De nachtelijke operaties van de Fed Elke nacht haalt de Fed geld uit de markt. Edin Mujagic legt uit dat dit vooral voor rust op de geldmarkt zorgt en dat de Fed er voorlopig mee door zal gaan. 19 september 2021 11:00 • Door Edin Mujagic Ik krijg de laatste tijd vaak de vraag wat die nieuwe vorm van ingrijpen door de Fed, de overnight reversed repurchasing agreements (RRP), eigenlijk is en welk doel het dient. RRP is de andere kant van de veel bekendere RP-medaille ofwel repurchase agreements. Bij een RP koopt de Fed Amerikaanse staatsobligaties van banken om die vaak de volgende dag alweer te verkopen. Het verschil tussen de prijs die de Fed betaalt en vervolgens vraagt van banken, is effectief de rente. Op die manier stopt de centrale bank overnight extra liquiditeiten in de geldmarkt, waarmee ze als het ware een plafond inbouwen voor die rente, ofwel ervoor zorgen dat de geldmarktrente binnen de bandbreedte van de officiële Fed-rente blijft. Liquiditeit onttrekken In 2008, toen de financiële crisis begon en LIBOR-tarieven omhoog spoten, gebruikte de Fed bijvoorbeeld de RP-operaties om de geldmarktrentes omlaag te drukken. Ook in 2019 intervenieerde de Fed op deze wijze op de Amerikaanse geldmarkt om de rentes in toom te houden toen door een aantal technische factoren liquiditeit ontoereikend was en geldmarktrentes dreigden op te lopen. Sinds april dit jaar voert de Fed ook RRP-operaties uit. Daarbij verkoopt de bank Amerikaanse staatsobligaties aan banken en koopt die de volgende dag terug. Waar repurchase agreements extra liquiditeit als doel hebben en zo een plafond vormen voor de rente, onttrekken de reverse repurchase agreements juist liquiditeit uit de sector. Die operaties vormen dus een vloer voor de rentes op de geldmarkt. Niet langdurig negatief De Fed zorgt er in feite voor dat de voor de Amerikaanse banken en daarmee economie cruciale geldmarktrente niet aan de onderkant van de bandbreedte van de fed funds-rente uitbreekt. Aangezien die bandbreedte 0–0,25% bedraagt, zorgt de Fed er met RRP feitelijk voor dat de geldmarktrentes in de VS niet langdurig negatief worden. Hoewel het om zeer grote bedragen gaat, betekent dit niet dat er netto geen liquiditeitsinstroom is op de markt. De Fed koopt elke maand voor minstens 125 miljard dollar langlopende schuldbewijzen van banken, dat is de quantitative easing. Dat geld blijft vervolgens in het bankstelsel omdat de Fed de aangekochte obligaties niet verkoopt. Verloop van de operaties Voor RRP geldt dat niet; de Fed koopt de volgende dag al de stukken terug. Vergelijk het met een vat vullen met water met een waterslang, terwijl iemand anders met een emmer steeds weer een emmer water uit de vat haalt om enkele minuten laten diezelfde emmer water terug te gieten in de vat. Per saldo blijft de vat zich natuurlijk vullen met – pun intended – liquiditeit. Het komt er dus op neer dat de Fed met die overnights RRP's sturend bezig is, de bank probeert ermee de geldmarktrente niet onder 0% te laten zakken. Maar waarom dreigt die rente, zonder het optreden van de Fed, negatief te worden? Als u dat weet, dan kan ik wat zeggen over de toekomstige verloop van die operaties. Groeiende reserves RRP's onttrekken dus 's nachts liquiditeit uit de geldmarkt, wat betekent dat er te veel geld op de markt is. Dat is wijten aan enkele - relatief nieuwe - ontwikkelingen. In de eerste plaats zijn daar de maandelijkse aankopen van obligaties door de Fed á 125 miljard dollar (of meer). Zoals ik al zei, verkoopt de Fed dat papier niet, dus die miljarden blijven in het bankwezen. Dat houdt in dat banken bulken van het geld, zo veel dat ze het niet allemaal kunnen (of willen) wegzetten via kredietverlening. Inmiddels hebben de Amerikaanse banken samen zo’n 4000 miljard dollar aan reserves en die nemen dus maandelijks verder toe omdat de Fed obligaties á minstens 125 miljard dollar blijft kopen. Schuldplafond Normaliter zetten de banken die reserves voor een groot deel weg door Amerikaanse staatsobligaties op te kopen, zowel kortlopende als langlopende. Echter, en daar komt de tweede ontwikkeling die die interventies van de Fed verklaart, de Amerikaanse staatsschuld zit aan het schuldenplafond. Zolang het parlement dat plafond niet verhoogt, mag het Amerikaanse ministerie van Financiën geen nieuwe schulden aangaan. Praktisch betekent dat dat terwijl banken hun reserves verzien zien aanzwellen, er geen nieuwe staatsobligaties op de markt komen om die te kopen en om die reserves dus ergens in te beleggen! Altijd een vloer en plafond Dat betekent dat al dat geld op de geldmarkt wordt aangeboden, wat de rente omlaag