Het grote afschuiven Iedereen betaalt mee aan de grote rekening, behalve de aandeelhouder. 9 maart 2021 11:25 • Door Marcel Tak De verkiezingen zijn in aantocht en dat betekent dat het grote afschuiven weer is begonnen. De mooiste plannen worden gepresenteerd op kosten van iedereen, behalve de kiezers zelf. Zo willen de politici ons in ieder geval doen geloven. De meest populaire afschuifslachtoffers zijn het bedrijfsleven en de toekomstige generaties. Geen enkele grote partij durft het aan de belastingen voor het bedrijfsleven gelijk te houden, laat staan te verlagen. De PvdA bakt ze wel helemaal rood door met een lastenverhoging van bijna 42 miljard te komen. De voorgestelde verhoging door de SP met ‘slechts’ 24 miljard lijkt in dit licht zelfs een knieval voor de neoliberale maatschappij. De lastenverzwaring is dom. Uiteindelijk zullen de hogere lasten in de prijzen worden doorberekend en betaalt de burger alsnog de rekening. Als een deel van de bedrijven al niet wegtrekt naar het buitenland, want dan is de schade nog groter. Rekening naar nieuwe generaties Wat dat betreft is de afschuifoperatie richting toekomstige generaties gemakkelijker. Een deel van die toekomstige generatie is pre-puberaal of nog niet geboren, dus daar valt geen protest van te vrezen. De wat ouderen van deze toekomstige generaties zijn het vaak eens met de hoge voorgestelde uitgaven (milieu, zorg, onderwijs), dus zij zullen ook niet gauw piepen. Dat piepen wordt uitgesteld tot het daadwerkelijke moment van aflossing van schulden en, door een eventuele rentestijging, hoge rentebetalingen. Maar dan zijn we jaren verder. Van Zuid naar Noord Het doorschuiven van rekeningen is niet een typisch verschijnsel dat we alleen in verkiezingstijd tegenkomen. De coronacrisis heeft tot grote economische problemen binnen de EU geleid. Alle landen zijn erdoor getroffen, maar niet elk land kan de kosten van de crisis even gemakkelijk dragen. De oplossing is eenvoudig. We schuiven de rekening van de crisis deels door van de zuidelijke EU-landen naar de noordelijke lidstaten. Dat in het verleden deze zuidelijke landen een slecht financieel beleid hebben gevoerd, is even niet van belang. Als de steun niet wordt gegeven dan gaan de zuidelijke lidstaten economisch ten onder en hebben we in het Noorden een nog groter probleem. Onder deze vorm van chantage wordt het grote afschuiven tot solidariteit omgedoopt. Arme spaarders Schuiven met rekening is overigens wel een EU-dingetje. De centrale bank van de EU kan er namelijk ook wat van. Al lange tijd wordt een beleid gevoerd waarbij de rente tot zelfs negatief is gedaald. De officiële reden is dat op deze manier de economie wordt gestimuleerd en daarmee de inflatie naar het gewenste niveau van 2% kan oplopen. Maar een minstens zo belangrijk, maar niet officieel argument is dat, door de lage rente en het opkopen van schulden, de hoge schuldquotes in verschillende EU-landen (vooralsnog) houdbaar blijven. Dat beleid van een ultra lage rente gaat wel ten koste van spaarders en pensioenfondsen. Op deze manier worden de kosten van dit beleid afgeschoven op deze groepen, terwijl juist partijen die schulden aangaan (waar we sinds de kredietcrisis zo op tegen zijn) worden gesubsidieerd. Belastingbetaler betaalt Ook op de ‘gewone’ belastingbetaler wordt in de huidige tijd genoeg afgeschoven ten gunste van bijvoorbeeld aandeelhouders. In dit verband is de coronasteun aan Bookings.com frappant. Het bedrijf maakte voor de pandemie enorme winsten, maar was er als de kippen bij steun via de snel opgetuigde corona noodregelingen aan te vragen. Het is onverkwikkelijk dat een bedrijf dat bijna vijf miljard dollar winst maakte in 2019, zich door de Nederlandse overheid laat steunen als er plotseling (grote) problemen zijn. Het is in eerste instantie het bedrijf zelf dat de klappen had moeten opvangen. En onder ‘het bedrijf’ moeten we dan de aandeelhouders verstaan. Aandeelhouders profiteren enorm als het een bedrijf goed gaat, zeker als gebruik kan worden gemaakt van de schaal vergrotende infrastructuur van internet. Bookins.com heeft het internet niet ontwikkeld, maar profiteert toch van de mogelijkheden die het net biedt door een slim hotelboekingssysteem op te zetten. Aandeelhouders profiteren Er is niets mis mee dat het bedrijf, de aandeelhouders, het nemen van risico beloond zien worden met prachtige winsten. Maar het is bizar dat bij tegenspoed niet de aandeelhouder, maar de staat (belastingbetaler) voor de verliezen opdraait. Laten we eens naar de ontwikkeling van de beurskoers van het aandeel Bookings.com kijken. Een paar weken geleden bereikte de koers van