Brede loongolf dreigt rentemarkt te overspoelen Schaarste op de arbeidsmarkt en inflatie leiden volgens Hendrik Tuch onherroepelijk tot een brede loongolf. "Als ik kijk naar de Europese marktrentes, dan is dit scenario absoluut niet ingeprijsd." 12 november 2021 09:00 • Door Hendrik Tuch Afgelopen week heeft de NS flink wat treinen uit het schema moeten schrappen als gevolg van een tekort aan verkeersleiders. Terwijl het tv-programma De Grote Kleine Treinencompetitie hoge kijkcijfers scoort, heeft ProRail grote moeite om de 60 uitstaande vacatures (op een totaal van 750 verkeersleiders) in te vullen. We kunnen natuurlijk gaan zuchten over slecht management bij onze nationale spoororganisatie en dat treinen toch al nooit op tijd rijden, maar een tekort aan werknemers is echt niet alleen een probleem van ProRail. Het maakt eigenlijk niet uit naar welke sector je kijkt, overal is er sprake van enorme tekorten. Volgens het CBS stonden er in juni 327.000 vacatures open, zodat er nu meer vacatures dan werklozen zijn. Schaarste arbeidsmarkt neemt toe Het is niet lastig te voorspellen dat de tekorten op de arbeidsmarkt snel zullen toenemen. De afgelopen 20 jaar hebben werkgevers geprofiteerd van de beschikbaarheid van Oost-Europese arbeidsmigranten, wat de lonen aan de onderkant van de arbeidsmarkt sterk heeft gedrukt. Maar nu fabrieken, magazijnen en kassen grotendeels zijn gevuld met migranten, is de rek uit deze oplossing. Ook kunnen we Nederlanders niet vragen om nog (veel) langer door te werken. De pensioenleeftijd is al opgelopen tot gemiddeld 65 jaar. De overheid en andere werkgevers kunnen zich daarom schrap zetten voor een enorme competitie om de schaarse werknemers. Uiteraard is het standpunt van werkgevers dat loonstijgingen niet mogelijk zijn en dat we maar eens moeten ophouden met parttime werken. Dat is tegen het zere been van vakbonden, die juist streven naar een kortere werkweek met een hoger loon. "De overheid en andere werkgevers kunnen zich schrap zetten voor een enorme competitie om de schaarse werknemers binnen te halen" 50% meer loon Terwijl Nederlandse vakbonden en werkgevers blijven knokken over een procentje meer erbij, zie je in landen met relatief zwakke vakbonden juist het begin van een loongolf. In de VS heeft Walmart dit jaar al drie (!) loonsverhogingen doorgevoerd, met een stijging van het gemiddelde loon van meer dan 20% in 2021. Andere Amerikaanse retailers moeten volgen, met soms verhogingen van 50% van hun minimumloon om werknemers te trekken. De laatste maanden zien we ook dat in de VS een recordaantal werknemers hun baan opzeggen om voor een flink hoger salaris bij een andere werkgever aan de slag gaan. Net als in Nederland hebben werkgevers in de VS jarenlang geprofiteerd van migratie en de trend van langer werken om de lonen laag te houden. Maar migratie is in het afgelopen decennium sterk teruggevallen en werknemers gaan massaal met vervroegd pensioen nu hun pensioenpotten flink zijn gevuld dankzij de positieve rendementen op de beurs en op de huizenmarkt. In het Verenigd Koninkrijk worden al deze trends nog eens versterkt door brexit, die arbeidsmigratie uit Oost-Europa heeft geblokkeerd. ECB zal moeten draaien Centrale banken blijven koppig aangeven dat de stijging van inflatie een tijdelijk fenomeen is, maar de oplopende tekorten op westerse arbeidsmarkten laten zien dat we deze boodschap niet te veel gewicht moeten geven. De onderhandelingsmacht van werknemers zal alleen maar toenemen in de komende jaren en de inflatiecijfers zijn dan een prima startpunt voor een brede loongolf. Opvallend is dat tot nog toe juist in landen met een lage organisatiegraad de salarissen het meest stijgen. In Europa lopen de cao’s vaak over een periode van meerdere jaren, zodat hoge looneisen waarschijnlijk pas eind 2022 op tafel komen te liggen. Op dat moment zal ook de ECB een flinke draai moeten maken en afscheid nemen van de aankopen van obligaties en van de negatieve rente. "De ECB zal afscheid moeten nemen van de aankopen van obligaties en van de negatieve rente" Als ik kijk naar Europese marktrentes, dan is dit scenario absoluut niet ingeprijsd. Hendrik Tuch, CFA is hoofd vastrentende waarden Nederland bij Aegon Asset Management. Aegon Investment Management B.V. is geregistreerd bij de Autoriteit Financiële Markten als een beheerder van beleggingsinstellingen. Op basis van haar vergunning is Aegon Investment Management B.V. geautoriseerd om individueel vermogensbeheer en beleggingsadvies te verlenen in de zin van de Wet op het financieel toezicht. Deel via:
Impactbeleggen 30 apr Verstandig beleggen voor later is nu investeren in kinderen Het Triodos Future Generations Fund richt zich op het welzijn van kinderen, waarbij het rendement geenszins uit het oog wordt verloren, vertelt verantwoordelijk fondsmanager Sjoerd Rozing. "Zeker voor beleggers die extra spreiding willen aanbrengen, voegt het fonds echt iets toe."
Impactbeleggen 16 apr Impactbeleggen is wél in het belang van pensioendeelnemers De tijd van discussie en verwarring over impactbeleggen is volgens directievoorzitter Maureen Schlejen van Achmea Investment Management voorbij. Zij legt uit waarom impactbeleggen de juiste aanpak is voor pensioenfondsen. "Impactbeleggen is niet slechts een optie maar een inspirerende kans voor een betere toekomst."
Impactbeleggen 31 mrt Beleggen in wapens? Nee, bedankt! Investeren in wapens is een taak voor overheden, zeker niet voor duurzame beleggers, betoogt Hadewych Kuiper van Triodos IM. "Als investeerder is het simpelweg onmogelijk om te weten hoe, waar en door wie wapens zullen worden gebruikt."
Impactbeleggen 05 feb Nee, water is het nieuwe goud Waterschaarste is volgens Tongai Kunorubwe, hoofd duurzame obligaties bij T. Rowe Price, in het komende decennium een van de grootste uitdagingen voor de mensheid én een belangrijk risico voor de wereldwijde economische groei. Voor beleggers liggen er mooie kansen. "Iedere euro die in water wordt geïnvesteerd, genereert een economische opbrengst van 4 euro."
Impactbeleggen 05 feb Verantwoord beleggen is geen politieke kwestie Volgens managing director Hadewych Kuiper van Triodos IM hebben pensioenfondsen geen andere keuze dan om vol te investeren in de duurzaamheidstransitie. "De primaire taak van pensioenfondsen is het veiligstellen van een zo goed mogelijk pensioen. Het is dus logisch dat zij vermijdbare risico’s uitsluiten."
Impactbeleggen 28 nov Het enorme potentieel van nature-based finance Hadewych Kuiper van Triodos IM breekt een stevig lans voor nature-based financieringen. Het is volgens haar de enige manier om de afbraak van de natuur te stoppen. Daarnaast biedt het ook financieel rendement.