De Duitse draai Dat de Duitse regering inmiddels pal achter het ruimhartige monetaire beleid van de ECB staat en niet langer afkerig is van eurobonds, komt de nieuwe voorzitter van de EU goed uit, schrijft Edin Mujagic. 3 juli 2020 14:00 • Door Edin Mujagic Het coronavirus overvalt de wereld en een medische catastrofe dreigt. Dat was de situatie in maart. De overheden in alle Europese landen reageerden met omvangrijke financiële steun, maar ook met lockdowns. Beide ingrepen wierpen vruchten af. De financiële steun voorkwam veel faillissementen en ontslagen en nam ook een belangrijk deel van de angst bij huishoudens en ondernemers weg. De lockdown was funest voor economische groei in de eerste helft van het jaar, maar de verdere verspreiding van het coronavirus werd voorkomen. VS x Europa Met de conclusie dat het virus misschien niet verslagen, maar op zijn minst bedwongen was, werden lockdownmaatregelen heroverwogen. Versoepeling werd mogelijk. Restaurant en winkels gingen weer open, mensen konden terug naar hun werk en de ANWB kon weer eens files meldden op de Nederlandse wegen. Ook in de VS werden lockdowns opgeheven. Sinds de versoepeling in het land, namen bedrijven weer hordes werknemers aan en ging de werkloosheid behoorlijk omlaag. Alleen, die versoepeling gaf het coronavirus weer de kans terrein terug te pakken. In de VS is de situatie schrijnend te noemen, met tienduizenden nieuwe besmettingen per dag en een dodental dat tot de hoogste ter wereld behoort. In Europa is de situatie veel beter. Ondanks de verregaande versoepeling neemt het aantal besmettingen in veel landen niet toe. Maar het gevaar loert wel. In Oost-Europa en op de Balkan bijvoorbeeld viert het coronavirus hoogtij. Een tweede golf in West-Europa is niet uit te sluiten. Op basis daarvan worden er allerlei grimmige economische scenario’s gemeld. Minder bang voor de tweede golf Begrijp me niet verkeerd, een tweede coronagolf zal de economie nieuwe schade berokkenen. Maar er zijn wel wat verschillen vergeleken met maart. Om te beginnen is niemand meer verrast, dat het coronavirus rondwaart. Waar de overheden in maart ad hoc maatregelen moesten nemen op basis van weinig informatie, hebben zij sindsdien ervaring opgedaan. Ik kan me heel goed voorstellen dat bij een mogelijke tweede golf, regeringen niet meer met een kanon op een mug zullen schieten, maar dat landen in staat zullen zijn gerichtere maatregelen te nemen dan bij de eerste golf. Op Europees niveau is er ook meer eensgezindheid. Even onafhankelijk wat u van de beoogde maatregelen, zoals de komst van de eurobonds of een coronafonds vindt, het feit is wel dat deze zaken de onzekerheid voor een deel voorkomen. Dat betekent niet dat de economie immuun is geworden voor een nieuwe coronagolf, maar betekent wél dat de schade relatief beperkt kan zijn. Eigen Duits belang eerst Het coronavirus heeft voor zeer belangrijke draai gezorgd in Europa, meer specifiek in Duitsland. Als er twee zaken waren die Duitsland niet kon doen sinds 1945, dan was het wel Europa willen leiden en het eigen belang voorop stellen. Europa willen leiden riep namelijk al snel de herinneringen aan twee wereldoorlogen op. Het eigen belang voorop stellen was niet in overeenstemming met de boetedoening voor de genoemde oorlogen. Althans, in het openbaar. Achter de schermen streefde Duitsland wel degelijk het eigen belang na. Tegenhouden van een gemeenschappelijke munt is hier een voorbeeld ervan. Die is er wel gekomen, maar niet nadat Duitsland sinds de jaren 70 verschillende pogingen had ondernomen om de eenheidsmunt tegen te houden. Geen keuze De euro is er uiteindelijk alleen gekomen omdat Duitsland dat in zijn belang vond: het opgeven van de Duitse mark was de prijs voor de hereniging van Oost- en West-Duitsland, een zaak van nationaal belang voor het land en het was een prijs die Duitsland wilde betalen. Net als tegen een gemeenschappelijke munt, verzette Duitsland zich ook heel lang tegen eurobonds, de gezamenlijke staatsobligaties in de Unie. Dat verzet is inmiddels ook verleden tijd. Duitsland realiseert zich heel goed, dat het (net als Nederland) wel kan roepen dat te veel andere landen zich onverantwoord gedragen, maar als het puntje bij paaltje komt, dan moeten die landen geholpen