Pensioen: Sleutelfunctie risicobeheer beoordeelt, maar is niet verantwoordelijk DNB wil dat de sleutelfuncties onafhankelijk opereren van het pensioenfondsbestuur. Dit als onderdeel van de Europese IORP-II richtlijn. Het bestuur blijft wel verantwoordelijk. Marcel Kruse legt uit hoe het zit. 23 januari 2020 09:30 • Door Marcel Kruse Met de verankering van de Europese IORP-II richtlijn in de pensioenwet en de wet verplichte beroepspensioenregeling zijn de sleutelfuncties risicobeheer, de actuariële functie en de interne audit verplicht voor pensioenfondsen. In IORP-II richtlijn is het three lines of defence (3 LoD) niet expliciet benoemd. DNB wil echter wel dat de sleutelfuncties onafhankelijk opereren van de uitvoerende functies in de eerste lijn en dat controles onafhankelijk worden uitgevoerd. Wie doet wat? Het bestuur of het bestuursbureau kunnen worden beschouwd als de eerste lijn in het 3 LoD model. Zij zijn immers verantwoordelijk voor het vaststellen en vastleggen van het pensioenbeleid en de uitvoering daarvan. Partners zoals de pensioenadministrateur, de fiduciair manager en de vermogensbeheerder zijn onderdeel van de eerste lijn. Zij voeren immers werkzaamheden voor het pensioenfonds uit. De actuariële sleutelfunctie en de sleutelfunctie risicobeheer zijn beide onderdeel van de tweede lijn. Zij beoordelen gezamenlijk of de eerste lijn werkt binnen de risicokaders die het bestuur heeft vastgesteld. Daarnaast geven zij gevraagd en ongevraagd advies over de effectiviteit en mogelijke verbeteringen van het risicobeheersingssysteem. De interne audit functioneert als de derde lijn en ziet toe op de samenwerking en taakuitvoering van de eerste en tweede lijn. In sommige gevallen opereren de tweede en de derde lijn van de partner respectievelijk in de tweede en derde lijn van het pensioenfonds. Dit is onjuist. Zij zijn immers onderdeel van de tweede en derde lijn van de uitbestedingspartners, maar onderdeel van de eerste lijn van het pensioenfonds. Wat houdt de sleutelfunctie risicobeheer in? De sleutelfunctie risicobeheer heeft geen verantwoordelijkheid voor het bepalen van de beheersmaatregelen en hij is ook niet verantwoordelijk voor het risicobeleid. Deze verantwoordelijkheden liggen bij de eerste lijn; het bestuur. Het bestuur is verantwoordelijk voor het beleid van het pensioenfonds en de uitvoering daarvan. Zij heeft ook de verplichting om te controleren of het beleid juist, tijdig en volledig wordt uitgevoerd. Dit doet zij door afspraken te maken met uitbestedingspartners over de uit te voeren werkzaamheden en eisen te stellen aan de kwaliteitsbeheersing van de bedrijfsvoering. Zo kan een pensioenfonds de vermogensbeheerder verplichten om periodiek door een onafhankelijke afdeling - bijvoorbeeld de afdeling mandaat compliance - een controle te laten uitvoeren of de portefeuillemanager wel binnen het mandaat heeft gehandeld. De tweede lijn van de vermogensbeheerder controleert in dit voorbeeld of de portefeuillemanager zich wel aan het mandaat houdt. Het maken van deze afspraak met de vermogensbeheerder is dus de verantwoordelijkheid van de eerste lijn van het pensioenfonds en ook het monitoren is er onderdeel van. De sleutelfunctie risicobeheer is dus niet verantwoordelijk voor het monitoren van de werkzaamheden door de partners. Wat dan wel? Hij (of zij) is niet primair verantwoordelijk voor het beheersen van de risico’s. De sleutelfunctie risicobeheer heeft als taak om te beoordelen of de eerste lijn werkt binnen de risicokaders en om de eerste lijn te adviseren hierover. Hij controleert vanuit de tweede lijn dat de eerste lijn van het pensioenfonds heeft gecontroleerd op het tijdig, volledig en juist uitvoeren van de afgesproken werkzaamheden. Een totaalbeeld van de werking van het risicobeheersysteem kan echter niet bestaan als niet ook een significante steekproef op de juistheid van de door de eerste lijn uitgevoerde controles wordt gedaan. Overzichtelijk beheer Het beheersen van de risico’s van het pensioenfonds is de verantwoordelijkheid van de eerste lijn en ligt bij het bestuur. Door een tweede lijn toe te voegen aan het risicobeheersysteem, ontstaat een complete en efficiënte risicobeheerorganisatie bij het pensioenfonds. Risico’s worden dan ook bekeken door iemand die onafhankelijk is van de uitvoering, zonder dat de werkzaamheden voor het risicobeheer dubbel worden uitgevoerd. Hierdoor worden de kosten voor het risicobeheer niet onnodig verhoogd door de invoering van de IORP-II en blijft het risicobeheer overzichtelijk. Dit artikel is geschreven samen met Martin Wouda. The articles have been commissioned by Marcel Kruse. The articles are for informational purposes only and does not constitute advice of any kind. While care has been taken in gathering the data and preparing the articles, the authors do not make any representations or warranties as to its accuracy or completeness and expressly excludes to the maximum extent permitted by law all those that might otherwise be implied. The authors accept no responsibility or liability for any loss or damage of any nature occasioned to any person as a result of acting or refraining from acting as a result of, or in reliance on, any statement, fact, figure or expression of opinion or belief contained in the articles. Deel via:
Assetallocatie 08:00 De succesvolle terugkeer van de 60/40-portefeuille Ewout van Schaick van het multi-asset-team van Goldman Sachs AM heeft grote verwachtingen van portefeuilles die bestaan uit 60% aandelen en 40% obligaties. Zowel voor aandelen als obligaties zijn de vooruitzichten zonnig. Mochten markten desondanks corrigeren, dan biedt de 60/40-portefeuille de spreidingsvoordelen om de klap te verzachten.
Assetallocatie 27 mrt Cash is meer king dan ooit In Europa kan een belegger dit jaar met een mix van cash en kortlopende leningen bruto tussen de 3% en 4% verdienen. Waarom dan nog risico's nemen met obligaties en aandelen, zo vraagt Alain Richier van Ostrum Asset Management zich af.
Assetallocatie 25 mrt Rabobank surft mee op recordgolf Rabobank heeft geen last van hoogtevrees. Aandelen blijven favoriet boven obligaties. De bank ziet zich gesteund door de hoge winstgroei en de historie: records komen immers zelden alleen.
Assetallocatie 21 mrt Geef uw portefeuille een boost! Yvo van der Pol, hoofd Benelux & Nordics bij PGIM Investments, is bijzonder gecharmeerd van de meer risicovolle obligaties, aandelen met sterke groeimogelijkheden en datacenters.
Assetallocatie 21 mrt U zoekt een sterk presterend mixfonds? Het is volgens Thomas de Fauw van Morningstar essentieel voor beleggers om de strategie, het proces en de beloften van fondsmanagers van mixfondsen te doorgronden.
Assetallocatie 20 mrt “Dit is een positief verhaal” Karen Ward, hoofd beleggingsstrategie EMEA bij JP Morgan AM, ziet dit jaar zonnig in, voor de Europese economie en voor Europese aandelen in het bijzonder. Ook China zou wel eens positief kunnen verrassen. Komen deze optimistische verwachtingen niet uit, dan houden obligaties en private beleggingen het portefeuillescheepje wel recht.