven op grote schaal mensen ontslaan.

Minder groei

Tussen die twee arbeidscijfers door, kwam uit de VS ook het bericht dat de economische groei in het tweede kwartaal van dit jaar lager is geweest dan eerder gemeld. Het blijft één kwartaal maar met de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt, gedrag van vooruitlopende indicatoren, dalende consumentenvertrouwen en het feit dat een belangrijk deel van de effecten van opgelopen rentes nog moet optreden, is de kans groot dat de economische groei in de nabije toekomst zal afnemen.

Over arbeidsmarkt kun je zeggen dat we met het augustus-rapport nog maar één rapport hebben dat duidelijk op afkoeling wijst. Dat is niet helemaal waar. Zoals eerder gezegd, is het aantal vacatures al enkele maanden aan het dalen.

Wat het augustus banenrapport ook liet zien, is dat het aantal nieuwe banen in juni en juli aanmerkelijk lager is geweest dan eerder werd gemeld. Werd er in juni bijvoorbeeld in eerste instantie gemeld dat er 209.000 nieuwe banen waren, het blijken er inmiddels 105.000 te zijn.

Dit wil Powell zien

Zulke grote bijstellingen komen niet vaak voor. Bezien over de laatste 6 maanden, is het aantal nieuwe banen met 325.000 omlaag bijgesteld. Die bijstellingen geven aan dat de mate van oververhitting niet in augustus is begonnen af te nemen maar al eerder.

Dus de genoemde macro-economische rapporten zijn precies wat Powell aangaf te willen zien. De arbeidsmarkt is in de transitie van oververhit naar goed, werkloosheid is opgelopen door meer aanbod van arbeid en de economische groei koelt af.

Het grotere beeld is eentje van afvlakkende stijging van de lonen, dalende inflatie, minder oververhitte arbeidsmarkt en economische afkoeling. Is de Fed klaar met renteverhogingen? Het zou me niet verbazen.