"Dat ESG echt steeds belangrijker wordt voor beleggers laat ook ons meest recente onderzoek The Future State of Fixed Income duidelijk zien. Ondervraagde beleggers geven duidelijk aan ESG in alle hoeken van het vastrentende beleggingsuniversum toe te willen passen.
Als partij met wereldwijd meer dan 33 miljard dollar aan Emerging Market Debt (EMD)-vermogen onder beheer, waarvan circa tweederde in Nederland (status eind 2022), krijgen we van Nederlandse beleggers veel vragen over de toepassing van ESG in overheidsschuld in opkomende markten.
Vier ESG-benaderingen
Er zijn verschillende manieren waarop een ESG-kader kan worden toegepast op EM-overheidsschuld, en elk heeft zijn eigen voor- en nadelen:
1. De Best-in-Class aanpak is een op optimalisatie of regels gebaseerde methode op basis van ESG-scores.
2. Positieve en negatieve screening. Een voorbeeld van negatieve screening is de uitsluiting van een land wegens het niet behalen van een bepaalde score op het gebied van burgerlijke en politieke rechten in de Freedom House Index. Een voorbeeld van positieve screening is de opzettelijke opname van groene obligaties.
3. Beleggen in thema's of activa die specifiek gericht zijn op het oplossen van maatschappelijke of milieuproblemen.
4. Impact investing richt zich doorgaans op meetbare positieve maatschappelijke of milieueffecten. Investeringen zijn projectspecifiek.
Beleggers kunnen deze benaderingen, individueel of in combinatie toepassen, door een kant-en-klare ESG-benchmark of door een op maat gemaakte oplossing te gebruiken. Laatstgenoemde kan worden toegepast op portefeuille- of indexniveau door middel van een op maat gemaakte benchmark.
Kant-en-klare ESG-benchmark of oplossingen op maat volgen?
Beleggen in een strategie, die een kant-en-klare ESG-index volgt, is de makkelijkste manier om ESG in EM-overheidsschuld te implementeren. De ESG-aanpak wordt zo uitbesteed aan de indexaanbieder. Dat betekent wel dat de belegger de methodologie in detail moet begrijpen om ervoor te zorgen dat deze daadwerkelijk aansluit bij zijn eigen ESG-doelstellingen en -prioriteiten.
Maatoplossingen bieden daarentegen een enorme flexibiliteit, maar het ontwerp en de uitvoering ervan zijn complexer en dus het meest geschikt voor grotere beleggers met een lange beleggingshorizon.
Wereldwijd maar ook in Nederland zien wij beide oplossingen (ESG-integratie op portfolio niveau en in de index) gebruikt worden. Zo past een aantal beleggers een ESG-kader toe op portefeuilleniveau, gebenchmarkt tegen een standaardindex. In dit geval moet de tracking error volatility (TEV)-tolerantie ten opzichte van de basisindex worden herijkt, aangezien op portfolioniveau afgeweken wordt van de standaard index. Andere Nederlandse beleggers kiezen voor een index op maat.
Positieve en negatieve screenings in trek
Ook binnen EMD hebben Nederlandse beleggers het voortouw genomen met ESG-integratie in lijn met hun wereldwijd leidende positie rondom duurzaamheid. Wij zien bij de grotere Nederlandse institutionele beleggers een duidelijke voorkeur voor maatwerkoplossingen, met name voor negatieve screening (het uitsluiten van specifieke landen uit de index). De inval van Rusland in Oekraïne was voor veel beleggers een wake-up call om het ESG-beleid binnen EMD verder aan te scherpen.
"De inval van Rusland in Oekraïne was voor veel beleggers een wake-up call om het ESG-beleid binnen EMD verder aan te scherpen"
Een duidelijk voorbeeld van positieve screening is de grote belangstelling voor groene obligaties en de vraag van veel beleggers om groenere portefeuilles. Helaas is de markt van groene staatsobligaties in EM op dit moment nog niet voldoende ontwikkeld om aan de vraag te kunnen voldoen.
"Groene staatsobligaties in EM-landen zijn vrij zeldzaam en moeilijk te verkrijgen"
Volgens het Climate Bond Initiative bedroeg de cumulatieve uitgave van groene obligaties in opkomende markten 425 miljard dollar in oktober 2022, waarvan slechts 6% werd uitgegeven door een staat. Dit maakt groene staatsobligaties in EM-landen vrij zeldzaam en moeilijk te verkrijgen. In sommige gevallen vragen zij ook een greenium, een premie voor zeer gewilde groene obligaties.
Klik op de afbeelding voor een grote versie
Er wordt geluisterd!
Stewardship is een belangrijk element om overheden in opkomende markten bekend te maken met de relevantie van groene staatsobligaties. In de EM overheidsobligatiemarkt is onze aanpak gericht op het voorlichten en begeleiden van overheden & centrale banken over de visie van onze klanten als het gaat om het belang van de ontwikkeling en voortgang van overheids-ESG-beleid.
Omdat wij tot de grootste beheerders van EM overheidsschuld ter wereld behoren, vinden onze verzoeken om met de centrale bank of het ministerie van Financiën van een land te spreken over onze ESG-agenda doorgaans een luisterend oor. Zij zijn geïnteresseerd in de veranderende eisen van onze beleggers op dit gebied. Tegelijkertijd wil een toenemend aantal van onze beleggers ook dat wij in dialoog zijn met overheden over ESG-kwesties.
Wordt 2023 ook het jaar van EMD?
Ondanks blijvend hoge volatiliteit verwachten wij voor 2023 gunstige omstandigheden voor EM-obligaties, aangezien de hoge yields (voor EMD-staatsobligaties bedragen tussen de 6,5% en 8%) een buffer vormen tegen mogelijke koersdalingen.
Tegelijkertijd verwachten wij dat de macro-economische onzekerheid enigszins zal afnemen naarmate de wereldwijde inflatie piekt en de centrale banken hun eindrentes bereiken. Dat biedt de rentemarkten de kans op een rally. Schuld uit de opkomende markten zullen profiteren van deze ontwikkelingen.
Een belangrijk risico voor de vooruitzichten voor EMD is een eventuele diepere recessie in de VS in de tweede helft van het jaar. Dat zal het risico van EMD vergoten en de flows waarschijnlijk negatief beïnvloeden."
Gerben Lagerwaard is Head of Continental Europe, Institutional Group van State Street Global Advisors. Lyubka Dushanova is fixed income portfoilio manager,