Rente minstens tot 2023 op 0% Er heerst een gevaarlijke virus in de Eurotower in Frankfurt. De ECB is bang voor de stabiliteit van de euro en enige inflatie is niet meer genoeg, aldus Edin Mujagic. Dus de rente blijft nog jaren heel laag. 13 september 2019 10:00 • Door Edin Mujagic 60 miljard euro per maand, daarna 80 miljard per maand. De officiële rente van ruim 4% kortwieken naar 0%. Een andere beleidsrente zelfs tot onder het rentevriespunt van 0% brengen. Alles met als doel economische groei en inflatie aan te jagen in de eurozone. Al dat monetaire geweld heeft geen gewenst resultaat opgeleverd. Wat te doen? Hetzelfde middel voorschrijven, maar dan in kleinere hoeveelheden, meent de ECB onder leiding van Mario Draghi. Monetaire hallucinaties Als u de logica en de rationale hierachter niet begrijpt; u bent niet de enige. Op een paar economen buiten de bank na, zien alleen de ECB-ers er logica in. Er heerst een gevaarlijke virus in de Eurotower in Frankfurt. Symptoom: monetaire hallucinaties. Het bestuur van de bank besloot gisteren de depositorente te verlagen van -0,4 naar -0,5%. Daarnaast begint de ECB per 1 november – de eerste werkdag van de nieuwe president Christine Lagarde – met een nieuwe ronde van QE á 20 miljard euro per maand. De depositorente is de rente die de ECB betaalt aan commerciële banken over hun tegoeden bij de ECB. Nu de rente negatief is, krijgt de ECB dus geld van de commerciële banken, wat hun winstgevendheid raakt. Euro in gevaar Om dat euvel te verhelpen besloot de ECB een meervoud van de verplichte saldo die elke bank bij de ECB moet aanhouden, vrij te stellen van de genoemde heffing. Het speciale leenloket voor de commerciële banken bij de ECB, het TLTRO-loket, blijft één jaar langer open en de rente die ze betalen gaat omlaag. Ik denk dat de ECB deze besluiten heeft genomen uit angst in combinatie met de wens overheden van zwakkere eurolanden te blijven helpen. Om met het tweede te beginnen: het vooruitzicht dat de rente vroeg of laat omhoog zal gaan, kan al funest zijn voor de staatsfinanciën van Italië. Dat wil de ECB niet omdat daarmee ook het voortbestaan van de euro in gevaar komt. Structurele inflatie De ECB is verder bang over hoe de aan gratis geld verslaafd geraakte economie zou reageren als er geen nieuwe geldinjectie zou komen. In de ECB-besluiten schuilden ook hints over de vraag hoe lang dit tijdperk van nulrentoceen – verderop meer daarover – zal duren. Om ook maar te denken aan renteverhogingen, moet de jaarlijkse inflatie in de eurozone nu niet, zoals voorheen, klimmen naar onder, maar dichtbij 2% zijn. Maar wanneer dit gebeurt, moet de ECB ook nog beoordelen of die klim structureel is. Dus, wanneer de inflatie in de muntunie naar 1,9% stijgt, zal dat onvoldoende zijn voor de ECB om het monetaire beleid minder ruim te maken. De bank zal het een jaar aankijken om te zien of de inflatie op dat niveau stabiliseert. Eerste de beste aanwijzing dat dat niet het geval is en elke monetaire verkrapping is van de baan. Optimistische schattingen Uit inflatieramingen tot en met 2021 blijkt dat aan die voorwaarde niet zal worden voldaan. De ECB ziet de prijzen in de eurozone in 2021 met 1,5% stijgen, te laag dus. Draghi zei dat we er sterk rekening mee moeten houden dat de bank met de verlaagde ramingen voor groei en inflatie nog aan de optimistische kant zit! Een verdere escalatie van de handelsoorlog tussen de VS en China en ook een harde Brexit, zitten er nog niet in verwerkt. De kans hierop is evenwel vrij hoog. Ofwel: houd er rekening mee dat de groei- en inflatieramingen eind van dit jaar verder verlaagd zullen worden. Dat zal voor de ECB eerder een reden zijn het beleid nog ruimer te maken dan de monetaire teugels aan te halen. Ik zie de depositorente dan ook dit jaar nog verder omlaag gaan, naar -0,6%, zo niet lager. Lat ligt veel lager De nieuwe ronde van QE is een regeling met een open einde. De enige tijdsindicatie voor het einde die Draghi gaf, was dat dat zal gebeuren vlak voordat de ECB