drukt. Om de Amerikaanse overheid open te houden totdat het schuldenplafond verhoogd wordt, teert het ministerie van Financiën de laatste tijd in op het geld dat het op zijn rekening bij de Fed heeft. Dat houdt in dat ook uit die hoek extra geld naar de banken vloeit. Denk aan ruwweg meer dan 100 miljard dollar per maand. En dat geld kunnen, zoals hierboven beschreven, dus niet wegzetten in nieuwe staatsobligaties. Nou is het zo dat ook in normale tijden de Fed een faciliteit heeft waar commerciële banken hun overtollige middelen tijdelijk kunnen parkeren of tijdelijk extra kunnen lenen, waardoor er ook in normale tijden een vloer en een plafond op de geldmarkt bestaat. Ook voor niet-banken Maar… en dat is de derde ontwikkeling die de Fed-interventies via overnight RRPs verklaart: de faciliteiten zijn alleen beschikbaar voor banken. Tegenwoordig bulken echter ook geldmarktfondsen en semi-overheidsinstellingen van het geld. De twee meest bekende zijn wellicht de Federal National Mortgage Association (Fannie Mae) en de Federal Home Loan Mortgage Corporation (Freddie Mac). Had de Fed niets gedaan, dan zouden de geldmarktrentes door het geldaanbod van die partijen ook onder neerwaartse druk gekomen zijn. Vandaar dat de Fed het overnight RRP-loket niet alleen heeft geopend, maar de regels zodanig opgesteld heeft dat ook niet-banken er toegang tot hebben. Rust op de markt De kans is groot dat de Fed voorlopig elke nacht met honderden miljarden dollars blijft interveniëren om de rente op de geldmarkt niet lager te laten worden. Dit omdat de bank voorlopig obligaties blijft opkopen en dus nieuw geld in het bankwezen blijft pompen. Daarnaast lijken de Republikeinen en de Democraten in het Amerikaanse parlement het schuldenplafondkwestie tot het uiterste te drijven. Dat betekent dat dat plafond net op tijd, of juist na het bereiken van het plafond verhoogd wordt. Naar verwachting bereikt de Amerikaanse staatsschuld dat plafond ergens in oktober of november. Het zou niet verbazen als de Fed nog enige tijd doorgaat met hun nachtelijke operaties, want op korte termijn zorgen deze interventies voor rust op de geldmarkt. Lees ook: Politiek schuldplafondspel raakt obligatiemarkt Edin Mujagic is hoofdeconoom van OHV Vermogensbeheer en is gespecialiseerd in (de gevolgen van) het beleid van de centrale banken. Hij heeft verschillende boeken op zijn naam staan, waaronder "Geldmoord: hoe de centrale banken ons geld vernietigen" en "Boeiend en geboeid: een monetaire geschiedenis van Nederland sinds 1814/1816". Hij studeerde monetaire economie aan de Universiteit van Tilburg. Hij schrijft op persoonlijke titel. De informatie in deze column is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. Deel via:
Assetallocatie 08:00 Cashberg langs de lijn gaat nergens naartoe Gerben Lagerwaard van State Street Global Advisors gelooft er niets van dat de gigantische hoeveelheid geld die nu in geldmarktfondsen is geparkeerd binnen afzienbare tijd naar de aandelenmarkt wordt gealloceerd.
Assetallocatie 16 apr "Impact aanval van Iran op financiële markten is beperkt" "De directe actie van Iran tegen Israël dit weekend heeft geleid tot de vrees voor verdere escalatie, maar bij afwezigheid van een volledige crisis in de regio - wat niet ons basisscenario is - denken we dat de impact op de financiële markten beperkt zal blijven." Dat schrijft Greg Hirt van Allianz Global Investors.
Assetallocatie 16 apr Amundi positiever over komende 10 jaar, negatiever over 25 jaar Amundi AM is sceptischer geworden over snelle maatregelen tegen het opwarmen van de aarde. De eerste 10 jaar is dat nog gunstig voor beleggers. Daarna wordt de rekening betaald.
Assetallocatie 11 apr Schroders kijkt met 3D-bril naar de toekomst De drie D's, decarbonisatie (weg van fossiele energie), demografie (vergrijzing) en deglobalisering spelen volgens Schroders de komende dertig jaar een sleutelrol in de beleggingsresultaten.
Assetallocatie 10 apr JP Morgan AM ziet meer in Europese aandelen JP Morgan AM heeft zijn modelportefeuille voor het tweede kwartaal bekendgemaakt. De meest opvallende wijzigingen ten opzichte van het eerste kwartaal zijn een opwaardering van Europese aandelen en van emerging markets (excl. China). In het algemeen geldt voor de modelportefeuille een hoge risicobereidheid.
Assetallocatie 09 apr Pictet AM heeft geen angst voor een bubbel Volgens Pictet AM zijn er goede redenen voor de huidige bullmarkt. Het heeft vooral te maken met een sterke Amerikaanse economie en bedrijven die daar wereldwijd van profiteren. Het is volgens Pictet bovendien positief dat de rally steeds breder gedragen wordt.