worden. Er is geen andere keuze, zo weten ze ook in Berlijn. Voorzitter Duitsland De Duitse economie is sterk, maar ook doordat de euro het onmogelijk maakt voor andere landen via waardedaling van hun valuta de crisis te lijf te gaan. Dat de ECB de rentes zeer laag houdt, levert Duitsland ook heel wat voordelen op. De regering bespaart honderden miljarden aan rentelasten. Het is in het Duits nationaal belang om de EU en de eurozone te verdiepen en landen meer aan elkaar te binden. De coronacrisis biedt Duitsland de gelegenheid om daar openlijk vooruit te komen. De Europese Unie heeft een sterk, leidend Duitsland nodig, daarvan is Berlijn overtuigd. Of zoals bondskanselier Angela Merkel zei: "Europa heeft ons nodig, net als dat wij Europa nodig hebben." Dat Duitsland vanaf deze week de voorzittershamer van de Europese Unie voor een half jaar overneemt, komt heel goed uit. Samen optrekken met Italië en Frankrijk Wanneer Berlijn over zes maanden die hamer doorgeeft, zal dat niet betekenen dat Berlijn weer naar de achtergrond verdwijnt of zijn standpunten wijzigt. Die nieuwe Duitse opstelling betekent dat allerlei zaken die niet eens zo lang geleden ondenkbaar waren, werkelijkheid zullen worden. Eurobonds zijn een voorbeeld of, meer algemeen, dat de Europese integratie de komende jaren verder zal gaan. Dat het Duitse parlement deze week met een ruime meerderheid achter het beleid van de ECB ging staan, ondanks het feit dat veel Duitsers dat beleid verguizen en het hoogste rechtscollege van het land in mei oordeelde dat de bank zijn boekje te buiten ging, is symbolisch voor de structurele draai. Een concreet gevolg zal zijn dat de ECB nu nog makkelijker dan voorheen het beleid nog jarenlang kan voortzetten. Waar de bank in het verleden altijd Frankrijk en Italië achter zich had staan, kan het nu ook Duitsland aan dat rijtje toevoegen. Edin Mujagic is hoofdeconoom van OHV Vermogensbeheer en is gespecialiseerd in (de gevolgen van) het beleid van de centrale banken. Hij heeft verschillende boeken op zijn naam staan, waaronder "Geldmoord: hoe de centrale banken ons geld vernietigen" en "Boeiend en geboeid: een monetaire geschiedenis van Nederland sinds 1814/1816". Hij studeerde monetaire economie aan de Universiteit van Tilburg. Hij schrijft op persoonlijke titel. De informatie in deze column is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. Deel via:
Impactbeleggen 30 jan JSS Green Planet Fund: Kansrijk beleggen in een groene toekomst Beleggen in de toekomst is volgens S. Safra Sarasin beleggen in de groene transitie. Lees meer over het JSS Sustainable Equity Green Planet Fund, dat in de laatste drie jaar niet alleen hard is gegroeid maar ook sterk heeft gepresteerd.
ESG 17 jan ESG is dood, lang leve ESG 2.0! Matt Christensen, hoofd duurzaam en impact beleggen bij Allianz Global Investors, schetst de vijf belangrijkste duurzaamheidsthema's van 2024. Politieke verdeeldheid dreigt het grootste struikelblok te worden.
ESG 01 nov Biodiversiteitsverlies, het megarisico dat slechts enkelen zien Het verlies van biodiversiteit is volgens De Nederlandsche Bank (DNB) een groot risico voor de financiële stabiliteit. Cardano heeft een methode ontwikkeld om dit verlies te meten en zo de beleggingsrisico’s in kaart te brengen. IEXProfs sprak met Dennis van der Putten, Chief Sustainability Officer bij Cardano.
Impactbeleggen 24 jul “Impactbeleggen is pionieren” Als hoofd Private Markets & LDI leidt Rik Klerkx de inspanningen van Cardano om voor z’n klanten, veelal middelgrote pensioenfondsen, een positieve impact en een gezond rendement te boeken. “Hun duidelijke wens is om meer te doen met impactbeleggingen. Wij komen hen tegemoet met maatoplossingen.”
Impactbeleggen 28 jun PE en impactbeleggen vormen een goede combi Private equity heeft volgens Achmea IM veel te bieden aan beleggers die naast een mooi rendement een positieve bijdrage willen leveren aan een betere wereld.
Impactbeleggen 26 jun ”De financiële sector heeft een rol te spelen” Hadewych Kuiper van Triodos Investment Management over de betekenis en het belang van impactbeleggen. “Het is een hardnekkige mythe dat impactbeleggen ten koste zou gaan van rendement.” Dit is de eerste aflevering van een serie interviews over de zin van impactbeleggen.