begint met rente te verhogen. Hoewel dat moment ver weg in de toekomst ligt, heeft de bank met die indicatie een nieuw toekomstig probleem gecreëerd. Immers, elke hint dat de bank overweegt te stoppen met QE, zal meteen opgevat worden als een hint dat de rente daarna omhoog zal gaan. De ECB heeft gisteren lat om het beleid nog ruimer te maken nog lager gelegd en heeft de lat om het beleid minder ruim te maken, fors hoger gelegd. Nooit verhogen De monetaire toekomst van de eurozone is eentje waarin het beleid van de ECB in het meest gunstige geval nog jarenlang zeer ruim zal zijn en als het even tegenzit nog ruimer zal worden. Ik zie de ECB de komende jaren, zeg gerust tot en met 2023, de rente niet verhogen. Ik acht de kans groot dat het aantal renteverhogingen tot en met 2027 op de vingers van één hand te tellen zijn. Het is niet uitgesloten dat ook Draghi’s opvolger Christine Lagarde de geschiedenisboeken in zal gaan als een ECB-president die nooit de rente heeft verhoogd. Spread the word Tot slot: Ik had het net over nulrentoceen. Het is een woord dat ik gemunt heb om het nieuwe rentetijdperk aan te duiden. Dat nieuwe tijdperk is het tijdperk van langdurig 0% rente. Geologen verdelen de periodes sinds het ontstaan van de aarde in allerlei tijdperken met namen zoals holoceen of pleistoceen. Dit nieuwe rentetijdperk noemde ik daarom nulrentoceen. Op 9 september riep Van Dale nulrentoceen uit tot het woord van de dag. Gebruik van nulrentoceen wordt, uiteraard, van harte aangemoedigd. Spread the word, letterlijk. Edin Mujagic is hoofdeconoom van OHV Vermogensbeheer en is gespecialiseerd in (de gevolgen van) het beleid van de centrale banken. Hij heeft verschillende boeken op zijn naam staan, waaronder "Geldmoord: hoe de centrale banken ons geld vernietigen" en "Boeiend en geboeid: een monetaire geschiedenis van Nederland sinds 1814/1816". Hij studeerde monetaire economie aan de Universiteit van Tilburg. Hij schrijft op persoonlijke titel. De informatie in deze column is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. Deel via:
J. Safra Sarasin Sustainable Asset Management 18 apr "Reshoring biedt mooie kansen voor groene beleggers" Volgens fondsmanager Daniel Lurch van het JSS Sustainable Equity Green Planet fonds van J. Safra Sarasin profiteren met name de duurzaamste bedrijven van de huidige herschikking van de wereldwijde productieketen. Welke dat zijn?
Impactbeleggen 11 apr “Het is fijn om goed te doen” Ook buiten Nederland is impactbeleggen ontdekt. Het Schotse Baillie Gifford bijvoorbeeld lanceerde in 2017 het Positive Change Fund. Vlak voor Pasen was Rosie Rankin, medeverantwoordelijk voor dit fonds, over in Amsterdam voor de tweedaagse Impact Europe Summit in de Beurs van Berlage. Rob Stallinga sprak met haar.
Impactbeleggen 03 apr "Impactbeleggers staan aan de goede kant van de geschiedenis" Hadewych Kuiper, directeur beleggingen bij Triodos IM, is niet onder de indruk van alle berichten dat duurzaam beleggen het beste heeft gehad. "Zo ziet tegenwerking van vooruitgang eruit."
Impactbeleggen 30 jan JSS Green Planet Fund: Kansrijk beleggen in een groene toekomst Beleggen in de toekomst is volgens S. Safra Sarasin beleggen in de groene transitie. Lees meer over het JSS Sustainable Equity Green Planet Fund, dat in de laatste drie jaar niet alleen hard is gegroeid maar ook sterk heeft gepresteerd.
ESG 17 jan ESG is dood, lang leve ESG 2.0! Matt Christensen, hoofd duurzaam en impact beleggen bij Allianz Global Investors, schetst de vijf belangrijkste duurzaamheidsthema's van 2024. Politieke verdeeldheid dreigt het grootste struikelblok te worden.
ESG 01 nov Biodiversiteitsverlies, het megarisico dat slechts enkelen zien Het verlies van biodiversiteit is volgens De Nederlandsche Bank (DNB) een groot risico voor de financiële stabiliteit. Cardano heeft een methode ontwikkeld om dit verlies te meten en zo de beleggingsrisico’s in kaart te brengen. IEXProfs sprak met Dennis van der Putten, Chief Sustainability Officer bij Cardano.