Geen bearmarkt zonder bearmarktrally's
Korte en hevige beursrally's tijdens bearmarkten zijn heel gewoon. Ewout van Schaick, hoofd mixfondsen bij NN IP, gelooft niet in een structureel beursherstel. "Zolang de energieprijzen hoog blijven, de problemen op de Chinese huizenmarkt niet verbeteren, en de haviken de centrale banken domineren, zien we dit niet gebeuren."
De zomervakantie is voor mij een periode van reflectie. Er is tijd om met wat meer afstand na te denken over de recente ontwikkelingen en een goede gelegenheid om vooruit te kijken naar de tweede helft van het jaar. Deze zomer was het vooral aanlokkelijk om mijn blik op de prachtige kustlijn en bergen van Kroatië en Montenegro te richten en niet te veel te hoeven contempleren over de enorme problemen in de wereld.
Eenmaal thuisgekomen lijken de grote plagen in het thuisland (stikstof, energie, asiel, zorg, onderwijs of koopkracht) nog steeds van Bijbelse proporties. Op wereldschaal zijn de zorgen nog groter. De oorlog tussen Rusland en Oekraïne woedt verder, de problemen met energievoorziening in Europa lopen hierdoor verder op, en de gevolgen van klimaatverandering laten zich wereldwijd merken. Militair powerplay van China voor de kust van Taiwan vergroot de spanningen met de US en de risico’s van politiek populisme worden er wereldwijd ook niet minder op.
Treurig economisch plaatje
Voor economen en beleggers is er dan ook nog het economische plaatje. De inflatie is wereldwijd nog steeds ongekend hoog, centrale banken verhogen de rente verder, het consumentenvertrouwen nadert een historisch dieptepunt, en de crisis op de Chinese huizenmarkt baart opnieuw zorgen.
Je zou bij terugkomst van vakantie dan ook het ergste verwachten voor de portefeuille. Niet dus: de aandelenbeurs staat 10% hoger dan voor vertrek en laat een stijging van ruim 15% zien ten opzichte van het dieptepunt in juni. Dit vind ik altijd een fascinerende situatie. Terwijl we allang weten dat fundamentele informatie slechts een deel van de aandelenkoers verklaart en dat de markt minimaal net zo veel gedreven wordt door sentiment en andere gedragsfactoren.
De kracht van een bearmarktrally
Toch word ik ook deze zomer weer verrast door de omvang en snelheid van een bearmarktrally. Dat is een korte opwaartse correcte in een langere neerwaartse trend in de aandelenmarkt. Deze correcties behoren tot de heftigste marktbewegingen die beleggers meemaken.
Langere neerwaartse marktbewegingen zoals aan het begin van deze eeuw of rond 2008 kennen vaak meerdere tussentijdse stijgingen in dubbele cijfers. De grootste tussentijdse rally tijdens de Global Financial Crisis was ruim 20% en tijdens de dot.com crash steeg de Nasdaq drie keer meer dan 35% voordat de bodem was bereikt op 83% onder de top. De huidige aandelenrally lijkt nu rond de 17% te stagneren en is hiermee al groter dan gemiddeld.
"Tijdens de dot.com crash steeg de Nasdaq drie keer meer dan 35% voordat de bodem was bereikt op 83% onder de top"
Een bearmarktrally is vaak technisch gedreven en ontstaat door een correctie van extreem negatief beleggerssentiment, lage aandelenposities in beleggingsportefeuilles en hoge cashposities. Vaak wordt er ook wel gezocht naar een fundamentele verklaring die de rally kan versterken. Dit keer lijken licht dalende energieprijzen in de VS en de hoop op minder langdurige rentestijgingen en een soft landing een rol te spelen.
"Een bearmarktrally is vaak technisch gedreven en ontstaat door een correctie van extreem negatief beleggerssentiment, lage aandelenposities in beleggingsportefeuilles en hoge cashposities"
Een renteverlaging in 2023 zit er niet in
Ondanks de kracht van de rally houd ik mij vast aan wat pessimistischere marktverwachtingen. Ik geloof best wel dat de inflatie geleidelijk zal dalen, maar verwacht ook dat de inflatie nog steeds op een hoog niveau blijft. Centrale banken zullen daarom doorgaan met hun voorgenomen rentestijgingen.
De markt is de afgelopen weken gaan inzien dat de centrale banken zullen reageren op lagere economische groeiverwachtingen of zelfs recessie en al vroeg in 2023 een draai zullen maken in hun beleid. Ik denk dat dat wat te vroeg is. Zo lang de arbeidsmarkt krap blijft en de werkloosheid laag, is inflatie een veel grotere zorg dan economische groei.
Tot nu toe zijn consumenten en bedrijven in staat gebleken om de stijgende prijzen op te vangen. Een goed gevulde spaarpot en een historisch hoge winstmarge aan het begin van het jaar helpt hier zeker bij. Maar de voortdurende inflatie zorgt uiteindelijk voor een ongekend koopkrachtverlies bij de consument, waardoor in ieder geval in Europa een recessie onafwendbaar lijkt. Daarbovenop zullen in een omgeving van stijgende input prijzen en een dalende vraag naar producten de be-drijfswinsten steeds meer onder druk komen.
"De voortdurende inflatie zorgt uiteindelijk voor een ongekend koopkrachtverlies bij de consument"
Geen groene signalen
Na de scherpe zomerrally lijkt het erop dat de risico’s op nieuwe koersdalingen zijn toegenomen. Het negatieve beleggerssentiment is voor een deel geneutraliseerd en niet langer een positieve steun voor de markt.
Voor een langdurig herstel van de markt is een duidelijke verbetering in groei- en inflatiedynamiek nodig en een overtuigende wijziging van monetaire politiek. Zo lang de energieprijzen hoog blijven, de problemen op de Chinese huizenmarkt niet verbeteren en de haviken de Centrale banken domineren zien we dit niet gebeuren.