More money, more problems Het beleid van centrale banken deze crisis is niet meer whatever it takes, maar een lijkt meer op een nummer van Notorious B.I.G.; Mo money, more problems, aldus Edin Mujagic. 24 april 2020 12:15 • Door Edin Mujagic Ik kan het niet helpen. Elke keer als ik het liedje Whatever it takes van de Imagine Dragons hoort, moet ik onmiddellijk denken aan Mario Draghi. De voormalig president van de ECB redde op 26 juli 2012 de euro van de ondergang met die drie woorden. In een toespraak zei hij dat de bank alles zou doen om de gemeenschappelijke munt te redden. Zijn opvolgster Christine Lagarde blijft dat liedje meezingen. Onder haar leiding heeft de ECB talloze maatregelen genomen in de strijd tegen de crisis in Europa. Maar een keer leek het erop alsof ze whatever it takes niet onderschreef. In maart zei ze tijdens een persconferentie dat de ECB er niet is om het verschil tussen de rentes van de zwakke en sterke eurolanden te verlagen. Daarmee dreigde ze het volledige effect van whatever it takes van Draghi ongedaan te maken. Binnen de kortste keren ging Lagarde diep door het stof en liet ze weten dat ze het niet zo bedoelde. Alle banken doen hetzelfde Wat de ECB onder haar leiding daarna zou doen, is, om op het liedjesterrein te blijven, het beste samen te vatten met een ander nummer. Toen uit de luidsprekers het You ain't seen nothin' yet van Bachman Turner Overdrive kwam, dacht ik, dit is hét liedje van Lagarde. Met elke nieuwe steunmaatregel ging de bank veel verder. Inderdaad, net als ik dacht dat ik alles had gezien, leek de ECB enkele dagen later te suggereren dat ik me vergist. You ain’t seen nothing yet, inderdaad. Het is natuurlijk niet alleen onze centrale bank die exceptionele stappen heeft gezet sinds de uitbraak van de coronacrisis. De Fed, de Volksbank in China en andere centrale banken zingen al wekenlang in koor whatever it takes. Wat zou hét liedje voor alle centrale banken samen zijn? Heel veel extra geld Met die vraag in mijn achterhoofd, stapte ik laatst in de auto om even naar de supermarkt te rijden. Nog voordat ik de straat uit was, begon het nummer Mo money, more problems van Notorious B.I.G. In het refrein klinkt: "It's like the more money we come across, the more problems we see." Kijk, dat is pas toepasselijk! Alle nieuwe maatregelen zorgen ervoor dat de geldhoeveelheid verder opgedreven wordt. Ver boven het al historisch hoge niveau. Uit niets blijkt dat centrale banken van plan zijn crisismaatregelen terug te draaien zodra de coronacrisis achter de rug is. Ofwel: het grootste deel van de extra hoeveelheid geld, blijft daar structureel op de markt rondhangen. Dat kan en zal niet zonder gevolgen blijven. In het verleden leidde dat altijd tot behoorlijke inflatie. Dat kan in de rest van dit decennium ook gaan gebeuren. Dunne grenzen Daar zijn veel andere economen het niet mee eens. Laten we aannemen dat zij gelijk krijgen. Dat zou betekenen dat al dat geld dus niet in de reële economie terecht komt en dus niet tot een sterke stijging van de vraag leidt. Als al dat geld niet in de reële economie komt, maar ook niet uit het systeem verdwijnt, dan zal het dus blijven circuleren op financiële markten. Het gevolg kan dan zijn dat bijvoorbeeld rentes geen nauwkeurige weergave geven van de risico’s verbonden aan schuldbewijzen. Dat betekent dat het kompas van beleggers stuk zal blijven en de grens tussen financiële stabiliteit en instabiliteit flinterdun zal zijn. Niks inbeelden Wanneer het risico dan wel een keer juist ingeprijsd wordt – en dat gebeurt vroeg of laat – zal de rente oplopen. Behalve de spaarrente. Het kan mede daardoor wel eens een decade to remember worden. Zoals ik eerder schreef, ziet het er voor beleggers naar uit dat inschepen op het aandelenschip de veiligste manier zal zijn om door de roaring twenties te komen. Niks ingebeelde draken (Imagine Dragons), maar echte draken met voelbare gevolgen, zoals dat de centrale banken dieper in het monetaire moeras zullen zakken waar ze maar niet uitkomen. More money lijkt inderdaad leuk en alles oplossend op korte termijn, maar op de wat langere termijn leidt het tot more problems. Notorious B.I.G. wist het in 1997 al, maar veel van onze beleidsmakers moeten die les nog leren. Vooralsnog horen ze echter alleen het utopische Imagine van John Lennon. Edin Mujagic is hoofdeconoom van OHV Vermogensbeheer en is gespecialiseerd in (de gevolgen van) het beleid van de centrale banken. Hij heeft verschillende boeken op zijn naam staan, waaronder "Geldmoord: hoe de centrale banken ons geld vernietigen" en "Boeiend en geboeid: een monetaire geschiedenis van Nederland sinds 1814/1816". Hij studeerde monetaire economie aan de Universiteit van Tilburg. Hij schrijft op persoonlijke titel. De informatie in deze column is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. Deel via:
J. Safra Sarasin Sustainable Asset Management 18 apr "Reshoring biedt mooie kansen voor groene beleggers" Volgens fondsmanager Daniel Lurch van het JSS Sustainable Equity Green Planet fonds van J. Safra Sarasin profiteren met name de duurzaamste bedrijven van de huidige herschikking van de wereldwijde productieketen. Welke dat zijn?
Impactbeleggen 11 apr “Het is fijn om goed te doen” Ook buiten Nederland is impactbeleggen ontdekt. Het Schotse Baillie Gifford bijvoorbeeld lanceerde in 2017 het Positive Change Fund. Vlak voor Pasen was Rosie Rankin, medeverantwoordelijk voor dit fonds, over in Amsterdam voor de tweedaagse Impact Europe Summit in de Beurs van Berlage. Rob Stallinga sprak met haar.
Impactbeleggen 03 apr "Impactbeleggers staan aan de goede kant van de geschiedenis" Hadewych Kuiper, directeur beleggingen bij Triodos IM, is niet onder de indruk van alle berichten dat duurzaam beleggen het beste heeft gehad. "Zo ziet tegenwerking van vooruitgang eruit."
Impactbeleggen 30 jan JSS Green Planet Fund: Kansrijk beleggen in een groene toekomst Beleggen in de toekomst is volgens S. Safra Sarasin beleggen in de groene transitie. Lees meer over het JSS Sustainable Equity Green Planet Fund, dat in de laatste drie jaar niet alleen hard is gegroeid maar ook sterk heeft gepresteerd.
ESG 17 jan ESG is dood, lang leve ESG 2.0! Matt Christensen, hoofd duurzaam en impact beleggen bij Allianz Global Investors, schetst de vijf belangrijkste duurzaamheidsthema's van 2024. Politieke verdeeldheid dreigt het grootste struikelblok te worden.
ESG 01 nov Biodiversiteitsverlies, het megarisico dat slechts enkelen zien Het verlies van biodiversiteit is volgens De Nederlandsche Bank (DNB) een groot risico voor de financiële stabiliteit. Cardano heeft een methode ontwikkeld om dit verlies te meten en zo de beleggingsrisico’s in kaart te brengen. IEXProfs sprak met Dennis van der Putten, Chief Sustainability Officer bij Cardano.