het aandeel een recordhoogte van 2.450 dollar. Vergelijk dat eens met het dieptepunt aan het begin van de coronacrisis, toen het aandeel 1.100 dollar noteerde. De actuele koers is al bijna 20% hoger dan de topstand die in het voor Bookings fraaie jaar 2019 werd bereikt. Bookings.com was zo fatsoenlijk om in mei vorig jaar af te zien van verdere steun van de overheid. Het zou echter pas echt netjes zijn als het bedrijf de eerder ontvangen steun in het kader van de coronaregeling ook zou terugbetalen. Je hoeft echt geen doorgewinterde marxist te zijn om het niet meer dan redelijk te vinden dat aandeelhouders ook het volledige risico van slechte tijden op zich nemen. Armlastige luchtvaartmaatschappijen Een ander voorbeeld waarin aandeelhouders niet de (volledige) rekening krijgen gepresenteerd die ze eigenlijk wel zouden moeten betalen, is die met luchtvaartmaatschappijen als Lufthansa en AirFrance-KLM. De Duitse luchtvaartreus maakte vorige week een verlies bekend van bijna zeven miljard euro. De steun van in totaal negen miljard euro van de Duitse overheid was dus beslist noodzakelijk het bedrijf in de lucht te houden. Collega AirFrance-KLM heeft ook de nodige miljarden bij de overheid opgehaald. De (voormalige?) nationale trots moest zelfs een nog groter verlies (7,1 miljard euro) dan Lufthansa incasseren. De ruime tien miljard aan steun tot nu toe zal niet genoeg blijken en ook de komende jaren is de hulp van de Franse en Nederlandse overheid noodzakelijk. Liever preferente aandelen Ik ben bang dat de prachtige aandelenperformance van het aandeel Booking.com niet voor de aandelen van onze gevleugelde vrienden is weggelegd. Dat is ook terecht. De steun is in de vorm van aandelen (Lufthansa), achtergestelde (AirFrance-KLM) en gewone leningen (beide maatschappijen) gegeven. Dat betekent dat de overheden een enorm risico lopen dat (een deel) van de leningen niet worden terugbetaald. Het zou veel beter zijn geweest de steun in de vorm van (preferente) aandelen te geven. Dat betekent dat de huidige aandeelhouders een enorme verwatering zouden hebben moeten doormaken, en ook nog eens minder recht op toekomstige winst zouden hebben. Dat is in dit geval geheel terecht. Waarom zou het risicodragende kapitaal, dat mooie winsten maakt in goede tijden, een deel van het risico afschuiven op de staat en dus de belastingbetalers? Kortom, aandeelhouders behoren in eerste instantie alle lasten te dragen in moeilijke tijden. Dat hoeft nog niet te betekenen dat het bedrijf failliet zou moeten gaan. AirFrance-KLM bijvoorbeeld kan prima blijven bestaan, ook als de aandeelhouders een groot deel van de waarde van hun bezit zijn kwijtgeraakt. Marcel Tak is zelfstandig beleggingsadviseur en oprichter/beheerder van het Bufferfund. De informatie in deze column is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. Deel via:
Opinie 18 apr Yes! Wereldwijde groei versnelt In 2023 presteerde de Amerikaanse economie beter dan de meeste andere regio's in de wereld. Ook in 2024 gaat het de VS voor de wind, waarbij Grace Peters van J.P. Morgan Private Bank verwacht dat de economische groei in de rest van de wereld nu ook in een hogere versnelling gaat.
Assetallocatie 18 apr Van Lanschot Kempen koopt niet langer Japanse aandelen Van Lanschot Kempen is afgestapt van zijn overwogen-positie in Japanse aandelen. De bedrijfswinsten ontwikkelen zich nog steeds goed, maar de waarderingen beginnen flink op te lopen.
Assetallocatie 17 apr Cashberg langs de lijn gaat nergens naartoe Gerben Lagerwaard van State Street Global Advisors gelooft er niets van dat de gigantische hoeveelheid geld die nu in geldmarktfondsen is geparkeerd binnen afzienbare tijd naar de aandelenmarkt wordt gealloceerd.
Assetallocatie 16 apr "Impact aanval van Iran op financiële markten is beperkt" "De directe actie van Iran tegen Israël dit weekend heeft geleid tot de vrees voor verdere escalatie, maar bij afwezigheid van een volledige crisis in de regio - wat niet ons basisscenario is - denken we dat de impact op de financiële markten beperkt zal blijven." Dat schrijft Greg Hirt van Allianz Global Investors.
Assetallocatie 16 apr Amundi positiever over komende 10 jaar, negatiever over 25 jaar Amundi AM is sceptischer geworden over snelle maatregelen tegen het opwarmen van de aarde. De eerste 10 jaar is dat nog gunstig voor beleggers. Daarna wordt de rekening betaald.
Assetallocatie 11 apr Schroders kijkt met 3D-bril naar de toekomst De drie D's, decarbonisatie (weg van fossiele energie), demografie (vergrijzing) en deglobalisering spelen volgens Schroders de komende dertig jaar een sleutelrol in de beleggingsresultaten.