Klimaatbeleggen: "Obligatiebeleggers hebben meer macht"

"Bijna iedereen is zich inmiddels bewust van de verwoestende gevolgen van klimaatverandering. Het is overduidelijk dat de verandering van het klimaat een van de grootste risico's – zo niet het grootste risico – is voor de winstgevendheid en de duurzaamheid van bedrijven op de lange termijn. Maar veel minder wordt gesproken over de vitale rol die vastrentende beleggers moeten spelen in de transitie naar een netto-nul-uitstoot tegen 2050.

De wereldwijde obligatiemarkt verhandelt dagelijks ongeveer 1.000 miljard dollar, en heeft daarmee een enorm potentieel om de transformatie naar een koolstofneutrale wereld te ondersteunen. Volgens McKinsey zullen de kapitaaluitgaven voor fysieke activa met het oog op de overgang naar netto nul tussen 2021 en 2050 jaarlijks naar schatting tot 3500 miljard dollar extra vergen.

De obligatiemarkt speelt niet alleen een centrale rol bij het dichten van dat financieringstekort, maar deze markt heeft ook een aantal specifieke voordelen als beleggers bedrijven willen beïnvloeden in hoe ze zaken doen. In die zin biedt de obligatiemarkt beleggers een unieke kans om het klimaatprobleem aan te pakken. Vaak wordt gedacht dat de aandelenmarkten de belangrijkste rol spelen bij het aansporen van emittenten om duurzamer te worden. Het tegendeel is waar. Beleggers in vastrentende waarden zijn soms beter gepositioneerd om druk uit te oefenen op bedrijven dan beleggers in aandelen.

Obligatiebeleggers hebben meer te zeggen

Ten eerste is de obligatiemarkt groter dan de aandelenmarkt. De Securities Industry and Financial Markets Association (SIFMA) schat dat de wereldwijde obligatiemarkten eind 2020 een waarde van 123.500 miljard dollar vertegenwoordigen, tegenover 105.800 miljard dollar voor de aandelenmarkt. Bovendien doen bedrijven veel regelmatiger en op grotere schaal een beroep op obligatiemarkten voor nieuwe emissies dan aandelenmarkten, wat een hechte relatie tussen vastrentende beleggers en bedrijfsleiders in de hand werkt.

Obligatiemarkten omvatten zowel beursgenoteerde als niet-beursgenoteerde bedrijven. Bovendien geven overheden, lokale autoriteiten en supranationale instellingen schuldpapier uit, geen aandelen. Dit is belangrijk aangezien niet-beursgenoteerde entiteiten verantwoordelijk zijn voor aanzienlijk meer koolstofemissies dan overheidsbedrijven.

Tot slot bieden vastrentende markten beleggers de mogelijkheid om kapitaal gerichter in te zetten. Ze kunnen specifieke projecten financieren (via groene obligaties bijvoorbeeld) of de belangen van hun klanten volgen via sustainability linked bonds.

Beperkingen passieve aanpak

De hele economie moet de overstap maken naar een koolstofarme wereld – alle sectoren, activaklassen en regio's. In die zin kan het verleidelijk zijn om in een klimaatstrategie te beleggen via systematische datafilters of via een passieve koolstofarme index die is samengesteld uit de emittenten met de laagste koolstofvoetafdruk. Dit is een relatief eenvoudige manier van duurzaam beleggen en volstaat voor veel beleggers.

Deze passief geleide aanpak heeft echter zijn beperkingen. Met deze aanpak kun je bijvoorbeeld wel beleggen in bedrijven met een lage CO2-uitstoot of in bedrijven met een reeks superieure ESG-scores, maar daarmee ondersteun je geen inspanningen om de uitstoot van koolstof tegen te gaan, noch weeg je risico en rendement tegenover elkaar af. Deze aanpak kijkt evenmin naar de richting die een bedrijf uitgaat. In plaats daarvan gebruik je historische gegevens om een idee te krijgen van resultaten in de toekomst.

Deze benadering kan bovendien een rem zetten op de diversificatie als je bepaalde soorten bedrijven of bedrijfstakken uitsluit. Een benchmark die op Parijs is afgestemd, sluit bijvoorbeeld bedrijven uit die meer dan de helft van hun inkomsten genereren uit elektriciteitsopwekking met fossiele brandstoffen. Als we hele groepen bedrijven en sectoren negeren, dan zullen juist niet-klimaatgerichte investeerders die blijven financieren, en zullen de uiteindelijke emissies nooit worden verminderd.

Meer rendementspotentieel

Een effectieve strategie om de economie koolstofarm te maken, moet daarom gebaseerd zijn op het toekennen van kapitaal aan bedrijven die vandaag de beste klimaatpraktijken laten zien of die op weg zijn daarnaartoe. Het Australische mijnbouwbedrijf Fortescue Metals bijvoorbeeld zou bij een uitsluitingsstrategie over het hoofd worden gezien. Toch heeft het een geloofwaardig plan voor zijn transitie en biedt het een aantrekkelijk beleggingsprofiel. Fortescue is de op drie na grootste ijzerertsproducent ter wereld en streeft ernaar om tegen 2030 koolstofneutraal te zijn. Het bedrijf besteedt 10% van de nettowinst aan een speciale dochteronderneming voor groene energie en industrie, heeft een sterke kredietkwaliteit en een netto-hefboom van nul.

Actief beleggen in het klimaat is tijdrovend en onderzoeksintensief, maar dat wordt gecompenseerd door het potentieel van een grotere duurzaamheidsimpact en een alfa op lange termijn. Bedrijven die voorop lopen in de transitie naar een klimaatneutrale economie moeten worden beloond met meer kapitaalmiddelen. Bedrijven die actief zijn in sectoren met een hoge uitstoot of die achterop hinken, moeten worden aangesproken – per slot van rekening hebben vermogensbeheerders de plicht om emittenten aan te sporen om ambitieus te zijn en om doelen te stellen om de klimaatverandering tegen te gaan.

"Bedrijven die voorop lopen in de transitie naar een klimaatneutrale economie moeten worden beloond met meer kapitaalmiddelen"

Beleggers die een strategie voor een netto-nul-uitstoot integreren, gesteund door een toekomstgericht kader en positieve betrokkenheid, zullen niet alleen waarde creëren voor belanghebbenden, maar ook het duurzame rendement in hun portefeuilles verbeteren. De kapitaalmarkten zullen niet floreren wanneer de klimaatverandering tot wanbetalingen leidt. De obligatiemarkt heeft een bevoorrechte positie om verandering teweeg te brengen, en beleggers worden zich steeds meer bewust van het potentieel van deze slapende reus."