Edin Mujagic is hoofdeconoom van OHV Vermogensbeheer en is gespecialiseerd in (de gevolgen van) het beleid van de centrale banken. Hij heeft verschillende boeken op zijn naam staan, waaronder "Geldmoord: hoe de centrale banken ons geld vernietigen" en "Boeiend en geboeid: een monetaire geschiedenis van Nederland sinds 1814/1816". Hij studeerde monetaire economie aan de Universiteit van Tilburg.

Column

De Fed stopt ermee

De Fed heeft de rente van de week voor voorlopig de laatste keer verhoogd. Dat wil niet zeggen dat de rente zomaar weer omlaag gaat, aldus monetair econoom Edin Mujagic.

De Federal Reserve heeft de officiële rente verhoogd met 25 basispunten, naar de bandbreedte 5,00 – 5,25%. Daarmee is de rente terug op de piek uit 2007. De belofte dat meer renteverhogingen op komst zijn, is niet meer gedaan. Dus de Fed zit op zijn minst even in de pauze-mode.

Daartegenover stond dat Fed-voorzitter Jerome Powell tijdens de persconferentie meermaals heeft aangegeven dat de bank verwacht dat de Amerikaanse economie in het meest ongunstige geval een forse groeivertraging mee zal maken, dat de inflatie te hoog blijft en dat de arbeidsmarkt goed draait.

Dat zijn allemaal codetermen voor dat de Fed ook niet van plan is de rente te gaan verlagen. Wat de communicatie betreft, heeft Powell het enige verstandige gedaan, namelijk zo min mogelijk hints geven die de Fed in een bepaalde hoek drukken.

Enige verstandige

Dus wat de bank de rest van het jaar zal doen, zal afhankelijk zijn wat de ontwikkelingen in de economie, op de arbeidsmarkt en op het gebied van inflatie. Dat was het enige verstandige, omdat committeren aan een bepaalde beleidsrichting het gevaar in had gehouden dat de Fed over enige tijd die belofte moet verbreken.

De onzekerheid is nou eenmaal zeer groot en dat is niet een omgeving om een koers uit te stippelen, hoe vaag dan ook. De persconferentie was toch een misser. Want natuurlijk kon Powell niet niets zeggen over de stand van zaken bij de Amerikaanse (regionale) banken.

Hij moest hier wel iets over zeggen in de wetenschap dat wat hij ook zou zeggen, dat dit niet goed zou vallen. Immers, hadden beleggers gehoord dat Powell zich grote zorgen maakte over de Amerikaanse banken, dan was er paniek uitgebroken.

Slecht teken

Het enige wat overbleef, was zeggen dat de Amerikaanse banken gezond en weerbarstig zijn, iets wat, kijkend naar de actualiteiten, volstrekt ongeloofwaardig overkomt. En het feit dat de Fed moet zeggen dat de banken gezond zijn, is meestal geen goed teken. Meestal ziet de buitenwereld dat soort uitspraken als het bewijs dat dat juist níet het geval is.

Zoals gezegd, heeft de Fed niet gehint op renteverlagingen later dit jaar. De markt prijst die echter wel in (te beginnen in september) en niet zo een beetje ook. Begin 2024 ziet de markt de Fed-rente rond 4% uitkomen.

Dat is nogal een verwachting! Wie krijgt er gelijk? De Fed (rente blijft gelijk) of de markt (het mes gaat in de rente). Mijn inschatting is dat de kans groter is dat de Fed gelijk zal blijken te hebben.

Roerige tweede helft

De inflatie blijft veel te hoog en elke zichzelf respecterende centrale bank gaat in zo’n omgeving de rente niet kortwieken en zeker niet behoorlijk. Vergeet ook niet: Powell is een fan van Paul Volcker, wat wijst in de richting van de rente gelijk houden gedurende de rest van 2023.

Maar Powell zei overigens wanneer de bank de rente wél zou verlagen. Dat zou gebeuren als de Amerikaanse economie in een (behoorlijke) recessie terechtkomt en/of banken hun leenloketten zo goed als sluiten.

Als belegger zeg ik: de kans dat de markten een tumultueus tweede jaarhelft beleven, is best groot. Krijgen ze de verwachte renteverlagingen namelijk niet, dan zullen de koersen, waar de verwachtingen van renteverlagingen in verwerkt zijn, zich moeten aanpassen en dat zal niet bepaald opwaartse druk aan de koersen geven.

"De kans dat de markten een tumultueus tweede jaarhelft beleven, is best groot"

Inflatie blijft hoog

Krijgen de markten wél de renteverlagingen waar ze op rekenen, dan zou dat ook niet al te goed nieuws voor ze zijn als de reden voor die renteverlagingen een (behoorlijke) recessie in de Amerikaanse economie, misstanden bij de banken of ander economisch onheil in de VS blijkt te zijn.

Wat ook na deze renteverhoging onveranderd blijft, is het feit dat de Fed-rente veel te laag blijft gezien de inflatie(verwachtingen). Ik houd er dan ook nog steeds sterk rekening mee dat de inflatie in de VS de komende jaren, eerder veel te hoog zal zijn dan op het gewenste niveau (rond 2% per jaar) zal uitkomen, zelfs als de Fed de rente niet verlaagt in de loop van dit jaar.

Het grote gevaar

In mijn boek Keerpunt 1971 schreef ik dat het economisch model van het westen sinds 1971 neerkomt op het laten groeien van meer schulden. Wat er dan in ieder geval niet mag gebeuren, is dat de Fed de rente die de bank vaststelt, na een periode van renteverhogingen (noemenswaardig) boven de vorige piek brengt.

Immers, in dat geval komt de schuldmolen stil te vallen. Met de renteverhoging van 3 mei, is de Fed-rente terug op de piek uit 2007. (Veel) ruimte voor meer is er niet zonder een enorm risico te lopen het hele economische huis, gebouwd sinds 1971, in elkaar te laten storten.


Edin Mujagic is hoofdeconoom van OHV Vermogensbeheer en is gespecialiseerd in (de gevolgen van) het beleid van de centrale banken. Hij heeft verschillende boeken op zijn naam staan, waaronder "Geldmoord: hoe de centrale banken ons geld vernietigen" en "Boeiend en geboeid: een monetaire geschiedenis van Nederland sinds 1814/1816". Hij studeerde monetaire economie aan de Universiteit van Tilburg. Hij schrijft op persoonlijke titel. De informatie in deze column is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen.

Impact beleggen