Xi moet Poetin tot de orde roepen

In de afgelopen jaren is er een einde gekomen aan decennia van globalisering en relatieve geopolitieke rust. De opkomst van het nationalistische populisme, gevolgd door de handelsoorlog tussen Amerika en China én de coronapandemie hebben voor een breuk gezorgd. Liberale Westerse democratieën zijn steeds meer haaks komen te staan op landen waar één persoon de welhaast onbeperkte macht heeft. De chaos die is ontstaan door de oorlog in Oekraïne is tot nu toe het trieste dieptepunt in de veranderde verstandhoudingen.

Het huidige conflict is nu al een keerpunt voor de wereld. De Duitse overheid heeft in een drastische breuk met het verleden aangekondigd dat ze fors gaan investeren in defensie. Andere landen in Europa zullen zeker volgen. De agressie van Rusland zorgt ervoor dat er iets van de Koude Oorlog terugkeert. Ik verwacht dat Europa versneld zal integreren op gebieden van defensie en buitenlandse politiek.

China onderwijl zal de gebeurtenissen met extra interesse volgen. Andere autocraten in de wereld zullen behoedzamer te werk gaan. Zo is het tekenend hoe snel Hongarije en Polen weer in het gareel van de Europese Unie lopen. Vreemd genoeg kan het conflict van nu uiteindelijk leiden tot afnemend geopolitiek risico. Uit chaos komt immers orde.

"Uit chaos komt immers orde"

De belangen van China

Mijn hoop is het meest gevestigd op China. Met bijna 20 miljard dollar aan handel is China uitgegroeid tot de belangrijkste handelspartner van de Oekraïne (bijna 50% van import & export). Tegelijkertijd onderhoudt Xi Jinping nauwe banden met Poetin. Vandaar dat China zich nauwelijks heeft uitgesproken tegen de oorlog, maar daar zou wel eens snel verandering in kunnen komen. Eerste signalen dat China wil gaan bemiddelen zijn bemoedigend.

"Mijn hoop is het meest gevestigd op China"

China heeft ook last van de hevige sancties die tegen Rusland zijn ingesteld door de effecten op de financiële markten. Zo zijn financieringscondities in China verslechterd en heeft het land ook last van de fors hogere grondstofprijzen. Dit komt op een moment dat de economie al minder draait, terwijl economische stabiliteit een topprioriteit is.

Afgelopen weekend kondigde premier Li Keqiang bij de start van het Volkscongres aan dat 5,5% economische groei in 2022 de doelstelling is. De Chinese Centrale Bank is al maanden bezig de economie te stimuleren en zal nu nog meer moeten gaan doen. De door Poetin ingezette oorlog raakt Xi Jinping dus direct op een uiterst gevoelige plek.

China heeft meer te verliezen

China heeft ook veel meer te verliezen dan Rusland. Door de globalisering is China uitgegroeid tot de tweede economie van de wereld, waarbij de Chinese burger volop heeft geprofiteerd van de gestegen status. Het inkomen per hoofd van de bevolking is razendsnel gegroeid sinds 1990. Zo hebben honderden miljoenen mensen zich opgewerkt tot een krachtige middenklasse. Dit heeft China veranderd van de fabriek van de wereld tot een dynamische op consumenten gerichte economie.

Rusland daarentegen is de 11e economie ter wereld waar de bevolking niet heeft geprofiteerd van de globalisering. Het inkomen van de bevolking is de afgelopen jaren zelfs gedaald ten opzichte van het Westen. De Russische economie bestaat bovendien voor het grootste gedeelte uit de productie van grondstoffen en is zeer export georiënteerd. Isolatie raakt vooral Rusland zelf. China zal daarom veel meer dan Rusland de huidige situatie willen behouden en uitkijken dat er geen scheuring met het Westen ontstaat.

Rust is een positieve factor

Zeker nu de effecten van de eensgezinde economische sancties zichtbaar worden, zal Xi zich wel even achter de oren krabben of het annexeren van Taiwan wel zo’n goed idee is. Want als één ding duidelijk is geworden dan is dat het Westen de financiële power heeft en dat elk land tegenwoordig onderdeel uitmaakt van het wereldwijde financiële systeem. De tegoeden van de People’s Bank of China in het Westen zijn bijvoorbeeld meer dan 3.000 miljard dollar, een veelvoud van de honderden miljarden van de Russische Centrale Bank die nu bevroren zijn.

Bij een ineenstorting van de Chinese economie zouden er 1,44 miljard mensen gaan morren, ruim tien keer zoveel als de 143 miljoen inwoners van Rusland. Rust is een belangrijke factor om de ambities van Xi te gaan realiseren. Tijd om zijn vriend tot de orde te gaan roepen.